Przypomnę, że zgodnie z art. 19 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym organizator dokonuje wyboru operatora w trybie:
- prawa zamówień publicznych,
- ustawy o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi,
- art. 22 ust 1 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym w formie bezpośredniego zawarcia umowy o świadczenie usług. Przy czym umowa ta może przyjąć formę koncesji na usługi lub tzw. zamówienia in house, o którym mowa w Rozporządzeniu (WE) Nr 1370/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. dotyczącego usług publicznych w zakresie kolejowego i drogowego transportu pasażerskiego oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 1191/69 i (EWG) nr 1107/70 z późniejszymi zmianami.
Jeżeli chodzi o umowy zawarte na podstawie Prawa Zamówień Publicznych lub umowy koncesji to należy każdy taki stan prawny i faktyczny przeanalizować indywidualnie. To jaki wpływ na wynagrodzenie operatora będzie miało zawieszenie lub ograniczenie świadczenia usług publicznego transportu zbiorowego w miastach z powodu koronawirusa zależy m.in. od treści umów i tego na przykład, czy i jakie strony zawarły w nich klauzule o sile wyższej.
Polecamy: Uprawnienia rodziców w pracy
W niniejszym artykule chciałbym się tylko odnieść do wpływu zawieszenia lub ograniczenia świadczenia usług publicznego transportu zbiorowego w miastach z powodu koronawirusa
na rekompensatę dla operatorów, którym udzielono zamówienia in house.
Jak pisałem w artykule Rekompensata za powierzenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego – czyli ile? wysokość rekompensaty, zgodnie z załącznikiem
do Rozporządzenia (WE) NR 1370/2007 wynosi:
- koszty poniesione w związku ze zobowiązaniem z tytułu świadczenia usług publicznych lub pakietem takich zobowiązań nałożonym przez właściwy organ/właściwe organy i zawartym w umowie o świadczenie usług publicznych lub w zasadzie ogólnej,
- minus wszystkie dodatnie wpływy finansowe wygenerowane na sieci obsługiwanej w ramach danego(-ych) zobowiązania (zobowiązań) z tytułu świadczenia usług publicznych,
- minus przychody taryfowe i jakiekolwiek inne przychody wygenerowane podczas wypełniania danego zobowiązania lub zobowiązań z tytułu świadczenia usług publicznych,
- plus rozsądny zysk.
Jeżeli organizator lub inny uprawniony podmiot zawiesi lub ograniczy świadczenie usług publicznego transportu zbiorowego w miastach z powodu koronawirusa to nie ma to wpływu na powyższy wzór na ustalenie wysokości należnej rekompensaty. Choć niewątpliwie zawieszenie lub ograniczenie przedmiotowych usług spowoduje zmniejszenie się kosztów u operatora (np. zmniejszenie kosztów paliwa, energii itd.) i tym samym spowoduje zmniejszenie wysokości należnej rekompensaty w danym roku.
Chciałbym zwrócić uwagę, że w Polsce przyjęto dwa modele wypłacania rekompensat w ciągu roku.
Pierwszy model polega na wypłacaniu co miesiąc 1/12 planowanej rekompensaty a następnie audyt rocznej rekompensaty i rozliczenie według rzeczywistych kosztów. W takim przypadku zawieszenie lub ograniczenie usług przewozowych nie pogorszy a nawet poprawi płynność finansową operatorów.
Drugi model polega na wypłacaniu co miesiąc iloczynu przejechanych wozokilometrów i szacunkowej stawki za wozokilometr, a następnie audyt roczny rekompensaty i rozliczenie jej według rzeczywistych kosztów. W takim przypadku zawieszenie lub ograniczenie usług przewozowych może pogorszyć a nawet pozbawić płynności finansowej operatorów.
Na wszelki jednak wypadek zalecam w KAŻDYM przypadku przeanalizowanie umów i przepisów, w celu ustalenia możliwości i ewentualnych skutków zawieszenia lub ograniczenia świadczenia usług publicznego transportu zbiorowego w miastach z powodu koronawirusa.