Obowiązek zapewnienia okresowego (lecz nie rzadziej niż raz na rok) audytu wewnętrznego w zakresie bezpieczeństwa informacji przetwarzanych w systemie teleinformatycznym wprowadził § 20 ust. 2 pkt 14 rozporządzenia Rady Ministrów z 12 kwietnia 2012 r. w sprawie Krajowych Ram Interoperacyjności, minimalnych wymagań dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w postaci elektronicznej oraz minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych (dalej: rozporządzenie w sprawie systemów teleinformatycznych). Przepis ten wszedł w życie 31 maja 2012 r., ale długo nie był przestrzegany przez większość podmiotów publicznych z uwagi na niejasne sformułowanie powodujące wątpliwości w zakresie jego stosowania. Dopiero 26 kwietnia 2013 r. (aktualizacja z 9 maja 2013 r.) zostało opublikowane na stronach internetowych Ministerstwa Finansów (MF) wspólne stanowisko w tej sprawie resortu finansów oraz Ministerstwa Cyfryzacji i Administracji (MAC) zawierające m.in. wytyczne dotyczące prowadzenia audytu wewnętrznego bezpieczeństwa informacji przetwarzanych w systemie teleinformatycznym przez komórkę audytu wewnętrznego.
Obowiązki podmiotów publicznych
W § 20 rozporządzenia w sprawie systemów teleinformatycznych określono wymagania dotyczące systemów teleinformatycznych, w których przetwarzane są rejestry publiczne w postaci teleinformatycznej. Zgodnie z tym przepisem, podmiot realizujący zadania publiczne ma obowiązek opracowania i ustanowienia, wdrożenia i eksploatowania, monitorowania i przeglądania oraz utrzymania i doskonalenia systemu bezpieczeństwa informacji zapewniającego poufność, dostępność i integralność informacji z uwzględnieniem takich atrybutów, jak:
● autentyczność (właściwość polegająca na tym, że pochodzenie lub zawartość danych opisujących obiekt są takie, jak deklarowane),
● rozliczalność (właściwość systemu pozwalająca przypisać określone działania do osoby fizycznej lub procesu oraz umiejscowić je w czasie),
● niezaprzeczalność (brak możliwości zanegowania swojego uczestnictwa w całości lub w części wymiany danych przez jeden z podmiotów uczestniczących w tej wymianie),
● niezawodność (właściwość oznaczająca spójne, zamierzone zachowanie i skutki).
Zarządzanie bezpieczeństwem informacji realizowane jest w szczególności poprzez zapewnienie przez kierownictwo podmiotu publicznego warunków umożliwiających realizację i egzekwowanie działań wymienionych w § 20 ust. 2 rozporządzenia w sprawie systemów teleinformatycznych.
Systemy teleinformatyczne podmiotów realizujących zadania publiczne, funkcjonujące w dniu wejścia w życie rozporządzenia w sprawie systemów teleinformatycznych na podstawie wcześniej obowiązujących przepisów, należy dostosować do jego wymagań nie później niż w dniu ich pierwszej istotnej modernizacji.
Zobacz także: Audyt wewnętrzny w jednostkach sektora finansów publicznych - samoocena
Wytyczne dotyczące audytu wewnętrznego
Aby ułatwić podmiotom publicznym realizację nałożonych na nie zadań, Departament Informatyzacji MAC i Departament Audytu Sektora Finansów Publicznych MF przygotowały wspólne stanowisko dotyczące zapewnienia audytu wewnętrznego w zakresie bezpieczeństwa informacji. W dokumencie stwierdzono, że intencją autorów rozporządzenia w sprawie systemów teleinformatycznych było zobowiązanie podmiotów realizujących zadania publiczne do realizowania okresowego audytu wewnętrznego, bez szczegółowego wskazywania na rodzaj audytu oraz tryb jego przeprowadzania. Zgodnie z § 20 ust. 3, obowiązek ten może być realizowany w jeden z dwóch sposobów:
1) w podmiotach, w których system zarządzania bezpieczeństwa informacji został opracowany na podstawie Polskiej Normy PN-ISO/IEC 270001, wymagania określone w § 20 ust. 1 i 2 uznaje się za spełnione – w takich podmiotach nie ma konieczności dokonywania dodatkowych audytów wewnętrznych, gdyż audytowanie jest jednym z już funkcjonujących elementów systemu zarządzania bezpieczeństwa informacji określonym w normach,
2) jednostki, które nie opracowały i nie wdrożyły systemu bezpieczeństwa informacji, opierając się na Polskiej Normie PN-ISO/IEC270001, są zobowiązane do zapewnienia okresowego audytu wewnętrznego w tym zakresie, nie rzadziej niż raz w roku.
