Plan finansowy samorządowej jednostki budżetowej stanowi podstawę jej gospodarki finansowej, ale aby on powstał, najpierw na podstawie materiałów do opracowania projektu uchwały budżetowej należy sporządzić jego projekt, a dopiero potem tworzy się plan finansowy. Materiał przekazywany do organu wykonawczego (w gminie – do wójta, burmistrza, prezydenta miasta, w powiecie i województwie samorządowym – do zarządu) do 15 listopada 2011 r. jest materiałem do opracowania projektu uchwały budżetowej na rok 2012, a nie projektem planu finansowego. Projekt planu finansowego samorządowej jednostki budżetowej na rok 2012 nie może zostać opracowany wcześniej niż po 15 listopada 2011 r., chyba że projekt uchwały budżetowej zostanie przekazany wcześniej, wtedy automatycznie zmieniają się terminy w tym zakresie.
Projekt planu finansowego, jak również sam plan finansowy samorządowej jednostki budżetowej należy sporządzić na podstawie:
● ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (dalej: uofp) w tym zakresie,
● rozporządzenia Ministra Finansów z 7 grudnia 2010 r. w sprawie w sprawie sposobu prowadzenia gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych (dalej: rozporządzenie w sprawie gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych).
Projekt planu finansowego
W terminie 7 dni od dnia przekazania projektu uchwały budżetowej organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego (dalej: JST), zarząd JST (w gminach: wójt, burmistrz, prezydent miasta) zobowiązany jest przekazać podległym jednostkom informację niezbędną do opracowania projektu ich planów finansowych. Informacja ta powinna zawierać dane w zakresie dochodów i wydatków budżetowych w szczegółowości nie mniejszej niż przyjęta w projekcie uchwały budżetowej.
Na podstawie otrzymanych informacji kierownicy samorządowych jednostek budżetowych opracowują projekty planów finansowych w szczegółowości:
● dział,
● rozdział,
● paragraf,
czyli podziałki klasyfikacji budżetowej określonej w rozporządzeniu Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych z uwzględnieniem zmiany wynikającej z rozporządzenia Ministra Finansów z 29 sierpnia 2011 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych.
Projekt planu finansowego samorządowej jednostki budżetowej, zapewniający zgodność kwot dochodów i wydatków z projektem uchwały budżetowej powinien zatwierdzić kierownik jednostki, a następnie przekazać go do zarządu JST (w gminach: do wójta, burmistrza, prezydenta miasta) w terminie 30 dni od dnia otrzymania informacji z projektu uchwały budżetowej, lecz nie później jednak niż do 22 grudnia roku poprzedzającego rok budżetowy (§ 5 ust. 3 rozporządzenia w sprawie gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych).
W przypadku szkół i placówek projekty planów finansowych, zgodnie z ustawą z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (dalej: ustawa o systemie oświaty), opiniuje rada:
● pedagogiczna (art. 41 ust. 2 pkt 2),
● rodziców (art. 54 ust. 2 pkt 3),
● szkoły, jeśli funkcjonuje (art. 50 ust. 2 pkt 2).
Zarząd JST (w gminach: wójt, burmistrz, prezydent miasta) dokonuje weryfikacji otrzymanych projektów planów finansowych pod względem ich zgodności z projektem uchwały budżetowej. W przypadku stwierdzenia różnic są w nich wprowadzane odpowiednie zmiany, o których zarząd informuje kierownika samorządowej jednostki budżetowej, w terminie 7 dni od dnia otrzymania projektu planu finansowego, lecz nie później niż do 27 grudnia roku poprzedzającego rok budżetowy.
Jeśli w JST została powołana do obsługi szkół, przedszkoli i placówek oświatowych jednostka budżetowa (tzw. ZEAS, OAS itp.), wówczas projekty planów finansowych powinny być opracowane dla każdej obsługiwanej jednostki budżetowej odrębnie. Ponadto każdy z projektów planu finansowego powinien być zatwierdzony przez kierownika danej oświatowej jednostki budżetowej.
Projekty planów finansowych samorządowych jednostek budżetowych, które zachowują zgodność z projektem uchwały budżetowej oraz zostały odpowiednio zweryfikowane przez zarząd JST (w gminach: wójta, burmistrza, prezydenta miasta) w terminie nie później jednak niż do 27 grudnia roku poprzedzającego rok budżetowy, stanowią podstawę gospodarki finansowej samorządowej jednostki budżetowej w okresie od 1 stycznia do dnia opracowania planu finansowego na podstawie informacji o ostatecznych kwotach dochodów i wydatków, wynikających z uchwały budżetowej.
