Poza wyłączeniem pracownika z postępowania administracyjnego, możliwe jest również wyłączenie organu. Jak wskazuje się w orzecznictwie, przepisy prawa procesowego o wyłączeniu organu pełnią funkcję gwarancyjną i z założenia mają chronić bezstronność i obiektywizm postępowania, zapewniając jednocześnie warunki „uczciwego procesowania” (wyrok WSA w Warszawie z 6 grudnia 2010 r., sygn. akt II SA/Wa 1228/10). W sposób szczegółowy przesłanki wyłączenia organu z postępowania administracyjnego określa art. 25 ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (dalej: k.p.a.). Zgodnie z nim są to sytuacje, gdy sprawy rozpatrywane przez organ dotyczą:
● kierownika organu lub też osób pozostających z kierownikiem organu w związku małżeńskim, pokrewieństwa, powinowactwa do drugiego stopnia, przysposobienia, opieki i kurateli,
● osoby zajmującej stanowisko kierownicze w organie bezpośrednio wyższego stopnia nad organem prowadzącym postępowanie lub osób pozostających w związku małżeńskim, pokrewieństwa, powinowactwa do drugiego stopnia, przysposobienia, opieki i kurateli.
Przykładem takiej sytuacji może być sprawa dotycząca interesów majątkowych osoby pełniącej funkcję prezesa samorządowego kolegium odwoławczego w sytuacji, gdy SKO byłoby organem II instancji nad organem prowadzącym sprawę (wyrok NSA z 20 sierpnia 2002 r., sygn. akt SA/Bk 409/02). Można tutaj dodać, że pojęcie „sprawy dotyczącej interesów majątkowych” należy przede wszystkim wiązać z pojęciem „interesu prawnego lub obowiązku” określonego w art. 28 k.p.a. (wyrok NSA z 30 czerwca 2011 r., sygn. akt II OSK 1150/10). Eksperci zastanawiają się, czy sprawy administracyjne niemajątkowe mogą być w tym kontekście brane pod uwagę. Pomimo pewnych wątpliwości, należy się przychylić do stanowiska NSA, z którego wynika, że zastosowany w analizowanym przepisie termin należy rozumieć szeroko i nie może być tłumaczony zawężająco.
Więcej w Gazecie Samorządu i Administracji - Zamów prenumeratę >>