Użycie w treści rozporządzenia w sprawie systemów teleinformatycznych sformułowania „audyt wewnętrzny” nie miało, zdaniem autorów, na celu obligatoryjnego przypisania tego obowiązku komórkom audytu wewnętrznego, funkcjonującym na podstawie przepisów ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. W związku z tym decyzja o tym, komu zostanie powierzone zadanie prowadzenia audytu wewnętrznego bezpieczeństwa systemów teleinformatycznych, spoczywa na kierowniku jednostki. Przy wyborze osób lub komórek organizacyjnych prowadzących audyt bezpieczeństwa informacji, kierownik jednostki powinien kierować się odpowiednimi kwalifikacjami, znajomością metodyki audytu w zakresie bezpieczeństwa informacji oraz niezależnością od audytowanego obszaru.
Zadaj pytanie: Forum
Audyt systemu bezpieczeństwa informacji może być przeprowadzony z wykorzystaniem dwóch zestawów kryteriów:
1) zawartych w § 20 ust. 2 rozporządzenia w sprawie systemów teleinformatycznych,
2) określonych w normie PN-ISO/IEC 27001.
Powierzenie nowych zadań komórce audytu
W opinii obu resortów, MAC i MF, nie należy automatycznie przypisywać zadania audytu w zakresie bezpieczeństwa informacji komórce audytu wewnętrznego, gdyż punktem odniesienia dla omawianych przepisów był System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji, a nie przepisy ustawy o finansach publicznych dotyczące audytu wewnętrznego. Jednak w przypadku powierzenia prowadzenia audytu wewnętrznego w zakresie bezpieczeństwa informacji komórce audytu wewnętrznego w MF opracowano wytyczne dotyczące jego prowadzenia. Przewidują one, że przede wszystkim przypisanie tego zadania powinno odbyć się w sposób formalny poprzez odpowiednie uzupełnienie karty audytu lub innego dokumentu wewnętrznego opisującego cel, zakres i uprawnienia audytu wewnętrznego w jednostce poprzez jednoznaczne wskazanie komórki audytu wewnętrznego jako odpowiedzialnej za realizację tego zadania. W opinii MF, audyt taki powinien być prowadzony w formie zadania zapewniającego, z uwzględnieniem wymogów określonych w rozporządzeniu Ministra Finansów z 1 lutego 2010 r. w sprawie przeprowadzania i dokumentowania audytu wewnętrznego. Powinno się to odbywać poprzez:
● umieszczenie tego zadania w rocznym planie audytu wewnętrznego,
● opracowanie programu zadania audytowego,
● prezentowanie, uzgadnianie i komunikowanie wyników zadania w formie sprawozdania.
Kierownik jednostki powinien także brać pod uwagę fakt, że powierzenie prowadzenia corocznego audytu wewnętrznego w zakresie bezpieczeństwa informacji może oznaczać ograniczenie realizacji zadań zapewniających w innych obszarach ryzyka. Ponadto kierownik jednostki powinien brać pod uwagę, czy pracownicy komórki audytu wewnętrznego posiadają odpowiednie kwalifikacje, doświadczenie i znajomość metodyki prowadzenia audytu w obszarze bezpieczeństwa informacji. W przypadku stwierdzenia braku odpowiedniej wiedzy i doświadczenia należy rozważyć skorzystanie z pomocy ekspertów wewnętrznych lub zewnętrznych.
Polecamy serwis: Audyt i kontrola
Podstawy prawne
● Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. nr 157, poz. 1240; ost. zm. Dz.U. z 2012 r. poz. 1548)
● Rozporządzenie Rady Ministrów z 12 kwietnia 2012 r. w sprawie Krajowych Ram Interoperacyjności, minimalnych wymagań dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w postaci elektronicznej oraz minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych (Dz.U. z 2012 r. poz. 526)
● Rozporządzenie Ministra Finansów z 1 lutego 2010 r. w sprawie przeprowadzania i dokumentowania audytu wewnętrznego (Dz.U. nr 21, poz. 108)