Analiza pytania prejudycjalnego nie wykazała niczego, co naruszałoby ważność art. 5 ust. 3 rozporządzenia nr 615/98 w świetle zasady proporcjonalności. Do sądu krajowego należy ocena, czy właściwe organy zastosowały odnośne przepisy rozporządzenia nr 615/98 w sposób zgodny z tą zasadą - orzekł Europejski Trybunał Sprawiedliwości (ETS) w wyroku z 17 stycznia 2008 r. w sprawie Viamex Agrar Handels GmbH / Hauptzollamt Hamburg-Jonas
SYGN. AKT C-37/06
Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczył ważności rozporządzenia Komisji 615/98 ustanawiającego szczegółowe zasady dotyczące przyznania refundacji wywozowych odnośnie do ochrony żywego bydła podczas transportu. W postępowaniu przed sądem krajowym spółka Viamex zgłosiła do urzędu celnego w Kilonii wywóz do Libanu 35 sztuk żywego bydła. Urząd celny, opierając się w szczególności na rozporządzeniu nr 615/98, oddalił jej wniosek o refundację wywozową ze względu na to, że w wyniku sprawdzenia planu trasy dostarczonego przez tę spółkę okazało się, że nie zachowano 24-godzinnego odpoczynku przewidzianego w Dyrektywie 91/628 w sprawie ochrony zwierząt podczas transportu, do której z kolei odwołuje się sporne rozporządzenie. Odwołanie wniesione przez Viamex od decyzji urzędu nie zostało uwzględnione. Wniosła więc ona skargę do sądu administracyjnego w Hamburgu, który zapytał ETS, czy art. 5 ust. 3 rozporządzenia nr 615/98 jest zgodny z zasadą proporcjonalności w zakresie, w jakim każde naruszenie któregokolwiek z przepisów Dyrektywy 91/628 jest automatycznie i niezależnie od stwierdzenia naruszenia dobrostanu zwierząt karane całkowitą utratą refundacji wywozowej.
UZASADNIENIE
ETS zaznaczył, że zasada proporcjonalności, która stanowi zasadę ogólną prawa wspólnotowego, szczególnie w dziedzinie wspólnej polityki rolnej, powinna być przestrzegana jako taka zarówno przez prawodawcę wspólnotowego, jak i ustawodawców i sądy krajowe, które stosują prawo wspólnotowe. W ramach stosowania przepisów rozporządzenia nr 615/98 zasady tej powinny również przestrzegać właściwe organy krajowe. Zasada proporcjonalności wymaga, by akty instytucji Wspólnoty nie wykraczały poza to, co odpowiednie i konieczne do realizacji uzasadnionych celów danej regulacji, przy czym tam, gdzie istnieje możliwość wyboru spośród większej liczby odpowiednich rozwiązań, należy stosować te najmniej dotkliwe, a wynikające z tego niedogodności nie mogą być nadmierne w stosunku do zamierzonych celów.
Zgodnie ze spornym rozporządzeniem właściwe władze państw członkowskich mogą określić wysokość refundacji wywozowej wyłącznie na podstawie dwóch wyraźnie wyodrębnionych sytuacji przewidzianych w art. 5 ust. 3 rozporządzenia nr 615/98. Jeżeli śmierć zwierząt spowodowana jest niezastosowaniem się do przepisów Dyrektywy 91/628, prawodawca wspólnotowy przewiduje wyraźnie, że refundacji się nie wypłaca. Natomiast jeżeli organ ten uzna, że nie zachowano przepisów Dyrektywy 91/628, przy czym nie doprowadziło to do śmierci zwierząt, prawodawca wspólnotowy przyznaje właściwemu organowi pewien zakres uznania przy rozstrzygnięciu, czy niezastosowanie się do danego przepisu tej dyrektywy powoduje utratę, obniżenie czy utrzymanie refundacji wywozowej. Taki zakres uznania nie jest nieograniczony. Właściwy organ może uznać, że nie zastosowano się do przepisów dyrektywy wyłącznie na podstawie dokumentów, o których mowa w rozporządzeniu, sprawozdań z kontroli lub wszelkich innych dostępnych informacji dotyczących zgodności z art. 1 tego rozporządzenia. Do właściwego organu należy ocena, czy naruszenie danego przepisu Dyrektywy 91/628 miało wpływ na dobrostan zwierząt, czy takie naruszenie może ewentualnie zostać naprawione i czy ma ono powodować utratę, obniżenie czy też utrzymanie refundacji wywozowej.
ANNA OSTROWSKA-TOMAŃSKA
aplikantka adwokacka, doktorantka w Centrum im. Willy Brandta Uniwersytetu Wrocławskiego