Działalność jednostek budżetowych jest finansowana przez budżet. Wszelkie wpływy tych jednostek z tytułu zrealizowanych dochodów budżetowych są przekazywane do budżetu lub jednostki samorządu terytorialnego.
Sposób ustalania i rozliczania wyniku finansowego w jednostkach budżetowych wynika z zasady budżetowania brutto tych jednostek. Polega ona na włączeniu do budżetu całości osiągniętych przez jednostkę dochodów (przychodów) i całości poniesionych przez jednostkę wydatków. Oznacza to, że jednostka budżetowa odprowadza na rachunek odpowiednio dochodów budżetu państwa albo budżetu jednostki samorządowej wszystkie zrealizowane wpływy (z wyłączeniem dochodów własnych), natomiast na pokrycie wydatków otrzymuje środki z budżetu.
Ewidencja księgowa
Do księgowego ustalenia wyniku finansowego w jednostce budżetowej służy konto 860 „Straty i zyski nadzwyczajne oraz wynik finansowy”.
W ciągu roku księgowaniu na koncie 860 podlegać będą wyłącznie operacje powstające na skutek zdarzeń trudnych do przewidzenia, poza działalnością jednostki i niezwiązane z ogólnym ryzykiem jej prowadzenia, np. sprzedaż zorganizowanej części jednostki czy zdarzenia związane z postępowaniem układowym lub naprawczym, natomiast inne operacje związane z ryzykiem utraty lub zniszczenia należy księgować odpowiednio po stronie Wn lub Ma na koncie 760 „Pozostałe przychody i koszty”.
W ciągu roku budżetowego po stronie Wn na koncie 860 księguje się poniesione straty nadzwyczajne działalności operacyjnej, zaś po stronie Ma zrealizowane (wpłacone) zyski nadzwyczajne. W ewidencji szczegółowej, straty i zyski nadzwyczajne należy ująć według poszczególnych tytułów ich powstania. Na koncie 860 nie ujmuje się strat i zysków nadzwyczajnych, dotyczących działalności finansowej z funduszy społecznych oraz działalności inwestycyjnej.
Fundusz w jednostkach
Suma zrealizowanych wydatków budżetowych tworzy co miesiąc fundusz jednostki budżetowej. Jednocześnie wysokość poniesionych kosztów powoduje powstanie ujemnego wyniku finansowego na koncie 860. Suma zrealizowanych dochodów budżetowych pomniejsza co miesiąc fundusz jednostki budżetowej. Równocześnie wysokość osiągniętych przychodów powoduje powstanie dodatniego wyniku finansowego na koncie 860.
Na koniec roku salda kont: 800 „Fundusz jednostki” i 860 „Straty i zyski nadzwyczajne oraz wynik finansowy” wykazywane są w bilansie po stronie pasywów. Saldo konta 860 podlega przeksięgowaniu pod datą przyjęcia sprawozdania finansowego na konto 800 w księgach nowego roku.
