RPO wybierany jest przez Parlament Europejski i obecnie jest nim Nikiforos Diamandouros. W swoich działaniach jest on całkowicie niezależny i bezstronny.
Czym się zajmuje
Skargi, które można składać do Rzecznika, dotyczyć mogą działań podejmowanych przez organy i instytucje Unii Europejskiej, np. Rady Europejskiej czy też Parlamentu. Spod jego jurysdykcji wyłączone zostały Trybunał Sprawiedliwości, Sąd Pierwszej Instancji oraz Sąd do spraw Służby Publicznej, w sytuacji gdy zajmują się działalnością sądowniczą.
Ombudsman nie może natomiast zajmować się kwestiami dotyczącymi:
• skarg, które zostały złożone na krajowe, regionalne, bądź lokalne władze;
• działalności krajowych sądów lub krajowych rzeczników obywatelskich;
• skarg, które zostały wniesione przeciwko prywatnym osobom bądź firmom.
Swoje postępowanie najczęściej zaczyna po otrzymaniu skargi w danym temacie. Zdarzają się jednak przypadki, gdy podejmuje je z urzędu.
Czego dotyczyć mogą skargi
Skargi powinny dotyczyć wszelkich nieprawidłowości w administrowaniu, które polegać mogą na:
• naruszeniach prawa człowieka przez instytucję,
• działania niezgodnego z prawem,
• nadużyciach władzy w trakcie wykonywania obowiązków instytucyjnych,
• nie udzielaniu odpowiednich informacji zainteresowanej osobie,
• braku odpowiedzi czy zwłoki w jej udzielaniu.
Postępowanie
Rzecznik może poinformować instytucję, na działanie której złożona została skarga, o jej wpłynięciu. Jeśli nadal nie naprawi ona swych nieprawidłowości w administrowaniu i nie zastosuje się do wskazówek Rzecznika, może rozpocząć postępowanie polubowne. Dotyczyć ono może również takiej sytuacji, w której rozwiązanie problemu nie nastąpi w sposób zadowalający dla strony skarżącej. Może zaistnieć również taka sytuacja, gdy nie uda się rozwiązać danej kwestii w sposób odpowiadający obu stronom. Wtedy zadaniem Ombudsmana jest zaproponowanie takiego rozwiązania, które powinno zakończyć spór.
Pozostaje również sytuacja, w której instytucja Unii Europejskiej nie zechce zastosować się do zaleceń, czy wskazówek, które sformułował Rzecznik. Wówczas może on sporządzić raport opisujący cały problem i skierować go do Parlamentu Europejskiego.
Uprawniony do złożenia skargi
Skargę złożyć może każda osoba fizyczna, która jest obywatelem Unii lub ma miejsce zamieszkania na terenie jednego z Państw Członkowskich.
Prawo takie ma również osoba prawna, której statutowa siedziba ma miejsce na obszarze Unii.
Skargę składa się na odpowiednim formularzu urzędowym, który jest do nabycia w biurze Rzecznika. Dostępny jest on także na stronie internetowej.
Gdy działanie nie może być podjęte
Może mieć miejsce sytuacja, w której złożona skarga nie może być przez Rzecznika rozstrzygnięta w postępowaniu. Może on jednak podjąć pewne działanie, które na celu będą miały udzielenie pomocy skarżącemu. Pokrótce oznacza to, iż Ombudsman może udzielić porady, gdzie taka osoba może udać się ze swoim problemem lub bezpośrednio przesłać skargę wraz z odpowiednimi informacjami do Europejskiej Sieci Rzeczników Praw Obywatelskich. Skupia ona krajowych oraz regionalnych rzeczników państw członkowskich, krajów kandydujących do UE oraz komisje petycji UE.
Kontakt z Rzecznikiem
Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich
1 Avenue du Président Robert Schuman
CS 30403
FR - 67001 Strasbourg Cedex
Tel: +33 (0)3 88 17 23 13
Fax: +33 (0)3 88 17 90 62
http://www.ombudsman.europa.eu