Zasadę pierwszeństwa niektórych wydatków publicznoprawnych, wynikających z wypełnienia zobowiązań o charakterze publicznoprawnym ustanawia artykuł 46 ust. 1 ustawy o finansach publicznych.
Z pierwszeństwa korzystają:
• wydatki na wynagrodzenia i uposażenia,
• składki na ubezpieczenie społeczne i Fundusz Pracy, inne składki i opłaty obligatoryjne oraz
• płatności wynikające ze zobowiązań zaciągniętych w latach poprzednich.
Wydatki publicznoprawne - składki na ubezpieczenie społeczne i Fundusz Pracy
Opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w prawidłowej wysokości i w terminach wynikających z przepisów prawa objęte jest reżimem odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych.
Wynika to z faktu, iż zdarza się, że niektórzy dysponenci środków publicznych traktują środki, które powinny być odprowadzone z tytułu dokonywania wpłat należności publicznoprawnych, jako formy kredytowania działalności jednostki w razie jej przejściowych bądź stałych problemów z płynnością finansową.
Znając terminy płatności składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne i Fundusz Pracy, wójt powinien zapewnić odpowiednie środki na ich terminowe opłacenie. Wydanie posiadanych środków na inny cel na krótko przed terminem płatności obligatoryjnych i ustawowo obwarowanych odsetkami za opóźnienie w zapłacie świadczeń, nie może być usprawiedliwieniem braku środków w ostatnim dniu terminu płatności.
Wójt ma bowiem obowiązek tak zorganizować wydatki gminy, by zapewnić środki na terminowe uiszczenie składek publicznoprawnych.
Na kierowniku jednostki ciąży obowiązek podejmowania decyzji dotyczących gospodarki finansowej, w tym podejmowanie skutecznych działań zmierzających do poprawy trudnej sytuacji finansowej.
Zasada pierwszeństwa realizacji zobowiązań o charakterze publicznoprawnym ma charakter bezwzględnie obowiązujący.
Zobacz serwis: Finanse
Ograniczenie odpowiedzialności
Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych polegające na niezgodnym z przepisami zaciągnięciu zobowiązań angażujących środki publiczne podlega wyłączeniu, jeżeli przekroczenie zakresu upoważnienia nastąpiło wyłącznie w celu ograniczenia skutków zdarzenia losowego.
Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku niewykonania - wyłącznie w celu ograniczenia skutków zdarzenia losowego - zobowiązania jednostki sektora finansów publicznych, którego skutkiem jest zapłata odsetek, kar lub opłat.
O stopniu szkodliwości czynu dla finansów publicznych stanowi nie tylko ta przesłanka, lecz także m.in.:
• waga naruszonych obowiązków,
• sposób i okoliczności ich naruszenia, a
• w przypadku zaciągnięcia zobowiązań bez upoważnienia - także ich wysokość.
Masz problem? Podyskutuj na Forum.
Podstawa prawna:
• Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. nr 157, poz. 1240 ze zm.).
Przeczytaj także: Absolutorium dla zarządów jednostek samorządu terytorialnego