Z dniem 1 stycznia 2015 r. wchodzi w życie stworzona od podstaw ustawa Prawo o aktach stanu cywilnego, podpisana w dniu 5 grudnia 2014 r. przez Prezydenta Bronisława Komorowskiego.
Regulacja ta jest odpowiedzią na rosnące potrzeby zinformatyzowania działalności urzędów państwowych i usprawnienia ich funkcjonowania poprzez zastąpienie papierowych wersji aktów urodzenia, małżeństwa i zgonów ich elektronicznymi wersjami. Ministerstwo tłumaczy to przestarzałością „poprzedniczki” (ustawy z dnia 29 września 1986 r.), twierdząc, że nowa regulacja odpowie na potrzeby ustrojowe i ekonomiczne, a także usunie luki prawne i niejasności interpretacyjne. Zasadniczo nowa ustawa umożliwi wykonywanie niektórych czynności poza USC, które do tej pory mogły być wykonane jedynie w wyjątkowych okolicznościach (np. zawarcie małżeństwa).
Zobacz również: Dokumentacja w urzędzie stanu cywilnego od 1 stycznia 2015 r.
Co nowego?
Od chwili wejścia w życie nowych przepisów zdarzenia uzasadniające wydanie aktu stanu cywilnego (np. aktu urodzenia) będą sporządzane w formie elektronicznej. Istotnym usprawnieniem będzie możliwość odbioru odpisu aktu w dowolnym urzędzie stanu cywilnego bez względu na pierwotne miejsce jego wydania czy aktualne miejsce przechowywania. Dzięki temu nie będzie już konieczności wysyłania korespondencji, zawierających wymagane informacje przez kierowników USC. Wszystko dzięki stworzeniu centralnego systemu informatycznego.
Zobacz wideoszkolenie: Jak uniknąć błędów w ewidencji księgowej jsfp
Uprawnionymi do dokonywania wpisów i zmian w rejestrze będą tylko kierownicy urzędów stanu cywilnego i ich zastępcy. Informacje wprowadzone przez kierowników zaktualizują również informacje zawarte w innych rejestrach (np. PESEL). W przypadku wystąpienia potrzeby uzyskania odpisu w wersji elektronicznej, organ uprawniony będzie mógł wysłać interesantowi dokument w tej formie. Wersje papierowe dotychczas sporządzonych dokumentów nadal będą utrzymywane w archiwach USC.
Nowa ustawa wprowadzi znaczne ułatwienie w obrocie w postaci ujednoliconego zaświadczenia o stanie cywilnym, co spowoduje odpadnięcie obowiązku przedstawiania każdego odpisu aktu z osobna dotyczącego jednej osoby załatwiającej sprawę przed urzędem.
Istotnym novum, wychodzącym naprzeciw potrzebom społecznym jest umożliwienie rejestracji imion obcych bez względu na korzenie czy obywatelstwo rodziców, a także imion nie określających płci potomka, lecz powszechnie przypisanych do danej płci. Mimo postępowości regulacji, imiona zdrobniałe, ośmieszające, nieprzyzwoite oraz nie wskazujące na płeć dziecka nadal nie będą mogły być nadawane. W dodatku, wciąż będzie można nadać tylko dwa imiona. W sytuacji, gdy urzędnik dokonujący rejestracji imienia stwierdzi, że podane imię nie spełnia kryteriów, będzie uprawniony z urzędu do wyboru imienia w drodze decyzji administracyjnej, której z mocy ustawy nadawany jest rygor natychmiastowej wykonalności.
Najciekawszym rozwiązaniem jest wprowadzenie możliwości zawarcia małżeństwa poza budynkiem urzędu stanu cywilnego z przyczyn innych niż losowe, co na gruncie poprzedniej ustawy było ograniczone do uzasadnionych powodów i tylko za zgodą kierownika urzędu (np. przebywanie w zakładzie karnym czy ciężka choroba nupturienta). Nie oznacza to, że będzie można bezwarunkowo zawierać małżeństwo w dowolnie obranej lokalizacji. Ustawa nadal wymaga, aby miejsce zawarcia małżeństwo gwarantowało powagę czynności, a także zapewniało bezpieczeństwo wszystkich obecnych. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych ustala wysokość opłaty dodatkowej za przyjęcie oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński poza urzędem stanu cywilnego na kwotę 1000 zł. Opłata ta będzie stanowić dochód gminy.
Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2015 r.
Źródło :
- Ustawa z dnia 28 listopada 2014 r. – Prawo o aktach stanu cywilnego
- Projekt rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie określenia wysokości opłaty dodatkowej za przyjęcie oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński poza urzędem stanu cywilnego, w którym jest właściwy kierownik tego urzędu.
Polecamy serwis: Prawo administracyjne