Mieszkanka zaskarżyła uchwałę Rady Miasta Krakowa w przedmiocie przyjęcia planu zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego. Postanowieniem z 19 listopada 2021 r. NSA (sygn. akt II GSK 2242/21) oddalił jej skargę.
Skarga na uchwałę gminy: 940 metrów do przystanku bez znaczenia prawnego
Mieszkanka Krakowa podnosiła przed sądem, że uchwalenie zaskarżonego aktu prawa miejscowego Rady Miasta Krakowa, dotyczącego m. in. budowy linii tramwajowej w bliskiej okolicy miejsca jej zamieszkania, doprowadziło do pogorszenia jej możliwości sprawnego funkcjonowania w życiu codziennym. Wyjaśniła, że jest osobą niepełnosprawną. Dowodem na to jest konieczność korzystania przez nią z kul ortopedycznych w przestrzeni publicznej. Wyznaczony w przyjętej uchwale przystanek tramwajowy zmusi ją do pokonywania codziennej trasy w łącznej odległości 940 metrów pieszo. Poza faktem dużej odległości, trasa do przystanku nie jest przystosowana dla osób niepełnosprawnych. Skarżąca zmuszona jest do korzystania ze schodów niedostosowanych do ograniczeń takich osób.
Wszystkie te argumenty sąd zakwalifikował jako okoliczności faktyczne. Sąd nie negował ich prawdziwości. Ale, aby mieszkanka mogła zaskarżyć uchwałę rady miasta, musiałaby przed sądem wykazać naruszenie jej interesu prawnego. A to się jej nie udało.
Interes prawny a interes faktyczny w skardze na uchwałę gminy
Art. 101 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2019 r., poz. 506), przewiduje, że każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą lub zarządzeniem, podjętymi przez organ gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej, może zaskarżyć uchwałę lub zarządzenie do sądu administracyjnego. Sprawę do WSA, a następnie NSA może na tej podstawie wnieść wyłącznie podmiot, którego interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone zaskarżoną uchwałą miasta Krakowa. Kryterium "naruszenia interesu prawnego", na którym oparta jest legitymacja do wniesienia skargi na uchwałę lub zarządzenie organu gminy oznacza, że akt ten musi naruszać interes prawny skarżącego, który musi być własny, indywidualny i oparty o konkretny przepis prawa powszechnie obowiązującego. Odległość do przystanku to tylko okoliczność faktyczna, a nie prawna.
Dlatego w omawianej sprawie sąd stwierdził: „W ocenie Sądu I instancji interes skarżącej nie ma charakteru interesu prawnego. Argument, że lokalizacja przystanku tramwajowego zmusi skarżącą do pokonywania trasy w łącznej odległości 940 metrów pieszo, zdaniem tego Sądu dotyczy sfery faktów czyli interesu faktycznego, lecz w żadnej mierze interesu prawnego, legitymującego do wniesienia skargi.”
Powołanie się na Konstytucję nie pozwoliło wygrać skargi na uchwałę gminy
Art. 69 Konstytucji RP stanowi, że osobom niepełnosprawnym władze publiczne udzielają, zgodnie z ustawą, pomocy w zabezpieczeniu egzystencji, przysposobienia do pracy oraz komunikacji społecznej. Przepis obejmuje też kwestię tworzenia odpowiedniej infrastruktury, umożliwiającej osobom niepełnosprawnym przemieszczanie się i nawiązywanie kontaktów. Jednak art. 69 Konstytucji RP służąc ochronie osób niepełnosprawnych przed sytuacjami społecznego wykluczenia oraz wyrównywaniu ich szans jest adresowany do władz publicznych, a wdrożenie zasad określonych w powołanym przepisie Konstytucji RP w odniesieniu do sposobu, formy i zakresu "udzielania pomocy" ich realizowanie następuje na podstawie ustawy.
postanowienie z 19 listopada 2021 r. NSA (sygn. akt II GSK 2242/21)
art. 101 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2019 r., poz. 506)