Tajemnica przedsiębiorstwa jest wyjątkiem od podstawowej zasady prawa zamówień publicznych (p.z.p.), jakim jest zasada jawności. To, co jest bezsprzeczne w kwestii możliwości utajnienia oferty, to fakt, iż nie można dokonać takiego utajnienia co do informacji wymienionych w art. 86 ust. 4 p.z.p., co znaczy, że nie można utajnić: firmy oraz adresu wykonawcy, informacji dotyczących ceny, terminu wykonania zamówienia, okresu gwarancji i warunków płatności zawartych w ofertach. Co do pozostałej zawartości definicji tajemnicy przedsiębiorstwa, tym samym zakresu stosowania ust. 3, należy odwołać się do orzecznictwa poruszającego ten temat.
Podstawowe znaczenie ma orzeczenie Sądu Najwyższego, w którym wyrokiem z 28 lutego 2007 r. (sygn. V CSK 444/2006), na podstawie ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (u.z.n.k.) stwierdza, że przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne lub inne mające wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności.
Przepis art. 11 ust. 1 i 4 u.z.n.k. wyklucza objęcie tajemnicą informacji, które osoba zainteresowana może uzyskać w zwykłej i dozwolonej drodze (wyrok SN z 5 września 2001 r., sygn. I CKN 1159/2000). Przykładowo w tym miejscu można wskazać, iż wykonawca nie może zastrzec ujawnienia informacji, które są dostępne na podstawie odrębnych przepisów, np. zawartych w Krajowym Rejestrze Sądowym, który jest jawny, i każdy ma prawo otrzymać poświadczone odpisy, wyciągi i zaświadczenia o danych w rejestrze.
Dodatkowo, jak stwierdził SN w uzasadnieniu wyroku z 3 października 2000 r. (sygn. I CKN 304/2000), informacja nieujawniona do wiadomości publicznej traci ochronę prawną, gdy każdy przedsiębiorca (konkurent) dowiedzieć się o niej może drogą zwykłą i dozwoloną, a więc np. gdy pewna wiadomość jest przedstawiana w pismach fachowych lub gdy z towaru wystawionego na widok publiczny każdy fachowiec poznać może, jaką metodę produkcji zastosowano.
W szczególności jako tajemnicę przedsiębiorstwa można uznać: wykaz osób, które będą wykonywać zamówienie, wraz z informacjami o ich kwalifikacjach (wyrok Sądu Okręgowego z 2007 r., sygn. V Ca 421/07), dane obrazujące wielkość produkcji i sprzedaży, a także źródła zaopatrzenia i zbytu (postanowienie sądu antymonopolowego z 15 maja 1996 r., sygn. XVII Amz 1/96) oraz dane zawarte w PIT-5 i F-01 - sprawozdaniu finansowym obrazują zarówno aktywa jak i pasywa oferentów, dochód, zyski, koszty działalności, straty, zobowiązania finansowe. Sąd antymonopolowy wyrokiem z 10 lipca 2002 r. (sygn. XVII Ama 78/01) stwierdził, iż niewątpliwie są to informacje poufne i stanowią tajemnicę przedsiębiorcy. W postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego zamawiający jest obowiązany zbadać skuteczność dokonanych przez oferenta na podstawie art. 8 ust. 3 zastrzeżeń dotyczących zakazu udostępniania informacji potwierdzających spełnienie wymagań wynikających z s.i.w.z. Następstwem stwierdzenia bezskuteczności zastrzeżenia jest wyłączenie zakazu ujawniania zastrzeżonych informacji (uchwała SN z 21 października 2005 r., sygn. III CZP 74/05, a następnie powołujące się na tę uchwałę wyroki zespołów arbitrów z 16 stycznia 2006 r., sygn. UZP/ZO/0-19/06, z 20 stycznia 2006 r., sygn. UZP/ZO/0-111/06 z 25 stycznia 2006 r., sygn. UZP/ZO/0-180/06 i inne). Wniosek wynikający z powyższego jest następujący: z uwagi na wymierny interes handlowy wykonawcy, wszelkie informacje stanowiące, w ich ocenie, tajemnicę przedsiębiorcy, winny być bez żadnych wątpliwości zastrzegane. Albowiem samo wykonanie zastrzeżenia o objęciu tajemnicą, nawet niezgodnie z przepisami prawa, nie skutkuje niezgodnością z p.z.p., które powodowałoby konieczność odrzucenia oferty. Nakłada jedynie na zamawiającego obowiązek stwierdzenia bezskuteczności takiego zastrzeżenia.
Marek Lubieniecki
ekspert w Kancelarii Zamówień Publicznych