- Co to jest opłata reprograficzna
- Jakie uprawnienia będzie miał artysta zawodowy
- Artyści nie mają emerytur
- Dopłaty dla artystów
- Jeżeli nie będzie wpływów na FWAZ, rząd da dotację celową
- Od czego pobierano opłatę w poprzednim stanie prawnym? Wynosiła 3%
- Od czego będzie się pobierało opłatę za dozwolony użytek utworów chronionych po wprowadzeniu ustawy o artystach zawodowych?
- Ile wyniesie opłata za dozwolony użytek utworów chronionych?
- Kto zapłaci opłatę za dozwolony użytek utworów chronionych?
- Kto pobiera opłatę za dozwolony użytek utworów chronionych?
Co to jest opłata reprograficzna
Opłata reprograficzna (opłata za dozwolony użytek prywatny), funkcjonuje w Polsce od 1994 r. Jest to zryczałtowana rekompensata przekazywaną artystom przez producentów i importerów sprzętu elektronicznego umożliwiającego tzw. dozwolony użytek osobisty, czyli korzystanie na własne potrzeby z utworów takich jak muzyka, film, obraz czy tekst, co znacząco zwiększa popyt na urządzenia elektroniczne. Opłata zazwyczaj pobierana jest od takich urządzeń jak komputery, tablety, kopiarki, odtwarzacze czy SmartTV, a także od tzw. czystych nośników danych (płyt, dysków, pendrive’ów, kart pamięci). W Polsce lista urządzeń nie była aktualizowana przez kilkanaście lat i opłatą wciąż objęte są magnetofony i magnetowidy oraz kasety audio i VHS.
Jakie uprawnienia będzie miał artysta zawodowy
Uprawnienia artysty zawodowego to m.in.:
- dopłaty do składek na ubezpieczenia - w zależności od dochodów w wysokości od 20 do 80 proc.
- zwolnienia z oskładkowania umów cywilno-prawnych dla artystów samodzielnie opłacających ubezpieczenia.
Artyści nie mają emerytur
Argumenty rządu za utworzeniem FWAZ i zasileniem go kwotą 100 - 300 mln zł: "Większość z ponad 60 000 działających w Polsce artystów utrzymuje się z nieregularnych przychodów – często poniżej płacy minimalnej. Niestabilność zatrudnienia i niskie zarobki powodują, że artyści żyją poza systemem ubezpieczeń społecznych. Nie stać ich także na odprowadzanie składek emerytalnych, przez co nie przysługuje im emerytura." Wynika z tego, że pomysł rządu polega na opłacaniu składek dla artystów po to, aby mieli prawo do emerytury. Wymaga to jednak wsparcia trwającego 10-20 lat dla osiągnięcia odpowiednich okresów składkowych.
Dopłaty dla artystów
Dlatego rząd powołuje Fundusz Wsparcia Artystów Zawodowych (FWAZ), który ma służyć sfinansowaniu dla artystów:
- dopłaty;
- wsparcia socjalnego dla artystów zawodowych;
- wypłatę stypendiów dla wyróżniających się artystów.
W uzasadnieniu ustawy czytamy:
„Zgodnie z art. 41 projektu artystom zawodowym, opłacającym składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne z tytułu posiadania aktualnych uprawnień artysty zawodowego na podstawie przepisów odrębnych których przeciętny miesięczny przychód był niższy niż 80% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim roku kalendarzowym, przyznaje się na wniosek Dopłatę. Dopłata ma być świadczeniem o charakterze socjalnym, umożliwiającym opłacanie przez uboższych artystów bez innego tytułu do ubezpieczenia samodzielnie składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.
Wynagrodzenie to w roku 2020 wyniosło 5167,47 zł. Do wyliczanego przeciętnego wynagrodzenia będą wliczane wszystkie uzyskiwane dochody, a nie tylko te z działalności artystycznej. Jest to podyktowane tym, by wsparcie państwa uzyskiwały wyłącznie osoby znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej, uniemożliwiającej samodzielne opłacanie składek. Dopłata ma wynosić od 20% do 80% obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, liczonych od podstawy ich wymiaru nie wyższej niż minimalne wynagrodzenie. Konkretna wysokość dopłaty jest uzależniona od uzyskiwanego w poprzednim roku przeciętnego miesięcznego przychodu i będzie wpłacana bezpośrednio na numer rachunek składkowy płatnika. Pozostałą część składki obowiązany będzie opłacać artysta zawodowy.”
Jeżeli nie będzie wpływów na FWAZ, rząd da dotację celową
Rząd chce wesprzeć 60 000 działających w Polsce artystów kwotą około 300 mln zł z opłaty reprograficznej za pośrednictwem Funduszu Wsparcia Artystów Zawodowych (FWAZ). Jeżeli nie uda się takiej sumy ściągnąć ze sprzedawców sprzętu elektronicznego, rząd gwarantuję z budżetu wpłatę 100 mln zł do FWAZ. Obie kwoty są zapisane w uzasadnieniu projektu ustawy o artystach zawodowych, która wkrótce trafi do Sejmu. W uzasadnieniu czytamy:
„Jeżeli środki Funduszu Wsparcia pochodzące z wpływów z tytułu opłaty reprograficznej nie będą wystarczające na sfinansowanie Dopłaty, minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego udziela Izbie dotację celową z przeznaczeniem na Dopłatę. Tak zaprojektowany mechanizm gwarantuje, że nawet jeżeli środki z tytułu opłaty nie będą wystarczające na opłacanie dopłaty dla artystów zawodowych z uprawnieniami, Fundusz będzie otrzymywał w tym zakresie wsparcie w postaci dotacji celowej.”
