Projekt zmian Kodeksu wyborczego przedstawiony przez Prezydenta został zmodyfikowany w toku prac sejmowej komisji. Nowelizacja Kodeksu wyborczego miałaby wejść w życie jeszcze przed wyborami parlamentarnymi.
Kolejna zmiana
Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy przewiduje wprowadzenie szeregu usprawnień w procedurze wyborów. Wiele z nich była postulowana już przy uchwalaniu Kodeksu wyborczego w 2011 r., niektóre są zaś powrotem do starych rozwiązań. Cały projekt służy głównie uczynieniu procesu wyborczego bardziej przejrzystym, wiarygodnym i pewnym. W uzasadnieniu do projektu Prezydent odwołuje się do sytuacji podczas wyborów samorządowych i powszechnego niezadowolenia z dotychczasowej formuły wyborów.
Obowiązki informacyjne
Początkowo projekt zakładał ustanowienie obowiązku informacyjnego dla wójta (odpowiednio burmistrza lub prezydenta). Miał on polegać na imiennym zawiadomieniu wyborcy o wpisaniu go do spisu wyborców, dacie i miejscu głosowania, formie głosowania, warunkach ważności głosu oraz prawie do reklamacji w terminie 10 dni przed wyborami. Po pracach komisji planowany obowiązek zmieniono - miałby polegać na bezadresowym informowaniu wyborców w danym obwodzie głosowania o sposobie głosowania i warunkach ważności głosu na 21 dni przed wyborami. Obowiązek ten ma mieć charakter zadania zleconego, a wzór informacji określi Państwowa Komisja Wyborcza.
Nowa karta do głosowania
Projekt zakłada odejście od kart do głosowania w formie książeczki i zaleca stosowanie formy jednostronnie zadrukowanej pojedynczej kartki. Na karcie ma zostać umieszczona informacja o sposobie głosowania oraz warunkach ważności głosu. Wielkość czcionki oraz kratek do stawiania znaków „x” powinna być taka sama dla wszystkich kandydatów i list kandydatów. Przewidziano też możliwość wyjątkowego zastosowania dotychczasowej formy książeczki w sytuacji bardzo dużej liczby kandydatów, jeśli miałoby to stwarzać trudności w posługiwaniu się pojedynczą kartą. Co prawda nowa forma karty do głosowania uniemożliwi stosowanie nakładek w alfabecie Braille’a, jednak zainteresowanie ich użyciem uznano za znikome, a samo rozwiązanie generowało spore koszty.
Polecamy serwis: Organizacja
Większa wiarygodność wyników
W celu zapewnienia większego zaufania do wyników wyborów oraz do formy ich przeprowadzania projekt zakłada wprowadzenie przezroczystych urn wyborczych, które miałyby pomieścić wszystkie karty oraz uniemożliwić wcześniejsze wyjęcie kart, ich wypadanie lub dołożenie ich w sposób inny niż przez szczelinę służącą do wrzucania kart do urny. Dodatkowo ustalono, iż w każdym lokalu powinny być dostępne koperty uwzględniające wielkość karty do głosowania tak, aby fakt przejrzystości urny nie powodował naruszania tajności oddawania głosów. Zapewnienie odpowiedniej ilości kopert jest obowiązkiem wójta w ramach zadań zleconych. Ponadto mężowie zaufania mają dostać przyzwolenie na nagrywanie prac komisji wyborczych przed rozpoczęciem oraz po zakończeniu głosowania, także przy użyciu własnego sprzętu. Komisja nadzwyczajna dodała do tego rozwiązania zakaz udostępniania takich nagrań. Wyjątkiem są potrzeby postępowania sądowego oraz przed organami prokuratury.
Zmiany w komisjach wyborczych
Projekt ustawy nakłada nowy obowiązek na członków obwodowej komisji wyborczej. Po wyjęciu kart i przeliczeniu głosów ważnych oraz nieważnych, przy tych drugich będą musieli podawać powody nieważności. Równocześnie wprowadzona ma zostać zmiana w liczebności członków komisji w obwodach, w których liczba wyborców przekracza 2000 osób – w komisji ma się wtedy znaleźć od 8 do 10 osób.
Planowane są również zmiany w funkcjonowaniu Państwowej Komisji Wyborczej. Projekt zakłada wprowadzenie dziewięcioletniej kadencji, której bieg miałby się rozpocząć z dniem wejścia w życie ustawy. Ustalono też górną granicę wieku dla członka PKW – 70 lat.
Podstawa prawna:
- projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy z dnia 8 stycznia 2015 r.
Zobacz także: Jakie są zasady głosowania przez pełnomocnika w ponownych wyborach