Ustawa z dnia 12 kwietnia 2019 r. o opiece zdrowotnej nad uczniami wejdzie w życie 3 miesiące od dnia ogłoszenia. Wyjątek stanowią przepisy dotyczące orzeczeń lekarskich dla uczniów klas sportowych, które w życie wejdą 1 stycznia 2020 r.
Profilaktyczna opieka zdrowotna w szkołach
Wszyscy uczniowie będą mieli zapewnioną opiekę pielęgniarki środowiska nauczania i wychowania albo higienistki szkolnej. Pielęgniarki oraz higienistki sprawować będą profilaktyczną opiekę zdrowotną. Gabinety mają mieścić się w szkołach albo w miejscu określonym w umowie o udzielenie świadczeń opieki zdrowotnej.
Monitorowanie opieki zdrowotnej nad uczniami
Nadzór nad tym jak uczniowie otoczeni są opieką sprawować będą wojewodowie oraz Instytut Matki i Dziecka w Warszawie.
Do zadań wojewody należeć będzie przetwarzanie oraz gromadzenie informacji o realizacji opieki zdrowotnej nad uczniami pozyskanych w ramach statystyki publicznej.
Z kolei do zadań Instytutu należeć będzie:
- analiza informacji gromadzonych w ramach statystyki publicznej i ocena realizacji opieki zdrowotnej nad uczniami;
- opracowywanie i przedstawianie ministrowi właściwemu do spraw zdrowia, w terminie do dnia 30 kwietnia następnego roku, corocznej informacji o realizacji opieki zdrowotnej nad uczniami;
- proponowanie ministrowi właściwemu do spraw zdrowia kierunków zmian w opiece zdrowotnej nad uczniami;
- proponowanie ministrowi właściwemu do spraw zdrowia kierunków zmian w kształceniu zawodowym osób sprawujących opiekę zdrowotną nad uczniami;
- opiniowanie programów kształcenia podyplomowego pielęgniarek oraz lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej, w zakresie profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami;
- współpraca z ministrem właściwym do spraw oświaty i wychowania w zakresie opracowywania i opiniowania programów edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia dla podmiotów działających na rzecz zapewnienia warunków realizacji opieki zdrowotnej nad uczniami.
Opieka dentystyczna
Na podstawie ustawy omawianej w niniejszym artykule dzieci w wieku szkolnym zostaną objęte również opieką dentystyczną. Będzie można również zatrudnić higienistkę stomatologiczną. Opiekę stomatologiczną będzie możną sprawować w gabinetach szkolnych, a jeśli taki gabinet nie zostanie zorganizowany w dentobusie lub gabinecie zlokalizowanym poza szkołą. Przypomnijmy, że Ministerstwo Zdrowia na pomysł wysyłania dentobusów w niektóre regiony (zwłaszcza w te, w których dostęp do opieki zdrowotnej jest utrudniony) wpadło już w 2008 r. Przez wiele lat nie udało się jednak tego zrealizować. Gabinetów stomatologicznych w polskich szkołach jest bardzo mało. W 2018 roku liczba szkolnych gabinetów, w których udzielane są świadczenia finansowane ze środków publicznych wyniosła 720 (dane Narodowego Funduszu Zdrowia). Najwięcej gabinetów w roku ubiegłym znajdowało się w województwie lubelskim (174), najmniej w śląskim (4). Podkreślić należy, że rodzice oraz pełnoletni uczniowie będą mieli prawo wyboru innego lekarza dentysty niż ten szkolny.
Przypomnijmy, że organem prowadzącym szkołę publiczną jest jednostka samorządu terytorialnego, więc to jej zadaniem będzie utworzenie gabinetu.
Darmowa opieka do 19. roku życia
Ustawa podpisana przez Prezydenta 27 maja 2019 r. ma na celu przede wszystkim zapewnienie równego dostępu do opieki zdrowotnej w szkole niezależnie od jej typu oraz miejsca zamieszkania ucznia. Profilaktyczna opieka zdrowotna oraz profilaktyczne świadczenia stomatologiczne mają być sprawowane nad uczniami do ukończenia 19. roku życia. Z kolei uczniowie posiadający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego opieką otoczeni będą aż do ukończenia szkoły ponadpodstawowej. Podkreślenia wymaga fakt, że dentysta sprawujący opiekę stomatologiczną nad uczniami wykonuje świadczenia ogólnostomatologiczne dla dzieci i młodzieży do ukończenia 18. roku życia.
Nowe obowiązki dyrektora i organu prowadzącego szkołę
Zgodnie z nowymi przepisami dyrektor szkoły oraz organ prowadzący szkołę to podmioty odpowiedzialne za zapewnienie warunków organizacyjnych opieki zdrowotnej nad uczniami. Dyrektorzy współpracować będą z podmiotami sprawującymi opiekę zdrowotną nad uczniami oraz rodzicami w przypadku wystąpienia problemów zdrowotnych lub higienicznych, w oparciu o procedury organizacyjne postępowania w celu zapewnienia warunków organizacyjnych opieki zdrowotnej. Ponadto dyrektorzy szkół będą obowiązani zapewnić pracownikom szkoły szkolenia albo inne formy zdobycia wiedzy na temat sposobu postępowania wobec uczniów przewlekle chorych lub niepełnosprawnych, odpowiednio do potrzeb zdrowotnych uczniów.
Z kolei zgodnie z art. 12. ust. 1 ustawy z dnia 12 kwietnia 2019 r. o opiece zdrowotnej nad uczniami organ prowadzący szkołę zapewni uczniom możliwość korzystania z:
- gabinetu profilaktyki zdrowotnej, o którym mowa w przepisach ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe;
- gabinetu dentystycznego spełniającego wymagania, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 22 ust. 3 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2018 r. poz. 2190 i 2219 oraz z 2019 r. poz. 492).
Finansowanie opieki zdrowotnej nad uczniami
Opieka zdrowotna finansowana będzie ze środków ujętych w planie finansowym Narodowego Funduszu Zdrowia. Realizacja zadań, które wykonywać będzie Instytut Matki i Dziecka w Warszawie finansowana będzie z budżetu państwa z części, której dysponentem jest minister właściwy do spraw zdrowia