Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego (JST) pomimo swojego władztwa na terenie danej gminy nie ma dowolności we wprowadzaniu preferencji podatkowych, co bezpośrednio wynika z art. 217 Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r. Stwierdza on, że wyłącznie w drodze ustawy mogą być wprowadzone m.in. zwolnienia podmiotowe czy zasady przyznawania ulg.
Pojęcia „zwolnienie podatkowe” i „ulga” nie są tożsame. Każde z nich dotyczy innych elementów konstrukcji podatku. Zwolnienie podatkowe odnosi się do rezygnacji z opodatkowania konkretnych przedmiotów (np. grunt orny klasy V czy VI) lub podmiotów (np. szkoły, Skarb Państwa) i oznacza definitywną rezygnację z wpływów z tego tytułu.
Natomiast ulga bezpośrednio dotyczy obniżenia kwoty należnego podatku, stawki podatkowej lub podstawy opodatkowania.
Ponadto te dwa pojęcia różni ich konstrukcja prawna, która przy zwolnieniach sprowadza się do wskazania określonej kategorii podmiotów czy przedmiotów. W przypadku ulgi należy jeszcze uregulować takie kwestie, jak tryb jej wprowadzenia, warunki, na których można z niej skorzystać, wysokość przyznanej preferencji, terminy.
Ulgi i zwolnienia ustawowe
Ulgi i zwolnienia w podatkach lokalnych przewidziane są przede wszystkim w ustawie z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (dalej: u.p.o.l.), w której należy wskazać uregulowania dotyczące:
1) podatku od nieruchomości – rozbudowany katalog zwolnień przedmiotowych zawiera art. 7 ust.1 u.p.o.l., natomiast wykaz podmiotów zwolnionych z tego podatku przewidziano w art. 7 ust. 2 (na marginesie należy dodać, że z tych 20 zwolnień jedynie za trzy z nich przysługuje gminie refundacja z tytułu utraconych dochodów),
2) podatku od środków transportowych – wykaz trzech zwolnień przedmiotowych zawiera art. 12 ust.1 u.p.o.l.,
3) opłat miejscowej i uzdrowiskowej – katalog podmiotów zwolnionych z obowiązku ich uiszczania zawarty jest w art. 17 ust. 2 u.p.o.l.
Więcej w Gazecie Samorządu i Administracji: Ulgi i zwolnienia w podatkach lokalnych >>