Co to jest wścieklizna?
Wścieklizna to wirusowa choroba zakaźna centralnego układu nerwowego, na którą wrażliwe są wszystkie gatunki ssaków, w tym ludzie. Okres inkubacji choroby wynosi od kilku dni do kilku miesięcy. Wirus wścieklizny jest wrażliwy na wysoką temperaturę i światło słoneczne, ale jednocześnie jest wysoce odporny na niskie temperatury.
Wirus wścieklizny przenosi się głównie poprzez kontakt śliny zakażonego zwierzęcia z uszkodzoną skórą lub błoną śluzową (pogryzienie). Zakażenie możliwe jest również m.in. drogą aerogenną, dospojówkową lub poprzez transplantację narządów. W Polsce rezerwuarem wścieklizny jest lis rudy.
Jak rozpoznać chore na wściekliznę zwierzę?
Okres inkubacji choroby (czyli okres od momentu zakażenia do wystąpienia objawów klinicznych) jest różny i zależy m.in. od ilości wprowadzonego do organizmu wirusa, jego zjadliwości, wrót zakażenia (miejsca zranienia), charakteru (rozległości) ran oraz gatunku i wieku wrażliwego zwierzęcia. Przyjmuje się, że okres inkubacji u zwierząt trwa od kilku dni do ponad 7 lat, przy czym przeważnie wynosi:
- u małych zwierząt (pies, kot, owca, koza, świnia) - od kilku do 90 dni;
- u dużych zwierząt (bydło, koniowate) - od kilku do 180 dni.
Choroba może mieć postać cichą lub szałową, a jej objawy są różne i zależą od gatunku zwierzęcia:
- psy - występuje niepokój, nadmierna pobudliwość, włóczęgostwo, spożywanie niejadalnych przedmiotów, wzmożony popęd płciowy, agresja, ochrypłe szczekanie, ślinotok, opadanie żuchwy z wypadaniem języka, zez, niedowłady kończyn i inne porażenia;
- koty - odnotowuje się podobne objawy jak u psów, przy czym zwierzęta chowają się, uciekają, nieustannie miauczą, zachowują się agresywnie, a śmierć poprzedzona jest zwykle porażeniem kończyn;
- bydło - obserwuje się niestrawność i obniżone łaknienie, wzdęcie, zaparcie lub biegunkę, drgawki poszczególnych grup mięśni, ślinotok, parcie na przeszkody, ciągłe ryczenie, objawy podobne do rui, nienaturalne położenie głowy lub ogona, chwiejność i porażenia kończyn tylnych;
- świnie - występuje lękliwość, ochrypłe chrząkanie, kurczowe ruchy głowy i gryzienie ściółki;
- owce i kozy - odnotowuje się niepokój, wzmożony popęd płciowy, ochrypłe beczenie, nagle porażenia i upadki;
- konie - obserwuje się wpadanie na ściany stajni, drgawki mięśniowe, objawy kolkowe i częste oddawanie moczu;
- zwierzęta dzikie - głównym objawem jest utrata wrodzonego lęku. Występuje także agresja przejawiająca się atakami na zwierzęta domowe, gospodarskie i ludzi. Dodatkowo, u nietoperzy obserwuje się utratę zdolności lotu, nadpobudliwość na dotyk i dźwięk, przewracanie się na grzbiet i aktywność dzienną niespotykaną u zdrowych osobników.
Ile osób umiera na wściekliznę?
Według danych WHO wścieklizna jest chorobą śmiertelną, która wg danych WHO rokrocznie powoduje zgon około 60 tysięcy osób, głównie w Azji i Afryce.
Jaki obszar w Warszawie jest zagrożony wścieklizną?
Obszar zagrożony wścieklizną aktualnie obowiązuje na terenie:
- Miasto st. Warszawa;
- w powiecie mińskim: gminę Dębe Wielkie, gminę Halinów, gminę Mińsk Mazowiecki, gminę Siennica, gminę Stanisławów, gminę Latowicz, gminę Cegłów oraz miasto Halinów, miasto Mińsk Mazowiecki, miasto Sulejówek;
- powiat otwocki;
- powiat garwoliński;
- powiat kozienicki;
- powiat radomski;
- miasto Radom;
- powiat zwoleński;
- powiat wołomiński;
- powiat szydłowiecki;
- powiat warszawskim zachodnim;
- powiat płocki;
- powiat gostyniński;
- miasto Płock;
- powiat płoński;
- powiat sochaczewski;
- powiat nowodworski;
- powiat legionowski.
Zgodnie z wydanym przez Wojewodę rozporządzeniem z 15 kwietnia 2022 r. na obszarze zagrożonym w Warszawie wścieklizną zakazuje się:
- organizowania targów, wystaw, konkursów, pokazów zwierząt wrażliwych na wściekliznę, za wyjątkiem targów, wystaw, konkursów i pokazów z udziałem psów, kotów i koni na warunkach określonych przez właściwego terytorialnie powiatowego lekarza weterynarii
- organizowania polowań i odłowów zwierząt łownych, za wyjątkiem odstrzałów sanitarnych dzików oraz polowań indywidualnych bez udziału psów i nagonki, na zasadach określonych przez właściwego terytorialnie powiatowego lekarza weterynarii.
Zgodnie z wydanym przez Wojewodę rozporządzeniem z 15 kwietnia 2022 r. na obszarze zagrożonym w Warszawie wścieklizną nakazuje się:
- trzymanie psów na uwięzi lub na ogrodzonym terenie zamkniętym, a kotów w zamknięciu;
- pozostawienie zwierząt gospodarskich, za wyjątkiem jedwabnika morwowego (Bombyx mori) i pszczoły miodnej (Apis mellifera), w okólnikach i na zamkniętych wybiegach;
- szczepienia kotów przeciwko wściekliźnie w terminie 30 dni od dnia ukończenia przez kota 3 miesiąca życia, a następnie nie rzadziej niż co 12 miesięcy od dnia ostatniego szczepienia.
Nakazuje się ponadto oznakowanie obszaru zagrożonego poprzez umieszczenie na jego granicach przy drogach, ścieżkach dla pieszych oraz parkingach, czytelnych i trwałych tablic z wyraźnym napisem: „UWAGA OBSZAR ZAGROŻONY WŚCIEKLIZNĄ ZWIERZĄT”. Tablice i napisy mają mieć takie wymiary, aby były czytelne z odległości co najmniej 100 metrów, oznakowane w sposób trwały, niepodlegający działaniu czynników atmosferycznych. Tablice należy umieścić na ustalonych przez właściwe organy drogach publicznych lub drogach wewnętrznych.
Jak często w Warszawie występuje wścieklizna?
W ubiegłym roku w województwie mazowieckim odnotowano łącznie 110. przypadków wścieklizny u zwierząt.
Poniżej treść ROZPORZĄDZENIA WOJEWODY MAZOWIECKIEGO z dnia 15 kwietnia 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zwalczania wścieklizny zwierząt na terenie powiatu otwockiego, mińskiego, garwolińskiego, kozienickiego, radomskiego, zwoleńskiego, wołomińskiego, szydłowieckiego, miasta Radom i miasta stołecznego Warszawy w pliku PDF: