Skargi, wnioski i petycje należy składać do organów właściwych do ich załatwienia (np. ze względu na przedmiot sprawy). Anonimowe skargi i wnioski – zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa – nie podlegają rozpatrzeniu.
Pisma w sprawach skarg, wniosków i petycji można przekazać do urzędu także dalekopisem i pocztą elektroniczną. Przepisy odnoszące się do załatwiania spraw administracyjnych dają obywatelowi również możliwość składania skarg i wniosków ustnie do protokołu we wszystkich wydziałach urzędu. W przypadku zgłoszenia skargi lub wniosku ustnie, przyjmujący interwencję pracownik sporządza protokół, w którym zamieszcza: datę przyjęcia skargi (wniosku), imię i nazwisko oraz adres osoby zgłaszającej, a także zwięzły opis treści sprawy. Protokół ten po sporządzeniu jest odczytany i podpisany przez skarżącego (wnioskodawcę) oraz urzędnika, który go sporządził.
Skargi i wnioski obywatel może składać w interesie własnym, innych osób, a także w interesie publicznym. Dla wniesienia skargi lub wniosku w interesie innej osoby wymagana jest jej zgoda.
Skargi (wnioski) są odformalizowanym środkiem obrony i ochrony różnych interesów jednostki w sprawach, w których nie ma możliwości wszczęcia postępowania administracyjnego lub wystąpienia z powództwem do sądu. Skargi i wnioski są załatwiane w samodzielnym, jednoinstancyjnym postępowaniu uproszczonym, kończącym się czynnością materialnotechniczną – zawiadomieniem skarżącego (wnioskodawcy) o sposobie załatwienia skargi (wniosku). Jeśli na podstawie treści nie można ustalić, o co chodzi wnoszącemu, urząd zarządza od niego wyjaśnienia lub uzupełnienia (skargi lub wniosku) w terminie 7 dni z pouczeniem, że nieusunięcie tych braków spowoduje pozostawienie skargi lub wniosku bez rozpoznania. Jeżeli urząd otrzymał skargę lub wniosek i nie jest właściwy do jej rozpatrzenia, obowiązany jest niezwłocznie – nie później niż w terminie 7 dni – przekazać skargę lub wniosek właściwemu organowi, zawiadamiając jednocześnie skarżącego (wnioskodawcę), albo wskazać mu właściwy organ. Urząd załatwiający skargę (wniosek) powinien rozpatrzyć sprawę bez zbędnej zwłoki, jednak gdy sprawa wymaga uzgodnień lub przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego oraz badania akt – to powinna być ona załatwiona w terminie 1 miesiąca od daty otrzymania, a sprawy szczególnie skomplikowane nie później niż w ciągu 2 miesięcy od wszczęcia postępowania wyjaśniającego. W razie niemożności załatwienia sprawy w ciągu miesiąca urząd obowiązany jest zawiadomić skarżącego lub wnioskodawcę o czynnościach podjętych w celu rozpatrzenia sprawy oraz o przewidywanym terminie jej załatwienia.
Zgodnie z art. 229 k.p.a., jeżeli przepisy szczególne nie określają innych organów właściwych do rozpatrywania skarg, organem właściwym do rozpatrzenia skargi dotyczącej zadań lub działalności:
1) rady gminy, rady powiatu i sejmiku województwa jest wojewoda, a w zakresie spraw finansowych – regionalna izba obrachunkowa,
2) organów wykonawczych jednostek samorządu terytorialnego w sprawach należących do zadań zleconych z zakresu administracji rządowej jest wojewoda,
3) wójta (burmistrza lub prezydenta miasta) i kierowników gminnych jednostek organizacyjnych, z wyjątkiem spraw określonych w pkt 2, jest rada gminy,
4) zarządu powiatu oraz starosty, a także kierowników powiatowych służb, inspekcji, straży i innych jednostek organizacyjnych, z wyjątkiem spraw określonych w pkt 2, jest rada powiatu,
5) zarządu i marszałka województwa, z wyjątkiem spraw określonych w pkt 2, jest sejmik województwa,
6) wojewody w sprawach podlegających rozpatrzeniu według kodeksu (k.p.a.) jest właściwy minister, a w innych sprawach – Prezes Rady Ministrów.
Opr. A. Jan
PODSTAWA PRAWNA
• Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 98, poz. 1071 z późn. zm.).