Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych - podstawowe zasady
Kwestię odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych reguluje ustawa z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (dalej: uondfp).
Podstawowe zasady odpowiedzialności to:
1. zasada odpowiedzialności za czyn określony w ustawie,
2. zasada odpowiedzialności za czyn zawiniony,
3. zasada prymatu stosowania ustawy nowej.
Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych - zakres podmiotowy
Zakresem podmiotowym odpowiedzialności objęte są następujące osoby:
1. osoby wchodzące w skład organu wykonującego budżet lub plan finansowy jednostki sektora finansów publicznych albo organu zarządzającego podmiotu niezaliczanego do sektora finansów publicznych, któremu przekazano do wykorzystania lub dysponowania środki publiczne, lub zarządzającego mieniem tych jednostek lub podmiotów;
2. kierownicy jednostek sektora finansów publicznych;
3. pracownicy jednostek sektora finansów publicznych lub inne osoby, którym odrębną ustawą lub na jej podstawie powierzono wykonywanie obowiązków w takiej jednostce, których niewykonanie lub nienależyte wykonanie stanowi czyn naruszający dyscyplinę finansów publicznych, z zastrzeżeniem ust. 2;
4. osoby wykonujące w imieniu podmiotu niezaliczanego do sektora finansów publicznych, któremu przekazano do wykorzystania lub dysponowania środki publiczne, czynności związane z wykorzystaniem tych środków lub dysponowaniem tymi środkami;
5. w przypadku naruszenia dyscypliny finansów publicznych określonego w art. 17 ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych – zwanej też uondfp (dotyczącego nieprawidłowości przy udzielaniu zamówień publicznych), osoba niebędąca pracownikiem jednostki sektora finansów publicznych, której na podstawie przepisów o zamówieniach publicznych zamawiający powierzył przygotowanie lub przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, działająca jako pełnomocnik zamawiającego, podlega odpowiedzialności za to naruszenie, jeżeli zamawiający jest jednostką sektora finansów publicznych lub udzielane zamówienie publiczne jest finansowane ze środków publicznych;
Zobacz serwis: Pracownicy
6. w odniesieniu do naruszenia dyscypliny finansów publicznych określonego w art. 13 uondfp (dotyczącego nieprawidłowości przy przekazywaniu, wykorzystywaniu i rozliczaniu środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej, niepodlegających zwrotowi środków z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) lub innych środków pochodzących ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi, zwanych dalej „środkami unijnymi lub zagranicznymi"):
• osoby zobowiązane lub upoważnione do działania w imieniu podmiotu, któremu odrębną ustawą lub na jej podstawie albo na podstawie umowy lub w drodze porozumienia powierzono określone zadania związane z realizacją programu finansowanego z udziałem środków unijnych lub zagranicznych";
• osoby zobowiązane do realizacji projektu finansowanego z udziałem środków unijnych lub zagranicznych, którym przekazano środki publiczne przeznaczone na realizację tego projektu lub które wykorzystują takie środki;
• osoby zobowiązane lub upoważnione do działania w imieniu podmiotu zobowiązanego do realizacji projektu finansowanego z udziałem środków unijnych lub zagranicznych, któremu przekazano środki publiczne przeznaczone na realizację tego projektu lub który wykorzystuje takie środki.
Zobacz również Forum.
Zakres przedmiotowy
Katalog czynów stanowiących naruszenie dyscypliny finansów publicznych jest zamknięty - został określony w ustawie o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych – zwanej też uondfp (art. 5 – 18c). Stwierdzenie popełnienia poszczególnych czynów wiązać się może jednak z naruszeniem bardzo wielu norm prawa materialnego. Dlatego, takie samo naruszenie, wskazane w ustawie o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, popełnione może być poprzez różne zachowania, niezgodne z zakazami albo nakazami, wynikającymi z różnych przepisów dotyczących gospodarki finansowej.
Przepisów uondfp, z zastrzeżeniem art. 16 uondfp (penalizującym niewykonanie w terminie zobowiązania jednostki sektora finansów publicznych, w tym obowiązku zwrotu należności celnej, podatku, nadpłaty lub nienależnie opłaconych składek na ubezpieczenie społeczne lub zdrowotne, którego skutkiem jest zapłata odsetek, kar lub opłat albo oprocentowanie tych należności), nie stosuje się do określania, ustalania, poboru lub wpłaty należności celnych i należności z tytułu podatków i opłat, o których mowa w art. 2 § 1 pkt 1 i 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa, stanowiących dochody budżetu państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, w tym odsetek za zwłokę, a także udzielania ulg i zwolnień w zakresie tych należności.
Podstawa prawna:
• Ustawa z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz. U. z 2005 r. nr 14, poz. 114).
Źródło: MF