Dlaczego jednym z komponentów systemów antykorupcyjnych są szkolenia?
W wytycznych CBA również wskazuje, że podstawą prawidłowego funkcjonowania systemy antykorupcyjnego (obejmującego rozwiązania organizacyjne i prawne) jest odpowiednio przygotowana do tego kadra.
Co powinien znać pracownik, by właściwie wykonywać swe obowiązki?
Według CBA, aby właściwie wykonywać powierzone obowiązki, pracownik powinien znać:
- określone przepisy prawa powszechnie obowiązującego, których znajomość wymagana jest na danym stanowisku,
- wewnętrzne procedury obowiązujące w danym urzędzie,
- przyjęty w urzędzie tryb postępowania oraz kulturę organizacyjną.
Co powinien obejmować cykl szkoleniowy dla nowo zatrudnionych pracowników aby zapewnić skuteczność systemowi antykorupcyjnemu?
CBA, w wytycznych wskazuje, że cykl szkoleniowy dla nowo zatrudnionych pracowników aby zapewniało skuteczność systemowi antykorupcyjnemu, powinien obejmować m.in. następujące zagadnienia:
- etyka jako podstawowy element kształtowania. właściwych postaw pracowników urzędu (uzupełnienie może stanowić dostępny online program szkoleniowy Szefa Służby Cywilnej),
- kultura uczciwości w urzędzie (pojęcia takie jak: publiczne/państwowe, dobro wspólne itp.),
- misja służby publicznej i etos zawodowy,
- rola i specyfika urzędu w odniesieniu do działania na rzecz obywateli i ekonomizacji działalności sektora publicznego.
Czy według wytycznych CBA urzędnicy powinni być jeszcze z czegoś przeszkoleni?
Według wytycznych CBA, po zapoznaniu się z kwestiami podstawowymi i ich opanowaniu urzędnicy powinni zostać przeszkoleni w zakresie przeciwdziałania korupcji. Jako uzupełnienie CBA proponuje szkolenia dostępne na platformie e-learningowej CBA.
Co powinno uwzględniać i objaśniać, według wytycznych CBA, szkolenie antykorupcyjne?
Z wytycznych wynika, że szkolenie antykorupcyjne powinno uwzględniać i objaśniać m.in. następujące zagadnienia:
- korupcja,
- konflikt interesów,
- osoba pełniąca funkcję publiczną,
- związek z pełnieniem funkcji publicznej,
- osoba pełniąca najwyższe rządowe funkcje wykonawcze na poziomie krajowym/centralnym (ang. person entrusted with top executive functions, PTEF),
- funkcjonariusz publiczny,
- działanie na szkodę interesu publicznego,
- sprzedajność urzędnicza (korzyść majątkowa, korzyść osobista, przyjęcie korzyści, przyjęcie obietnicy itd.),
- czynność służbowa,
- przekroczenie uprawnień i niedopełnienie obowiązków,
- zachowanie stanowiące naruszenie przepisów prawa,
- sposoby postępowania w przypadku zaistnienia korupcji itp.
Czy według CBA należy jeszcze o czymś pamiętać w zakresie szkoleń.
Należy się zgodzić z postulatami CBA, że:
- wszystkie szkolenia powinny mieć możliwe praktyczne zastosowanie (sugeruje się formę warsztatów),
- szkolenia powinny być obligatoryjne, powszechne (obejmować wszystkich pracowników) i cykliczne (powtarzane co najmniej co dwa lata dla każdego z pracowników). Chciałbym podobnie jak CBA podkreślić, że tylko systematyczna działalność szkoleniowa będzie efektywna i pozwoli zminimalizować ryzyka.
Czy wytyczne CBA mówią coś o szkoleniu kadry kierowniczej?
Podobnie jak CBA, podkreślam, że skuteczność systemów, w tym systemu antykorupcyjnego zależy od przykładu kierownictwa. Dawanie dobrego przykładu podwładnym jest obowiązkiem kadry kierowniczej. Dlatego według CBA, szkolenie antykorupcyjne dla kadry kierowniczej powinno zostać uzupełnione o co najmniej dwa moduły:
- rola przełożonego w przeciwdziałaniu korupcji,
- rola instytucji w przeciwdziałaniu korupcji.
Osobiście rozszerzyłbym program szkoleń dla kadry kierowniczej o jeszcze parę modułów.
Na zakończenie chciałbym podkreślić, że nie ma efektywnych systemów bez cyklicznych szkoleń pracowników. Dlatego szkolenia to najlepsza inwestycja w bezpieczeństwo.