Najprawdopodobniej pierwszym realizowanym w Polsce programem unijnym na lata 2007-2013 będzie Program Operacyjny Kapitał Ludzki (PO KL).
Komisja Europejska 11 czerwca br. zaakceptowała ogólny kształt dokumentu, natomiast 22 czerwca br. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego (MRR), jako Instytucja Zarządzająca, podpisało z marszałkami, jako Instytucjami Pośredniczącymi, porozumienie określające zasady realizacji komponentu regionalnego PO KL.
Zgodnie z umową, samorządy województw w latach 2007-2013 z PO KL otrzymają 7 mld euro na projekty dotyczące rynku pracy.
Zadania samorządów
Porozumienie określa m.in. podział obowiązków między MRR - Instytucję Zarządzającą a marszałków - Instytucje Pośredniczące.
Według umowy, zadaniem samorządów województw będzie m.in.:
l dokonywanie wyboru projektów, które będą dofinansowane ze środków komponentu regionalnego,
l zawieranie umów z beneficjentami o dofinansowanie projektu,
l rozpatrywanie protestów zgłaszanych przez beneficjentów,
l dokonywanie płatności na rzecz beneficjentów,
l weryfikacja i poświadczanie wydatków,
l odzyskiwanie kwot nienależnie wypłaconych beneficjentom,
l kontrola realizacji dofinansowanych projektów,
l monitorowanie postępów w realizacji komponentu regionalnego, w tym przygotowywanie prognoz wydatków,
l prowadzenie ewaluacji programu,
l zapewnienie realizacji projektów innowacyjnych i ponadnarodowych do wysokości 5 proc. kwoty środków publicznych przeznaczonych na realizację komponentu regionalnego,
l prowadzenie działań informacyjnych i promocyjnych,
l osiąganie celów komponentu regionalnego określonych w szczegółowym opisie priorytetów programu w formie wskaźników rezultatu i produktu.
Samorządy województw mogą delegować część swoich uprawnień na inne instytucje. Umożliwia im to ustawa z 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju oraz porozumienie z MRR.
Zadania ministerstwa
Mimo że ministerstwo, jako Instytucja Zarządzająca, przekazało część funkcji związanych z realizacją PO KL Instytucjom Pośredniczącym, to zachowało całkowitą odpowiedzialność za całość realizacji programu. Ponadto do jego zadań będzie należeć m.in.:
l wypełnianie obowiązków wynikających z unijnych rozporządzeń, m.in. zapewnienie zgodności wyboru projektów z kryteriami mającymi zastosowanie do programu operacyjnego oraz zasadami wspólnotowymi i krajowymi,
l weryfikacja realizacji projektów i poniesionych wydatków, dostarczanie Komisji informacji umożliwiających jej dokonanie oceny dużych projektów, opracowywanie i przedkładanie Komisji rocznych i końcowych sprawozdań z realizacji,
l przygotowanie szczegółowego opisu priorytetów programu operacyjnego,
l przygotowanie i przekazanie do zatwierdzenia Komitetowi Monitorującemu propozycji kryteriów wyboru projektów,
l określenie kryteriów kwalifikowalności wydatków objętych dofinansowaniem,
l określenie systemu realizacji programu operacyjnego.
Priorytety regionalne
Program Operacyjny Kapitał Ludzki będzie realizowany równolegle na poziomie centralnym i regionalnym.
Na komponent wojewódzki przeznaczono ok. 62 proc. wszystkich środków programu, ponad 7,1 mld euro. Kwota na komponent centralny wynosi niecałe 3,9 mld euro (34 proc. całości). Pozostałe 4 proc. (ok. 456 mln euro) zostanie przekazane na pomoc techniczną.
Z pieniędzy, które otrzymają marszałkowie, będą wspierane przedsięwzięcia na rzecz osób i grup społecznych, natomiast ze środków centralnych mają być dotowane projekty podnoszące efektywność struktur i systemów.
Zgodnie z umową z ministerstwem, marszałkowie będą wdrażać cztery, spośród jedenastu priorytetów. Będą to:
l Priorytet VI - Rynek pracy otwarty dla wszystkich,
l Priorytet VII - Promocja integracji społecznej,
l Priorytet VIII - Regionalne kadry gospodarki,
l Priorytet IX - Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach.
Ze środków przeznaczonych na te priorytety będą wspierane przedsięwzięcia związane m.in. ze zwiększeniem zatrudnienia, edukacją na rzecz rynku pracy, integracją społeczną, rozwojem potencjału adaptacyjnego pracowników i przedsiębiorstw, a także zagadnienia związane z rozwojem zasobów ludzkich na terenach wiejskich, budową sprawnej i skutecznej administracji publicznej wszystkich szczebli oraz promocją zdrowia zasobów pracy.
To nie koniec negocjacji
Akceptacja KE dla kształtu programu i podpisanie porozumienia z marszałkami nie kończy procesu przygotowywania dokumentu. MRR pracuje jeszcze nad ostateczną treścią programu, która zostanie skierowana do KE, do formalnej akceptacji.
Według MRR, można się jej spodziewać we wrześniu br. Do końca września ma być również gotowy, przygotowywany przez ministerstwo, system wdrażania programu.
Gdy uda się zachować planowane terminy, to pierwsze konkursy z PO KL mogłyby zostać ogłoszone już w październiku, a pierwsze umowy podpisane pod koniec roku.
Wioletta Kępka