W różnych instytucjach Unii pracuje już 698 Polaków. Z tego eurourzędnikami jest aż 488 osób. Każdy, kto chce zostać mianowanym urzędnikiem w unijnej instytucji, musi jednak przystąpić do trwającej niemal rok procedury konkursowej przeprowadzanej przez Europejskie Biuro Selekcji Kadr (EPSO). Jej pomyślne przejście nie gwarantuje jednak natychmiastowego zatrudnienia. Najlepsi kandydaci trafiają na tzw. listę rezerwową. Z niej dyrektorzy wydziałów wybierają osoby na wolne stanowiska. Przed mianowaniem każdy urzędnik musi odbyć 3-albo 6-miesięczny okres próbny.
Czy każdy może startować na stanowisko urzędnika UE
Czy jeśli ktoś nie ma uregulowanego stosunku do służby wojskowej, może przystępować do konkursu na stanowisko urzędnika w Unii Europejskiej?
Nie
Aby wziąć udział w konkursie, należy: w posiadać obywatelstwo jednego z państw członkowskich UE,
l korzystać z pełni praw cywilnych i obywatelskich,
l mieć uregulowany stosunek do służby wojskowej oraz nienaganną reputację potwierdzoną zaświadczeniem o niekaralności.
Szczegółowe informacje dotyczące warunków, jakie musi spełnić osoba przystępująca do konkursu wraz z formularzem rejestracyjnym i przewodnikiem kandydata zawierają ogłoszenia o konkursach publikowane w Dzienniku Urzędowym UE (ang. Official Journal of the European Union, fr. Journal officiel de l''''Union européenn dostępnym na stronie http://europa.eu.int/eur-lex). Od kandydatów często wymagana jest znajomość minimum dwóch języków obcych, ukończenia studiów wyższych trwających przynajmniej 3 lata i posiadania dyplomu uczelni wyższej.
Czy jest ustalony przebieg egzaminu na stanowiska
Jakie egzaminy trzeba zdać, aby zostać urzędnikiem Unii Europejskiej. Czy egzamin dotyczy określonych specjalności? Czy po egzaminie sporządzana jest lista osób, które przeszły pozytywnie postępowanie konkursowe?
Tak
Większość konkursów składa się z trzech etapów. Etap pierwszy to test wstępny, drugi - egzamin pisemny, a trzeci - egzamin ustny.
Test wstępny wielokrotnego wyboru przeprowadzany jest w jednym z trzech języków roboczych UE: angielskim, francuskim lub niemieckim. Jest to sprawdzian wiedzy z wybranej przez kandydata specjalności, np. z prawa, ekonomii, audytu, ochrony środowiska oraz wiedzy ogólnej o Unii. Ważna jest znajomość bieżących przepisów. Dlatego osoby, które już zdawały egzaminy, radzą czytać dokładnie gazety. Egzamin pisemny to test wyboru i dłuższa wypowiedź pisemna. Kandydaci piszą wypracowanie na jeden z trzech podanych tematów oraz wypełniają test sprawdzający wiedzę specjalistyczną, zdolność rozumienia informacji, analizy oraz syntezowania danych. W praktyce etap pierwszy i drugi odbywa się jednocześnie w jednym lub w kilkunastu krajach.
Egzamin ustny, czyli rozmowa kwalifikacyjna, prowadzony jest w jednym z oficjalnych języków UE. Odbywa się w Brukseli i zapraszani są na niego tylko zdobywcy określonej liczby punktów, zazwyczaj bardzo wysokiej. Kandydaci otrzymują ryczałtem kwotę na pokrycie kosztów podróży i utrzymania na czas egzaminu.
Po zakończeniu konkursu komisja rekrutacyjna sporządza listę kandydatów najlepiej przygotowanych do objęcia wolnej posady. Jest to tzw. lista rezerwowa, publikowana w Dzienniku Urzędowym UE. Dostanie się na taką listę gwarantuje zatrudnienie - wcześniej czy później - w unijnych instytucjach.
Czy dostanę umowę na czas nieokreślony
Jeśli przejdę całą procedurę konkursową i otrzymam ofertę pracy, mogę liczyć na umowę na czas nieokreślony?
