W ustawie Prawo wodne, podstawowym dokumentem jest pozwolenie wodnoprawne. Dokument ten, wydaje właściwy organ w formie decyzji na czas określony:
- pozwolenie na szczególne korzystanie z wód wydaje się na okres nie dłuższy niż 20 lat.
- pozwolenie na wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi wydaje się na okres nie dłuższy niż 10 lat.
Treść pozwolenia wodnoprawnego
W pozwoleniu ustalany jest cel i zakres korzystania z wód, warunki wykonywania uprawnienia oraz obowiązki niezbędne ze względu na ochronę zasobów środowiska, interesów ludności i gospodarki, w szczególności :
- ilość pobieranej wody,
- ograniczenia wynikające z przepływu nienaruszalnego,
- sposób gospodarowania wodą,
- ilość, stan i skład ścieków wykorzystywanych rolniczo oraz wprowadzanych do środowiska lub do urządzeń kanalizacyjnych, a w przypadku ścieków przemysłowych, dopuszczalne ilości zanieczyszczeń.
Polecamy: Nowe Prawo wodne z uzasadnieniem rządowym (książka)
W pozwoleniu wodnoprawnym podane muszą być ponadto:
- terminy pobierania i odprowadzania wody oraz wprowadzania ścieków dla zakładów, których działalność cechuje się sezonową zmiennością,
- usytuowanie, warunki wykonania urządzenia wodnego, charakterystyczne rzędne piętrzenia oraz przepływy,
- obowiązki wobec innych zakładów posiadających pozwolenie wodnoprawne lub uprawnionych do rybactwa, narażonych na szkody wynikające z realizacji pozwolenia,
- szczegóły prowadzenia pomiarów ilości i jakości pobieranej wody, ścieków wprowadzanych do środowiska lub do urządzeń kanalizacyjnych oraz wykorzystywanych rolniczo,
- sposób postępowania w przypadku uszkodzenia urządzeń pomiarowych,
- zasady prowadzenia okresowych pomiarów wydajności i poziomu zwierciadła wody w studni,
- sposób postępowania w przypadku rozruchu oraz zatrzymania działalności bądź awarii urządzeń.
W razie potrzeby w pozwoleniu wodnoprawnym ustala się dodatkowe obowiązki jak np :
- obowiązek, częstotliwość i metody prowadzenia pomiarów jakości wód podziemnych oraz płynących poniżej i powyżej miejsca zrzutu ścieków,
- obowiązek odtworzenia retencji przez budowę służącą do tego celu urządzeń wodnych lub realizację innych przedsięwzięć,
- obowiązek wykonania przedsięwzięć służących zarybianiu wód powierzchniowych lub uczestniczenia w kosztach tych przedsięwzięć.
Integralną częścią pozwolenia na korzystanie z wód powierzchniowych za pomocą urządzeń do jej piętrzenia stanowi instrukcja gospodarowania wodą, natomiast w pozwoleniu wodnoprawnym na wykonanie urządzeń melioracji wodnych - stanowi instrukcja utrzymania systemu tych urządzeń.
Pozwolenie wodnoprawne wymagane jest dla następujących sytuacji :
- szczególne korzystanie z wód,
- regulacja wód oraz zmiana ukształtowania terenu na gruntach przylegających do wód, które mają wpływ na warunki przepływu wody,
- wykonanie urządzeń wodnych,
- rolnicze wykorzystanie ścieków, w zakresie nieobjętym zwykłym korzystaniem z wód,
- długotrwałe obniżenie poziomu zwierciadła wody podziemnej,
- piętrzenie wody podziemnej,
- gromadzenie ścieków oraz odpadów w obrębie obszarów górniczych utworzonych dla wód leczniczych,
- odwodnienie obiektów lub wykopów budowlanych oraz zakładów górniczych,
- wprowadzenie do wód powierzchniowych substancji hamujących rozwój glonów,
- wprowadzenie do urządzeń kanalizacyjnych ścieków zawierzających substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego.
Pozwolenie wodnoprawne jest wymagane również na:
1) gromadzenie ścieków, a także innych materiałów, prowadzenie odzysku lub unieszkodliwianie odpadów;
2) wznoszenie obiektów budowlanych oraz wykonywanie innych robót,
3) wydobywanie kamienia, żwiru, piasku, innych materiałów oraz ich składowanie
- na obszarach bezpośredniego szczególnego zagrożenia powodzią.
Co ważne, pozwolenie wodnoprawne na szczególne korzystanie z wód jest jednocześnie pozwoleniem na wykonanie urządzeń wodnych służących do tego korzystania, natomiast pozwolenie na wprowadzanie ścieków musi uwzględniać postanowienia ustawy – Prawo ochrony środowiska.
