W opisanej w pytaniu sytuacji sprzedaż gruntu (działki), na której posadowiony jest budynek mieszkalny stanowiący własność użytkownika wieczystego, na rzecz tegoż dotychczasowego użytkownika nie stanowi dostawy towaru w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, a tym samym nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.
Dostawę towaru w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług stanowiło bowiem ustanowienie użytkowania wieczystego gruntu na rzecz użytkownika wieczystego. Z tą bowiem chwilą użytkownik ten otrzymał prawo do faktycznego dysponowania nieruchomością, jak gdyby był jej właścicielem.
Sprzedaż nieruchomości na rzecz użytkownika wieczystego w trybie bezprzetargowym (przewidzianym odrębnymi przepisami), będąca w istocie przekształceniem prawa wieczystego użytkowania w prawo własności gruntu, nie może zatem być traktowana jako ponowna dostawa tego samego towaru między tymi samymi stronami. Stanowi bowiem jedynie zmianę tytułu prawnego do nieruchomości, nie wpływa natomiast na "władztwo nad rzeczą", które użytkownik wieczysty uzyskał już w dacie ustanowienia użytkowania wieczystego. Fakt, że na działce znajduje się budynek o charakterze mieszkalnym nie powoduje, że powyższa transakcja zostanie objęta przepisami ustawy o VAT, gdyż własność tego budynku już przysługuje użytkownikowi wieczystemu gruntu, na którym ten budynek jest posadowiony. Zatem przy przekształcaniu prawa wieczystego użytkowania gruntu we własność nie może być mowy o równoczesnej dostawie (przeniesieniu własności) tego budynku na rzecz podmiotu, któremu przecież to prawo już przysługuje. Tym samym nie będą miały w tym przypadku zastosowania przepisy regulujące zasady zwolnienia z VAT dostaw nieruchomości zabudowanych, zawarte w art. 43 ust. 1 pkt 10 i 10a ustawy o VAT.
Podstawa prawna:
Art. 7, art. 43 ustawy o podatku od towarów i usług ( Dz. U. z 2011 r. Nr 177 poz. 1054)
Anna Welsyng, radca prawny, doradca podatkowy
Zobacz również: Jednostki budżetowe jako podatnicy VAT