Wprowadzenie do praktyki międzynarodowych standardów audytu wewnętrznego oraz nowego podejścia do zadań kontroli wewnętrznej w tych jednostkach wywołało także potrzebę określenia nowych standardów kontroli finansowej.
Kontrola finansowa to część systemu kontroli wewnętrznej w jednostce, dotycząca procesów związanych z gromadzeniem i rozdysponowaniem środków publicznych oraz gospodarowaniem mieniem.
Standardy kontroli finansowej w jednostkach sektora finansów publicznych zostały określone na podstawie powszechnie uznawanych na świecie standardów kontroli wewnętrznej. Przy ich opracowywaniu uwzględniono szereg europejskich i amerykańskich standardów.
W pierwszej części poradnika wskazano podstawę prawną ogłoszenia Standardów kontroli finansowej oraz definicję kontroli finansowej w jednostkach sektora finansów publicznych.
W drugiej części został omówiony wpływ standardów światowych na kształt Standardów kontroli finansowej w jednostkach sektora finansów publicznych. Następnie określono zakres i cel polskich Standardów kontroli finansowej.
Trzecią część poradnika stanowi komentarz do Standardów kontroli finansowej. Omówiony został zakres standardów w pięciu obszarach: środowisko wewnętrzne, zarządzanie ryzykiem, mechanizmy kontroli, informacja i komunikacja oraz monitorowanie i ocena. Dla każdego obszaru opisano Wytyczne samooceny kontroli finansowej oraz wskazano wybrane aspekty praktyczne pomocne w zakresie:
• kształtowania elementów środowiska wewnętrznego,
• zasad zarządzania ryzykiem, ze szczególnym uwzględnieniem analizy ryzyka w środowisku systemów informatycznych,
• zasad tworzenia mechanizmów kontroli, ze szczególnym uwzględnieniem mechanizmów kontroli systemów informatycznych,
• ustalenia polityki rachunkowości w jednostce,
• zasad budowania systemu informacji i komunikacji w jednostce,
• zagadnień monitorowania i oceny systemu kontroli finansowej w jednostce.
Korzystając z Wytycznych samooceny kontroli finansowej i Standardów kontroli finansowej, można zaprojektować odpowiednie procedury oraz określić zasady funkcjonowania jednostki. Zaprojektowane i wdrożone regulacje wewnętrzne obejmujące m.in. regulamin zamówień publicznych wraz z procedurami, politykę rachunkowości wraz z procedurami (dotyczącymi np.: inwentaryzacji, rozliczeń delegacji, itd.), politykę bezpieczeństwa informatycznego, politykę ochrony dokumentów, zasady oceny i nagradzania pracowników, itd., będą stanowiły istotną część systemu kontroli finansowej, który oparty będzie na nowych Standardach.