Od czego pobierano opłatę w poprzednim stanie prawnym? Wynosiła 3%
Producenci i importerzy:
1) magnetofonów, magnetowidów i innych podobnych urządzeń,
2) kserokopiarek, skanerów i innych podobnych urządzeń reprograficznych umożliwiających pozyskiwanie kopii całości lub części egzemplarza opublikowanego utworu,
3) czystych nośników służących do utrwalania, w zakresie własnego użytku osobistego, utworów lub przedmiotów praw pokrewnych, przy użyciu urządzeń wymienionych w pkt 1 i 2
– byli obowiązani do uiszczania, organizacjom zbiorowego zarządzania, działającym na rzecz twórców, artystów wykonawców, producentów fonogramów i wideogramów oraz wydawców, opłat w wysokości nieprzekraczającej 3% kwoty należnej z tytułu sprzedaży tych urządzeń i nośników
Od czego będzie się pobierało opłatę za dozwolony użytek utworów chronionych po wprowadzeniu ustawy o artystach zawodowych?
Na podstawie zmienionego art. 20 ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach opłacie za dozwolony użytek utworów chronionych lub przedmiotów praw pokrewnych, zwanej dalej „opłatą” podlega wprowadzanie na rynek krajowy:
1) urządzeń elektronicznych umożliwiających utrwalanie lub zwielokrotnianie dowolną techniką, w całości lub w części, w ramach własnego użytku osobistego, utworów o charakterze dźwiękowym, audiowizualnym, wyrażonych słowem, ruchem, znakami graficznymi, znakami matematycznymi, fotograficznych lub plastycznych oraz przedmiotów praw pokrewnych;
2) czystych nośników umożliwiających utrwalanie lub zwielokrotnianie dowolną techniką, w całości lub w części, w ramach własnego użytku osobistego, utworów i przedmiotów praw pokrewnych przy użyciu urządzeń, o których mowa w pkt 1;
3) urządzeń elektronicznych umożliwiających utrwalanie lub zwielokrotnianie przy użyciu techniki fotograficznej lub innego procesu przynoszącego podobny skutek, w całości lub w części, w ramach własnego użytku osobistego, utworów wyrażonych słowem, znakami graficznymi, fotograficznych i plastycznych oraz urządzeń wielofunkcyjnych mających przynajmniej dwie spośród funkcji kopiowania, skanowania lub drukowania, z wyłączeniem urządzeń wskazanych w pkt 1;
4) czystych nośników umożliwiających utrwalanie lub zwielokrotnianie dowolną techniką, w całości lub w części, w ramach własnego użytku osobistego, utworów o których mowa w pkt 3, z wyłączeniem nośników o których mowa w pkt 2.
Ile wyniesie opłata za dozwolony użytek utworów chronionych?
Opłata ma wysokość od 1 do 4 procent:
1) kwoty brutto należnej z tytułu pierwszej sprzedaży towaru, o którym mowa w ust. 1,
2) wartości rynkowej towaru z dnia pierwszego przekazania albo pierwszego przyjęcia w użytkowanie
Kto zapłaci opłatę za dozwolony użytek utworów chronionych?
Obowiązek zapłaty opłaty ciąży na:
1) producentach, importerach lub podmiotach dokonujących wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, będących przedsiębiorcami w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców lub innymi osobami wpisanymi do Krajowego Rejestru Sądowego, którzy wprowadzają na rynek krajowy towary, o których mowa w art. 20 ust. 1;
2) podmiotach dokonujących wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość z terytorium państwa członkowskiego innego niż RP na terytorium RP na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców;
3) podmiotach sprzedających na odległość towary importowane z państw trzecich w przesyłkach o wartości rzeczywistej nie większej niż 150 euro do osób prywatnych na terenie Unii Europejskiej.
Jeżeli wprowadzenia na rynek krajowy towarów, o których mowa w art. 20 ust. 1, dokonano z pominięciem podmiotów, o których mowa w ust. 1, obowiązek zapłaty opłaty ciąży na będącej przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców:
1) osobie fizycznej, która zakupiła na własny użytek towar, o którym mowa w art. 20 ust. 1;
2) użytkowniku, który pierwszy przyjął towar, o którym mowa w art. 20 ust. 1, w użytkowanie.
Kto pobiera opłatę za dozwolony użytek utworów chronionych?
Organem uprawnionym do poboru opłaty jest naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na miejsce zamieszkania albo siedzibę podmiotu obowiązanego do zapłaty opłaty, a w przypadku podmiotów, o których mowa w art. 20a ust. 1 pkt 2 jest Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa‑Śródmieście.