Kiedy pozwolenie nie jest potrzebne
Pozwolenie wodnoprawne nie jest wymagane dla:
- uprawiania żeglugi na śródlądowych drogach wodnych,
- holowania oraz spławu drewna,
- wydobywania kamienia, żwiru, piasku i innych materiałów oraz wycinanie roślin w związku z utrzymaniem wód, szlaków żeglownych oraz remontem urządzeń wodnych,
- przerzutu wody,
- wprowadzania do wód powierzchniowych substancji chemicznych hamujących rozwój glonów,
- wykonania studni o głębokości do 30 m na potrzeby zwykłego korzystania z wód,
- odwadniania obiektów lub wykopów budowlanych, jeżeli zasięg leja depresji nie wykracza poza granice terenu, którego zakład jest właścicielem,
- rybackiego korzystanie ze śródlądowych wód powierzchniowych.
Należy ponadto pamiętać, że pozwolenie wodnoprawne nie może naruszać ustaleń warunków korzystania z wód regionu wodnego lub warunków korzystania z wód zlewni, ustaleń miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowani terenu oraz wymagań ochrony zdrowia ludzi, środowiska oraz dóbr kultury wpisanych do rejestru zabytków.
Operat
Podstawowym dokumentem, na podstawie którego kompetentny organ wydaje pozwolenie wodnoprawne jest operat. Jest to jeden z najważniejszych dokumentów w zakresie spraw, regulowanych przez pozwolenie wodnoprawne.
Operat sporządzony musi być w formie opisowej i graficznej. Część opisowa musi zawierać, poza nazwą i dokładnymi danymi zakładu ubiegającego się o pozwolenie, w operacie muszą być wyszczególnione następujące informacje:
- cele i zakres zamierzonego korzystania z wód,
- rodzaje urządzeń pomiarowych oraz znaków żeglugowych,
- stan prawny nieruchomości usytuowanych w zasięgu oddziaływania zamierzonego korzystania z wód lub planowanych do wykonania urządzeń wodnych,
- obowiązki ubiegającego się o wydanie pozwolenia wodnoprawnego w stosunku do osób trzecich,
- charakterystyka wód objętych pozwoleniem wodnoprawnym,
- ustalenia wynikające z warunków korzystania z wód regionu wodnego,
- określenie wpływu gospodarki wodnej zakładu na wody powierzchniowe oraz podziemne, sposób postępowania w przypadku rozruchu, zatrzymania działalności bądź wystąpienia awarii, jak również rozmiar i warunki korzystania z wód oraz urządzeń wodnych w tych sytuacjach.
Natomiast część graficzna operatu musi zawierać plan urządzeń wodnych z zaznaczonymi nieruchomościami będącymi w zasięgu oddziaływania zamierzonego korzystania z wód lub planowanych do wykonania urządzeń wodnych, z oznaczeniem powierzchni nieruchomości oraz właścicieli, ich siedziby i adresy, zasadnicze przekroje podłużne i poprzeczne urządzeń wodnych oraz koryt wody płynącej w zasięgu oddziaływania tych urządzeń, schemat rozmieszczenia urządzeń pomiarowych oraz znaków żeglugowych, schemat funkcjonalny lub technologiczny urządzeń wodnych.
Ponadto operat, na podstawie którego wydaje się pozwolenie wodnoprawne na pobór wód musi zawierać także:
- określenie wielkości dobowego poboru wody z podaniem bilansu zapotrzebowania wody w zakresie obowiązywania pozwolenia,
- opis techniczny urządzeń służących do poboru wody,
- określenie rodzajów urządzeń służących do rejestracji oraz pomiaru poboru wody,
- określenie zakresu i częstotliwości wykonywania, wymaganych analiz pobieranej wody.
Natomiast, w przypadku pozwolenia na wprowadzanie ścieków do wód, ziemi lub do urządzeń kanalizacyjnych, operat musi zawierać: określenie ilości, stanu ścieków oraz przewidywanego sposobu i efektu ich oczyszczania, opis instalacji i urządzeń służących do gromadzenia, oczyszczania oraz odprowadzania ścieków, określenie zakresu i częstotliwości wykonywania wymaganych analiz odprowadzanych ścieków oraz wód podziemnych lub wód powierzchniowych powyżej i poniżej miejsca zrzutu ścieków, opis urządzeń służących do pomiaru oraz ilości, stanu i składu odprowadzanych ścieków, opis jakości wody w miejscu zamierzonego wprowadzania ścieków, informację o sposobie zagospodarowania osadów ściekowych.
W przypadku pozwolenia na rolnicze wykorzystanie ścieków, operat musi zawierać: ilości, skład i rodzaj ścieków, jednostkowych dawek ścieków i okresów ich stosowania, powierzchni i charakterystyki gruntów przeznaczonych do rolniczego wykorzystania ścieków.
Ponadto obecnie, operat sporządzony musi być także na elektronicznych nośnikach danych jako dokument tekstowy, natomiast część graficzna operatu w postaci plików typu wektorowego lub rastrowego.
Jest najważniejszym dokumentem w ręku organu uprawnionego do wydawania takich dokumentów, w tym również organów administracji samorządowej w stosunku do zakładów korzystających z tych uprawnień.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 18 lipca 2001 Prawo wodne (Dz.U. z 2005 r Nr 239, Poz. 2019 z późn. zm.), ostatnia nowelizacja - Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2011 r. Nr 32; Poz. 159)
Paweł Wiśniewski
samorzad.infor.pl