Zakupienie pracownikom imiennych biletów komunikacji miejskiej będzie co do zasady świadczeniem podlegającym opodatkowaniu. Według organów skarbowych istnieje możliwość potraktowania takiego świadczenia nie jako korzyści dla pracownika, lecz jako narzędzia pracy, niepowodującego żadnego przysporzenia dla pracownika. Muszą jednak zostać spełnione dodatkowe warunki (np. pobieranie biletów po przyjściu do pracy i ich zdawanie do depozytu po zakończeniu dnia pracy). Innym rozwiązaniem może być wydawanie pracownikom jednorazowych biletów w liczbie odpowiadającej ilości (lub czasowi) służbowych przejazdów.
W prawie podatkowym także tzw. „nieodpłatne świadczenia” mogą powodować opodatkowanie. Są one definiowane bardzo szeroko – jako wszelkie zjawiska i zdarzenia, których konsekwencją są nieodpłatne przysporzenia w majątku pracownika, mające konkretny wymiar finansowy.
ZAPAMIĘTAJ!
Nieodpłatnym świadczeniem będzie każde przesunięcie majątkowe, stanowiące przysporzenie po stronie przyjmującego świadczenie pracownika – kosztem majątku pracodawcy.
Wątpliwości z kwalifikacją przekazywania różnych korzyści na rzecz pracowników wynikają ze specyficznej konstrukcji art. 12 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: updof). Przepis ten stanowi, że za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty – niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona – a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Należy pamiętać, że wymienione rodzaje świadczeń ze stosunku pracy są jedynie przykładami. Wartość pieniężną tzw. innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych ustala się według zasad określonych w art. 11 ust. 2–2b updof. Natomiast wartość pieniężną „innych nieodpłatnych świadczeń” ustala się – jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione – według cen zakupu (zob. art. 11 ust. 2a pkt 2 updof).
Wydanie pracownikowi imiennego biletu (np. miesięcznego) będzie co do zasady wypełniało dyspozycję art. 12 updof, gdyż ze specyfiki takiego biletu wynika, że jest on ważny przez określony czas – bez względu na porę dnia. Pracownik może z niego korzystać również po zakończeniu pracy – do celów prywatnych. Będzie zatem osiągał korzyść. Czynnik „korzyści” zostanie natomiast wyeliminowany, jeśli pracownikowi uniemożliwi się korzystanie z biletu do celów prywatnych poza godzinami pracy. Wówczas bilet nabierze wyłącznie charakteru „narzędzia pracy”.
Organy podatkowe potwierdzają prawidłowość nieobciążania podatkiem pracowników otrzymujących od pracodawców bilety na cele wyłącznie służbowe. W interpretacji z 28 marca 2011 r. (nr IPPB4/415--11/11-4/JS) dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie odpowiedział na pytanie, czy wartość zakupionych imiennych biletów dla pracowników, którzy będą korzystać z biletówtylko w czasie wykonywania zadań służbowych, należy zaliczyć do przychodu ze stosunku pracy i naliczyć oraz odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych. Organ skarbowy odniósł się do sytuacji, gdy:
1) bilety zostaną zakupione tylko dla pracowników, których charakter wykonywania obowiązków służbowych wiąże się z codziennym przemieszczaniem z miejsca pracy do miejsca wykonywania przez nich czynności służbowych,
2) imienne bilety zakupione zostaną na przejazdy transportem komunikacji miejskiej (tramwaj lub autobus) najbliższe miejscu wykonywania obowiązków służbowych,
3) imienne bilety będą wydawane pracownikowi każdorazowo przed wyjściem w teren, a po powrocie oddawane do depozytu. Przyjęcie takiego rozwiązania uniemożliwi korzystanie z imiennego biletu pracownikowi w celach prywatnych – związane będzie zatem tylko z wykonywaniem obowiązków służbowych.
INTERPRETACJA
Wnioskodawca zamierza, ze względu na brak możliwości zapewnienia transportu wszystkim pracownikom, którzy świadczą pracę w terenie, zakupić imienne bilety miesięczne komunikacji miejskiej (tramwaj lub autobus) najbliższe miejscu wykonywania obowiązków służbowych. Jeżeli zatem wnioskodawca nie dysponuje środkiem transportu, a pracownicy otrzymają od pracodawcy do wykonywania obowiązków imienne bilety komunikacji miejskiej, nie można mówić o realnym przysporzeniu majątkowym po ich stronie. Nie odnoszą oni bowiem żadnej korzyści finansowej z faktu, że pracodawca wręcza im bilety na przejazdy komunikacją publiczną w godzinach pracy, celem wykonywania przez tych pracowników obowiązków służbowych. W przedmiotowej sprawie nie znajdzie zatem zastosowania przytoczone wyżej zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 112 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W opisanej we wniosku sytuacji nie mamy do czynienia ze zwrotem pracownikom kosztów dojazdu, bowiem to sam pracodawca zamierza wykupić bilety stanowiące narzędzie pracy niezbędne do jej świadczenia, a bilety udostępnione pracownikom przez pracodawcę służyć będą wyłącznie jako środek niezbędny do wykonywania pracy na czas jej wykonywania, nie zaś do celów prywatnych. Poza tym, jak wynika z wniosku, pracodawca pozbawi pracownika możliwości korzystania z zakupionych biletów do celów prywatnych poprzez wydawanie ich tylko na czas wykonywania pracy. Tym samym nie powstanie w ogóle przychód w podatku dochodowym od osób fizycznych – nie zaistnieje zatem konieczność odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy.
Interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 28 marca 2011 r., nr IPPB4/415-11/11-4/JS
PODSTAWA PRAWNA
• Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 102, poz. 585)