Taka zmiana przepisów oczywiście nie podoba się właścicielom wynajmowanych mieszkań. W nawiązaniu do kontrowersji wywołanych zmianami art. 1046 par. 4 KPC, warto przyjrzeć się zasadom funkcjonowania i przydziału pomieszczeń tymczasowych. Ten temat postanowili przybliżyć eksperci portalu RynekPierwotny.pl.
Niektóre osoby nie mogą wynająć tymczasowego lokum
Pomieszczenia tymczasowe są tą częścią zasobu gminnych nieruchomości mieszkaniowych, o której mówi się najmniej. Wg portalu RynekPierwotny.pl większym zainteresowaniem cieszą się lokale komunalne i socjalne. Wynika to przede wszystkim z faktu, że najem pomieszczenia tymczasowego jest najmniej korzystny dla lokatora. Ustawa o ochronie praw lokatorów (oficjalnie: ustawa o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego z dnia 21 czerwca 2001 r. - Dz.U. 2001 nr 71 poz. 733) wskazuje, że gmina powinna utworzyć zasób pomieszczeń tymczasowych dla tych osób, które są eksmitowane bez przydziału do mieszkania socjalnego lub zastępczego. W ramach wyjątku, prawa do pomieszczenia tymczasowego nie będą miały osoby:
- eksmitowane w związku z/ze: stosowaniem przemocy w rodzinie, rażącym lub uporczywym naruszaniem porządku domowego, niewłaściwym zachowaniem utrudniającym życie innym mieszkańcom bloku lub samowolnym zajęciem mieszkania bez tytułu prawnego
- zajmujące poprzednio inne pomieszczenie tymczasowe, które musiały opuścić (np. na wskutek złego zachowania)
- wcześniej wynajmujące mieszkanie w ramach najmu okazjonalnego lub instytucjonalnego
Trzeci z powyższych punktów powinien stanowić swoiste ostrzeżenie dla tych osób, które chcą „okazjonalnie” wynająć mieszkanie od prywatnego właściciela albo skorzystać z rządowego programu Mieszkanie Plus (realizowanego na zasadach najmu instytucjonalnego).
Zobacz: Zarządzanie nieruchomościami
Najem tymczasowego pomieszczenia trwa do pół roku
Ustawa o ochronie praw lokatorów wskazuje również, że umowa najmu pomieszczenia tymczasowego powinna zostać zawarta na krótki okres (wynoszący od jednego miesiąca do sześciu miesięcy). Istnieje jednak możliwość przedłużenia takiej umowy, jeżeli nadal występują okoliczności uzasadniające najem pomieszczenia tymczasowego. Umowa najmu pomieszczenia tymczasowego może zostać rozwiązana bez okresu wypowiedzenia jeśli lokator uzyskał prawo do innego lokum i może z niego korzystać.
Ze względu na swoją specyfikę, pomieszczenia tymczasowe mogą posiadać niższy standard niż lokale komunalne i socjalne. Wedle obowiązujących przepisów, wspomniane pomieszczenia powinny zapewniać przynajmniej 5,00 mkw. powierzchni użytkowej w przeliczeniu na jedną osobę. Zgodnie ze swoją nazwą, pomieszczenia tymczasowe zwykle nie mają charakteru osobnego mieszkania. Eksmitowane osoby, którym gmina złożyła propozycję wynajmu tymczasowego lokum, zwykle mogą liczyć na niewielki pokój.
Standard pomieszczeń tymczasowych bywa bardzo zły
Gmina w miarę możliwości powinna wynająć pomieszczenie tymczasowe na terenie tej samej lub pobliskiej miejscowości, w której poprzednio zamieszkiwał eksmitowany. Przepisy wskazują, że pomieszczenie tymczasowe musi mieć ustęp oraz dostęp do wody, ale niekoniecznie wewnątrz.
Dodatkowe wymogi są związane z koniecznym oświetleniem naturalnym i elektrycznym, brakiem zawilgocenia przegród budowlanych i możliwością ogrzewania oraz instalacji urządzenia do przygotowywania posiłków. Ustawa o ochronie praw lokatorów mówi, że pomieszczenia tymczasowe ogólnie rzecz biorąc powinny nadawać się do zamieszkania. Skargi napływające do różnych instytucji (np. Rzecznika Praw Obywatelskich) sugerują jednak, że w praktyce realizacja tego wymogu wygląda bardzo różnie. Niekiedy pomieszczenia tymczasowe prezentują tak niski standard, że uprawnione osoby nie chcą z nich skorzystać. W takiej sytuacji gmina oczywiście nie może zmusić eksmitowanej osoby do korzystania z przedstawionej oferty najmu.
Warto nadmienić, że pomieszczeń tymczasowych dotyczą pewne przepisy stosowane również w przypadku lokali socjalnych. Mowa o regulacjach związanych między innymi z zasadami wypowiadania umowy najmu, karną eksmisją na wskutek złego zachowania lokatora i wysokością czynszu. Co ważne, czynsz za pomieszczenia tymczasowe (podobnie jak w przypadku lokali socjalnych) nie może przekraczać połowy najniższej stawki obowiązującej w mieszkaniowym zasobie gminy.
Autor: Andrzej Prajsnar, ekspert portalu RynekPierwotny.pl