Nadanie temu gremium większej ilości zadań, niż wynika to z ustawy - spowoduje uchylenie błędnego zapisu uchwały.
Instytucja komisji skarg, wniosków i petycji została wprowadzona do przepisów ustrojowych samorządu ustawą z 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych. Mimo że od tego czasu minęły trzy lata, rady i sejmiki wciąż popełniają błędy przy regulowaniu zasad jej funkcjonowania. Uchybienia te wytykane są jednostkom samorządu terytorialnego (JST) przez wojewodów i sądy administracyjne.
Komisja skarg, wniosków i petycji - ogólna charakterystyka
Można powiedzieć, że ogólną charakterystykę komisji skarg, wniosków i petycji sporządził WSA w Poznaniu w wyroku z 27 stycznia 2021 r. (sygn. akt IV SA/Po 1593/20). Po pierwsze, komisja skarg, wniosków i petycji jest obligatoryjną komisją rady. Ma ona status komisji stałej, która w odróżnieniu od komisji doraźnej (powołanej jedynie do wykonywania określonego zadania) zostaje powołana przez organ stanowiący JST na całą kadencję. W celu bowiem usprawnienia rozpatrywania skarg, wniosków i petycji przez kolegialny organ stanowiący JST ustawodawca nakazał powołanie komisji, której zasadniczym zadaniem będzie:
- wstępne rozpoznanie skargi, wniosku i petycji,
- rekomendowanie określonego stanowiska organowi stanowiącemu - który to organ ostatecznie rozstrzygnie o sposobie rozpoznania pisma.
Przepisy ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym tylko ogólnie określają w art. 18b zasady działania komisji skarg, wniosków i petycji. Identyczne rozwiązanie przyjęto w ustawach ustrojowych powiatu i województwa. Szczegółowe zasady i tryb działania komisji ma określać statut JST. Przy czym rada nie może przekazać kompetencji ustalenia tych szczegółów samej komisji (rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Warmińsko-Mazurskiego z 7 października 2019 r., nr PN.4131.521.2019).
WAŻNE
W celu usprawnienia rozpatrywania skarg, wniosków i petycji przez kolegialny organ stanowiący JST ustawodawca nakazał powołanie komisji, której zasadniczym zadaniem jest wstępne rozpoznanie skargi, wniosku czy petycji i rekomendowanie określonego stanowiska organowi stanowiącemu. Następnie ów organ ostatecznie rozstrzyga o sposobie rozpoznania skargi, wniosku lub petycji.
(…)