Plan finansowy
Po uchwaleniu uchwały budżetowej JST, na podstawie art. 249 ust. 1 pkt 1 uofp, zarząd JST (w gminach: wójt, burmistrz, prezydent miasta) w terminie 21 dni od dnia podjęcia uchwały budżetowej przekazuje podległym jednostkom informacje o ostatecznych kwotach dochodów i wydatków w szczegółowości nie mniejszej niż przyjęte w uchwale budżetowej. Samorządowe jednostki budżetowe na podstawie otrzymanej informacji dostosowują projekt planu finansowego do uchwały budżetowej w terminie nie dłuższym niż 14 dni od dnia otrzymania tej informacji.
Każdy plan finansowy samorządowej jednostki budżetowej jest częścią budżetu danej JST.
W szkołach i placówkach oświatowych, w których funkcjonuje rada szkoły lub placówki, plan finansowy powinien być zaopiniowany przez radę szkoły lub placówki (art. 39 ust. 1 pkt 5 ustawy o systemie oświaty).
W planie finansowym urzędu JST należy ująć wszystkie wydatki budżetowe nieujęte w planach finansowych innych samorządowych jednostek budżetowych, w tym wydatki związane z funkcjonowaniem organu stanowiącego i wykonawczego JST. W planie tym powinny być ujęte również:
● dotacje dla samorządowych zakładów budżetowych,
● dotacje i środki przekazywane na rzecz innych JST i związków JST,
● pozostałe dotacje,
● wpłaty do budżetu państwa z przeznaczeniem na zwiększenie części subwencji ogólnej, określone w odrębnych ustawach,
● płatności oraz składki wpłacane na rzecz instytucji krajowych i zagranicznych.
W samorządowej jednostce budżetowej zarówno po stronie dochodów, jak i wydatków budżetowych nie mogą pojawić się dochody w postaci dotacji, subwencji ani wydatki w formie dotacji. Jedynie w planie finansowym wojewódzkiej jednostki budżetowej, innej niż urząd marszałkowski, mogą być ujmowane dotacje związane z realizacją programów operacyjnych.
Plan finansowy stanowi podstawę gospodarki finansowej każdej samorządowej jednostki budżetowej od 1 stycznia 2012 r. do 31 grudnia 2012 r.
Czytaj także: Rozliczenia jednostki samorządu terytorialnego z jej jednostką budżetową>>
Dokonywanie zmian w planach finansowych
W przypadku przekazania przez zarząd JST (w gminie: wójta, burmistrza, prezydenta miasta) upoważnień do dokonywania zmian w planie finansowym jednostki, kierownik samorządowej jednostki budżetowej, korzystając z przekazanych uprawnień, może dokonywać przeniesień planowanych wydatków, wprowadzając zmiany w planie finansowym jednostki i jednocześnie informując o dokonanych przeniesieniach w terminie 7 dni od dnia dokonania zmiany:
● zarząd województwa – w województwie,
● zarząd powiatu – w powiecie,
● wójta, burmistrza, prezydenta miasta – w gminie.
Kierownicy samorządowych jednostek budżetowych mogą dokonywać zmian w planowanych wydatkach zgodnie z upoważnieniem. Nie mogą być jednak dokonywane zmiany przez kierownika jednostki budżetowej dotyczące przeniesień wydatków między działami klasyfikacji budżetowej, jak również nie może on wprowadzać zmian w dochodach jednostki budżetowej.
W przypadku braku upoważnienia do przenoszenia wydatków, zmiany dokonywane są przez:
● zarząd województwa – w województwie,
● radę lub zarząd – w powiecie,
● wójta, burmistrza, prezydenta miasta – w gminach.
Zmiany w planach finansowych samorządowych jednostek budżetowych mogą być dokonywane na skutek zmian wprowadzanych w planie dochodów i wydatków dokonywanych podczas wykonywania budżetu. Zarząd JST zawiadamia wówczas samorządowe jednostki budżetowe o zmianie planów dochodów i wydatków wprowadzanych w toku wykonywania budżetu. Zawiadomienie to stanowi podstawę dokonania zmian w planach finansowych samorządowych jednostek budżetowych.
Podstawy prawne
● Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 157, poz. 1240; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 185, poz. 1092)
● Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (j.t. Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 149, poz. 887)
● Rozporządzenie Ministra Finansów z 7 grudnia 2010 r. w sprawie sposobu prowadzenia gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych (Dz.U. Nr 241, poz. 1616)
● Rozporządzenie Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Dz.U. Nr 38, poz. 207; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 185, poz. 1098)