"Europejska Stolica Kultury łączy w sobie trzy wymiary: wymiar europejskości, wymiar stolicy i wymiar kultury. Najważniejsze jednak jest to, żeby spełnić oczekiwania ludzi. Najważniejsi są ludzie" - powiedział po ogłoszeniu werdyktu prezydent Wrocławia Rafał Dutkiewicz.
Wrocław w najbliższych latach rozwinie ofertę kulturalną, aby w roku obchodów stać się europejskim centrum kulturalnym, przyciągnąć międzynarodową publiczność i zachęcić do udziału w kulturze swoich mieszkańców.
"Wygrała Polska, a w Polsce najlepszy znak jakościowy to kultura" - powiedział podczas uroczystości ogłoszenia wyniku minister kultury Bogdan Zdrojewski. "Wygrała Polska, dlatego że miasta, które przygotowały tę prezentację - przygotowywały i prezentację, i programy, i projekty na bardzo wysokim poziomie" - powiedział Zdrojewski. Poprosił też, aby nie tylko zwycięskie miasto, ale także pozostałe, które startowały w konkursie, realizowały programy przygotowane w ramach konkursu.
Komisja Selekcyjna rozstrzygnęła konkurs po finałowych prezentacjach pięciu polskich miast biorących udział w finałowym etapie zmagań. Obok Wrocławia w konkursie rywalizowały: Gdańsk, Lublin, Katowice i Warszawa.
"Proces wyboru miasta, które zostało Europejską Stolicą Kultury, był przejrzysty i jasny, nie było żadnych form nacisku, ani prób interwencji" - podkreślił Manfred Gaulhofer, przewodniczący międzynarodowego jury, które zdecydowało o zwycięstwie Wrocławia.
Minister kultury, który zorganizował konkurs w Polsce, przekaże teraz wynik instytucjom europejskim. Ostateczną decyzję, po zasięgnięciu opinii Parlamentu Europejskiego i zaleceniach Komisji Europejskiej, podejmie Rada UE w drugim kwartale 2012 roku.
Dalszą procedurę będzie nadzorować siedmioosobowa komisja, którą powoła Parlament Europejski. Zespół spotka się dwukrotnie: na dwa lata i na osiem miesięcy przed rozpoczęciem obchodów. Po drugim posiedzeniu komisja wyda sprawozdanie, na podstawie którego Komisja Europejska przyzna nominowanemu miastu nagrodę pieniężną im. Meliny Mercouri w wysokości 1,5 mln euro.
Ta nagroda ma pomóc zwycięskiemu miastu rozwinąć ofertę kulturalną i przyciągnąć zagraniczną publiczność. 1,5 mln euro stanowi jedyne wsparcie finansowe ze strony Unii Europejskiej, jakie przysługuje w związku z otrzymaniem tytułu.
"To jest zwycięstwo wrocławian i jego wspaniałych środowisk artystycznych. Dla miasta oznacza to wejście w następny etap rozwoju. Wejście do pierwszej ligi miast europejskich. Wrocław ma Europie do opowiedzenia swoją historię. W tym mieście po II wojnie światowej dokonała się całkowita wymiana ludności. Dziś budujemy coś, co jest ważne dla Polski i Europy" - powiedział dyrektor Wydziału Kultury wrocławskiego Urzędu Miasta Jarosław Broda.
Konkurs o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2016 został zainaugurowany w 2009 roku. Składał się z dwóch etapów: selekcji wstępnej, służącej wyłonieniu kilku miast, oraz końcowej, której wynikiem jest wskazanie zwycięzcy. W Polsce w pierwszym etapie starań o tytuł stolicy kultury wzięło udział 11 miast.
Rozstrzygającym elementem zmagań w drugim etapie konkursu był dokument aplikacyjny, na którego przygotowanie kandydaci mieli czas do maja br. Główną część wniosku stanowił program artystyczny, który zdobywca tytułu zrealizuje w latach 2012-2015 i w 2016 roku. W aplikacji znajdują się także informacje dotyczące infrastruktury kulturalnej, transportowej, turystycznej i planowanych w kandydującym do tytułu mieście inwestycji.
W skład komisji selekcyjnej wchodzi 13 ekspertów z Polski i Unii Europejskiej. Instytucje Unii Europejskiej wyłoniły siedmiu członków, są to: Elisabeth Vitouch, Andreas Wiesand, Constantin Chirac, Manfred Gaulhofer, Danuta Glondys, Erna Hennicot - Schoepges i Jeremy Isaacs. W pracach komisji bierze udział sześciu polskich specjalistów. Są to: Joanna Kiliszek, Tadeusz Kowalski, Michał Merczyński, Jacek Purchla, Monika Smoleń i Tadeusz Zielniewicz.
W 2011 roku Europejskimi Stolicami Kultury są Turku w Finlandii i Tallin w Estonii. W historii konkursu tytuł nosiło jedno polskie miasto - Kraków w 2000 roku. Wtedy, wyjątkowo, funkcję stolic kultury pełniło dziewięć miast europejskich: z czego cztery reprezentowały państwa spoza Unii Europejskiej. Kraków i Praga były przedstawicielami krajów, które miały dopiero przystąpić do wspólnoty.
Obecnie co roku tytuł Europejskiej Stolicy Kultury obejmują dwa miasta: jedno z państwa tzw. starej Unii i jedno spośród nowych członków Wspólnoty.
W 2016 roku Wrocław będzie pełnić funkcję Europejskiej Stolicy Kultury wraz z jednym z miast w Hiszpanii. Rozstrzygnięcie konkursu w tym państwie nastąpi prawdopodobnie w lipcu.