Nie
Osoby wyłonione z listy EPSO zatrudniane są najpierw na okres próbny. Dopiero po jego pomyślnym ukończeniu zostają urzędnikami mianowanymi, czyli otrzymują umowę o pracę na czas nieokreślony. Okres próbny dla funkcjonariuszy kategorii AD wynosi dziewięć miesięcy, a dla AST - sześć. Podobnie jak w Polsce, przed zatrudnieniem należy przejść obowiązkowe, bezpłatne badania lekarskie. Oprócz funkcjonariuszy, instytucje unijne mogą zatrudniać personel tymczasowy. Z nimi kontrakty podpisywane są zazwyczaj na rok, ale mogą być automatycznie przedłużane przez kolejne 3 lata.
Czy do EPSO trzeba wysyłać oryginały dokumentów
Aby wziąć udział w konkursie, poza zalogowaniem się na stronie EPSO, muszę też wysyłać dokumenty, np. dyplom, świadectwo pracy, akt urodzenia. Czy powinnam wysłać oryginały tych dokumentów?
Nie
Europejskie Biuro Selekcji Kadr nigdy nie wymaga oryginałów dokumentów. Wystarczą kopie. Warto jednak je poświadczyć, np. notarialnie, przez pracodawcę czy urzędnika gminy. Jeśli ktoś jednak prześle oryginały, może mieć kłopot z ich odzyskaniem. Kontakt z EPSO kończy się po zakończeniu procedury konkursowej. Potem dochodzi już do rozmów z bezpośrednim pracodawcom, a to są różne instytucje, często niemające ze sobą nic wspólnego. Tymczasem pracodawca zapewne będzie chciał zobaczyć oryginały dokumentów, które odzyskać z EPSO nie będzie łatwo.
Czy podatek zapłacę w Polsce
Przeszedłem pozytywnie procedurę konkursową i dostałem propozycję pracy w Komisji Europejskiej. Mam zacząć od grudnia. Czy będę musiał zapłacić podatek w Polsce od pieniędzy zarobionych w Brukseli?
Nie
Urzędnicy unijni są zwolnieni z podatku krajowego. Oznacz to, że płacą jedynie podatek wspólnotowy w wysokości od 8 do 45 proc. pensji. Oczywiście z dochodów uzyskanych w Polsce trzeba się rozliczyć z polskim fiskusem. Ważne jest również, że eurourzędnicy są również automatycznie zwolnieni z procedury imigracyjnej i obowiązku rejestracji jako obcokrajowiec.
Ponadto administracja unijna ma własny system emerytalny. Korzysta z niego każdy, kto pracował w unijnych instytucjach przez co najmniej 10 lat. Składka emerytalna wynosi ok. 8 proc. pensji. Obowiązkowo przechodzą na emeryturę urzędnicy po ukończeniu 65 lat.
Czy otrzymam pieniądze na zagospodarowanie
Nie mam oszczędności i boje się, że będzie mi trudno przeżyć pierwszy miesiąc w Brukseli. Czy nowi urzędnicy mogą liczyć na jakieś wsparcie?
Tak
Każdy nowo zatrudniony urzędnik przez pierwsze 15 dni otrzymuje zasiłek na zamieszkanie, np. kategorii C, w wysokości ok. 66 euro na dzień. Obok wynagrodzenia podstawowego pracownik otrzymuje różnego rodzaju dodatki. Po miesiącu każdy otrzyma pensje, która składa się z wynagrodzenia podstawowego oraz dodatków:
l za pracę poza krajem ojczystym (ok. 16 proc. pensji);
l na koszty zakwaterowania za granicą (ok. 5 proc. pensji);
l na rodzinę;
l na dzieci;
l na kształcenie.
Natomiast wysokość pensji zależy od kategorii do jakiej zostanie się zakwalifikowanym. Średnio nowi urzędnicy otrzymują ok. 3,5 tys. euro. Kwota ta musi starczyć na wynajem mieszkania (ok. 1,5 tys. euro) i życie - wydatki są prawie cztery razy wyższe niż w Polsce.
Gdzie szukać informacji
Na stronie www.europa.eu.int/epso można znaleźć wszystkie informacje o planowanych i trwających konkursach, ich przebiegu oraz zasadach zatrudniania. Osoby zainteresowane stanowiskami unijnymi powinny odwiedzać ją codziennie. Znajdą na niej: przewodnik dla kandydatów, przykładowe testy, informacje o przebiegu konkursów, wzór CV, statystyki.
Jolanta Góra