Rozliczenie wyniku finansowego w jednostkach budżetowych przedstawia się następująco:
1. Środki budżetowe otrzymane od dysponenta wyższego stopnia na realizację wydatków budżetowych:
Wn konto 130 „Rachunki bieżące jednostek budżetowych” (subkonto wydatków)
Ma konto 223 „Rozliczenie wydatków budżetowych”;
2. Poniesione koszty opłacone z rachunku bieżącego jednostki:
Wn konto 400 „Koszty według rodzajów”
Ma konto 130 „Rachunki bieżące jednostek budżetowych” (subkonto wydatków);
3. Wpływ dochodów na rachunek bieżący jednostki:
Wn konto 130 „Rachunki bieżące jednostek budżetowych” (subkonto wydatków)
Ma konto 750 „Przychody i koszty finansowe”;
4. Dochody budżetowe przelane do budżetu:
Wn konto 222 „Rozliczenie dochodów budżetowych”
Ma konto 130 „Rachunki bieżące jednostek budżetowych” (subkonto wydatków);
5. Miesięczne przeksięgowanie zrealizowanych wydatków budżetowych:
Wn konto 223 „Rozliczenie wydatków budżetowych”
Ma konto 800 „Fundusz jednostki”;
6. Miesięczne przeksięgowanie odprowadzonych wpływów budżetowych:
Wn konto 800 „Fundusz jednostki”
Ma konto 222 „Rozliczenie dochodów budżetowych”;
7. Przeniesienie w końcu roku łącznej kwoty poniesionych kosztów:
Wn konto 860 „Straty i zyski nadzwyczajne oraz wynik finansowy”
Ma konto 400 „Koszty według rodzajów”;
8. Przeniesienie w końcu roku łącznej kwoty zrealizowanych dochodów:
Wn konto 750 „Przychody i koszty finansowe”
Ma konto 860 „Straty i zyski nadzwyczajne oraz wynik finansowy”;
9. Przeksięgowanie wyniku finansowego roku poprzedniego w księgach rachunkowych roku następnego pod datą przyjęcia sprawozdania finansowego:
Wn konto 860 „Straty i zyski nadzwyczajne oraz wynik finansowy”
Ma konto 800 „Fundusz jednostki”.
PRZYKŁAD ZAPISY NA KONCIE 860
Typowe zapisy księgowe związane z ewidencją na koncie 860 „Straty i zyski nadzwyczajne oraz wynik finansowy” w końcu roku budżetowego pod datą 31 grudnia są następujące:
1. Poniesione straty nadzwyczajne w ciągu roku:
Wn konto 860 „Straty i zyski nadzwyczajne oraz wynik finansowy”
Ma różne konta zespołów: 0, 1, 2, 3 i 6,
2. Zrealizowane zyski nadzwyczajne w ciągu roku:
Wn różne konta zespołów 1, 1, 2, 3 i 6
Ma konto 860 „Straty i zyski nadzwyczajne oraz wynik finansowy”,
3. Przeniesienie sumy poniesionych kosztów:
Wn konto 860 „Straty i zyski nadzwyczajne oraz wynik finansowy”
Ma konto 400 „Koszty według rodzajów”,
4. Przeniesienie wartości sprzedanych materiałów i towarów pozostałych kosztów operacyjnych i finansowych, przekazanych dotacji oraz zapłaconego podatku dochodowego:
Wn konto 860 „Straty i zyski nadzwyczajne oraz wynik finansowy”
Ma różne konta zespołów: 7 i 8,
5. Przeniesienie sumy przychodów z tytułu dochodów budżetowych:
Wn konta zespołu 7 (przychodów)
Ma konto 860 „Straty i zyski nadzwyczajne oraz wynik finansowy”,
6. Przeniesienie zmiany stanu produktów:
a) zmniejszenie (saldo Wn konta 490)
Wn konto 860 „Straty i zyski nadzwyczajne oraz wynik finansowy”
Ma konto 490 „Rozliczenie kosztów”,
b) zwiększenie (saldo Ma konta 490)
Wn konto 490 „Rozliczenie kosztów”
Ma konto 860 „Straty i zyski nadzwyczajne oraz wynik finansowy”.
W roku następnym, pod datą zatwierdzenia sprawozdania finansowego, saldo konta 860 przeksięgowuje się na konto 800 „Fundusz jednostki”. Zapisy księgowe są następujące:
1. Przeniesienie zysku netto:
Wn konto 860 „Straty i zyski nadzwyczajne oraz wynik finansowy”
Ma konto 800 „Fundusz jednostki”,
2. Przeniesienie straty netto:
Wn konto 800 „Fundusz jednostki”
Ma konto 860 „Straty i zyski nadzwyczajne oraz wynik finansowy”.
BARBARA KOŁODZIEJ
gp@infor.pl
Podstawa prawna
• Ustawa z 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. nr 249, poz. 2104 ze zm.).