Wolne środki jednostki sektora finansów publicznych to środki znajdujące się w jej dyspozycji, które nie są wydatkowane w określonym dniu na wykonywanie zadań oraz funkcjonowanie danej jednostki.
Pojęcie wolnych środków budżetowych nie obejmuje natomiast środków w walutach obcych, które mogą być lokowane przez agencje wykonawcze i NFZ na rachunkach bankowych w bankach mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Przychody z wolnych środków jako nadwyżki środków pieniężnych na rachunku bieżącym budżetu jednostki samorządu terytorialnego, wynikających z rozliczeń wyemitowanych papierów wartościowych, kredytów i pożyczek z lat ubiegłych, stanowią jedno ze źródeł sfinansowania deficytu budżetu jednostki.
Wolne środki budżetowe – swoboda lokowania
Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może upoważnić zarząd danej jednostki do lokowania wolnych środków budżetowych na rachunkach w innych bankach niż bank wykonujący bankową obsługę budżetu jednostki.
Reguła swobody lokowania wolnych środków obejmuje wyłącznie:
• jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki,
• instytucje gospodarki budżetowej,
• ZUS, KRUS i zarządzane przez nie fundusze,
• samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej,
• państwowe i samorządowe instytucje kultury,
• państwowe instytucje filmowe, a także
• samorządowe osoby prawne, zaliczane do sektora finansów publicznych zgodnie z art. 9 pkt 14 ustawy o finansach publicznych.
Zasada swobody lokowania wolnych środków ma przede wszystkim funkcje motywacyjne i spełnia wymagania racjonalnego zarządzania środkami publicznymi.
Zobacz serwis: Finanse
Wolne środki mogą być lokowane wyłącznie w następujących instrumentach finansowych:
• skarbowe papiery wartościowe (bony skarbowe i obligacje skarbowe),
• obligacje emitowane przez jednostki samorządu terytorialnego (art. 2 pkt 2 u.o.),
• rachunki bankowe w bankach mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
• depozyt u Ministra Finansów.
Zasada swobody lokowania wolnych środków nie dotyczy:
• agencji wykonawczych,
• Narodowego Funduszu Zdrowia oraz
• państwowych osób prawnych zaliczanych do sektor finansów publicznych na podstawie art. 9 pkt 14 ustawy o finansach publicznych.
Jednostki te zobowiązane są dokonywać lokat wolnych środków, z wyjątkiem środków pochodzących z dotacji z budżetu, w formie depozytu u Ministra Finansów.
Zobacz również Forum.
Podstawa prawna:
• Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. nr 157, poz. 1240 ze zm.),
• Ustawa z 16 grudnia 2010r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 257, poz.1726).