JĘDRZEJ DESSOULAVY-ŚLIWIŃSKI
asystent sędziego w Izbie Ogólnoadministra-cyjnej Naczelnego Sądu Administracyjnego
Skarga kasacyjna stanowi wysoce sformalizowany środek zaskarżenia i może być wniesiona od wyroków wojewódzkich sądów administracyjnych, jak również postanowień tych sądów kończących postępowanie w sprawie (postanowienie o odrzuceniu skargi, postanowienie o umorzeniu postępowania sądowego). Po pierwsze, skarga kasacyjna powinna być sporządzona przez adwokata lub radcę prawnego (art. 175 par. 1 prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi). Zwolnienie z przymusu radcowsko-adwokackiego wiąże się z wykonywaniem przez osobę sporządzającą tę skargę określonego zawodu prawniczego lub legitymowaniem się przez nią tytułem profesora lub doktora habilitowanego nauk prawnych albo z sytuacją, gdy skargę kasacyjną wnosi prokurator lub rzecznik praw obywatelskich.
Po drugie, skarga kasacyjna powinna czynić zadość wymaganiom przewidzianym dla pisma w postępowaniu sądowym. Jeżeli skargę kasacyjną wnosi pełnomocnik, który wcześniej nie złożył pełnomocnictwa, to do skargi kasacyjnej powinno być dołączone pełnomocnictwo - upoważniające co najmniej do sporządzenia skargi kasacyjnej. Do skargi kasacyjnej, tak jak do każdego pisma procesowego, powinna być dołączona odpowiednia liczba egzemplarzy jej odpisów oraz odpisów ewentualnych załączników celem doręczenia ich stronom.
Po trzecie, skarga kasacyjna powinna spełniać szczególne wymogi określone w art. 176 prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Musi ona zawierać oznaczenie zaskarżonego orzeczenia ze wskazaniem, czy jest ono zaskarżone w całości czy w części, przytoczenie podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienie, jak również wniosek o uchylenie lub zmianę orzeczenia z oznaczeniem zakresu żądanego uchylenia lub zmiany.
Braki formalne skargi kasacyjnej, w zakresie wymagań, jakim powinno odpowiadać pismo w postępowaniu sądowym, mogą być usunięte w drodze wezwania przewodniczącego. Natomiast niedopełnienie wymagń materialnych (konstrukcyjne) stanowi brak nieusuwalny i w konsekwencji prowadzi do odrzucenia skargi z powodu jej niedopuszczalności. Orzecznictwo sądowe częściowo łagodzi rygoryzm tych wymagań. Bezwzględnie konieczne jest oznaczenie zaskarżonego orzeczenia, czyli wskazanie konkretnego wyroku albo postanowienia, od którego wnoszona jest skarga kasacyjna. NSA nie podchodzi już rygorystycznie w odniesieniu do wymogu wskazania, czy orzeczenie jest zaskarżone w całości czy w części, bowiem w przypadku pominięcia tej kwestii w skardze kasacyjnej, przyjmuje, że orzeczenie, od którego jest wniesiona, jest zaskarżone w całości. Niezbędne jest także sformułowanie wniosku o uchylenie lub zmianę zaskarżonego orzeczenia - jego brak oznacza, iż pisma nie sposób potraktować jako skargi kasacyjnej. Liberalnie natomiast podchodzi się do wymogu oznaczenia zakresu żądanego uchylenia lub zmiany - ostatecznie o rozstrzygnięciu sprawy decyduje Naczelny Sąd Administracyjny.
Najtrudniejszym do spełnienia wymogiem w sporządzeniu skargi kasacyjnej jest sformułowanie podstaw kasacyjnych wraz z ich uzasadnieniem, czyli sformułowanie umotywowanych prawnie zarzutów pod adresem zaskarżonego orzeczenia. Skargę kasacyjną można oprzeć na następujących podstawach:
• naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie;
• naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.
AT
PODSTAWA PRAWNA
• Działa IV rozdział 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. nr 153, poz. 1270 ze zm.).