Powyższe środki udostępniły nam Norwegia, Islandia i Lichtenstein. Ukierunkowane są one na wsparcie przedsięwzięć prorozwojowych, przyczyniających się do zmniejszania różnic ekonomicznych i społecznych w obrębie Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz zacieśnienie współpracy pomiędzy Polską a państwami-darczyńcami. Ich głównymi beneficjentami są podmioty małe i średnie, a projekty mają w większości charakter regionalny i lokalny.
3 etapy naboru wniosków
Obecnie znajdujemy się w połowie okresu wdrażania Mechanizmu Finansowego w Polsce. Dotychczas odbyły się dwa nabory wniosków. Pierwszy nabór na kwotę 195 660 000 euro odbywał się w okresie wrzesień – listopad 2005 r., drugi – trwał od stycznia br. i zakończył się w kwietniu 2007 r. Do zagospodarowania w drugim naborze jest 176 895 000 euro. Trzeci, ostatni nabór na kwotę 73 mln euro, planowany jest na przełom 2007 i 2008 r.
Pierwszy nabór - kończymy podpisywanie umów
W ramach pierwszego naboru złożono łącznie 1391 wniosków. Strona polska rekomendowała państwom-darczyńcom do dofinansowania 197 projektów, z tego 149 wniosków zostało dotychczas pozytywnie ocenionych przez państwa - darczyńców. Obecnie głównym celem podejmowanych działań jest zakończenie podpisywania umów finansowych dla pojedynczych projektów pomiędzy państwami-darczyńcami i Ministerstwem Rozwoju Regionalnego. Do dziś działające w imieniu państw darczyńców Biuro Mechanizmów Finansowych przekazało do MRR 114 umów finansowych. Wszystkie te umowy o łącznej wartości dofinansowania ze środków Mechanizmów Finansowych w wysokości blisko 90 mln euro zostały przez stronę polską podpisane.
Drugi nabór - wkrótce zakończymy ocenę wniosków po stronie polskiej
W ramach drugiego naboru łącznie złożono 1203 wnioski na szacunkową kwotę dofinansowania w wysokości ponad 1,3 mld euro. Kwota ta przekracza prawie ośmiokrotnie dostępną alokację przewidzianą do rozdysponowania w drugim naborze. Przypomnijmy, że do zagospodarowania w drugim naborze jest 176 895 000 euro. Warto zaznaczyć, że na 1203 wnioski, 250 zostało złożonych w partnerstwie z podmiotami z krajów państw – darczyńców (Islandii, Liechtensteinu, Norwegii), z czego 248 wniosków - z partnerami pochodzącymi z Norwegii.
Trzeci nabór na przełomie roku 2007/2008
Trzeci i ostatni nabór wniosków na kwotę 73 mln euro odbędzie się najprawdopodobniej na przełomie roku 2007/2008 i będzie obejmował priorytety określone w Programie Operacyjnym.
Główne obszary wsparcia projektów
Głównymi obszarami wspieranymi przez projekty są:
· Ochrona środowiska - redukcja zanieczyszczeń i promowanie odnawialnych źródeł energii,
· Ochrona środowiska - wzmacnianie zdolności administracyjnych,
· Promowanie zrównoważonego rozwoju,
· Ochrona kulturowego dziedzictwa europejskiego,
· Rozwój zasobów ludzkich,
· Opieka zdrowotna i opieka nad dzieckiem,
· Badania naukowe,
· Wdrażanie przepisów z Schengen,
· Polityka regionalna i działania transgraniczne,
· Pomoc techniczna przy wdrażaniu acquis communautaire.
Granty blokowe
Poza wsparciem indywidualnych projektów i programów w ramach powyższych obszarów tematycznych, realizowane są następujące granty blokowe:
· Fundusz Grantów dla Organizacji Pozarządowych - 37,35 mln euro (uruchomiony)
· Polsko-Norweski Fundusz Badań Naukowych - 15 mln euro (w trakcie uruchamiania)
· Fundusz Kapitału Początkowego – 2 mln euro (zakończony)
· Fundusz Stypendialny i Szkoleniowy - 12 mln euro (w trakcie uruchamiania)
· Fundusz Wymiany Kulturalnej – 4 mln euro (w trakcie uruchamiania)
· Fundusz Pomocy Technicznej – 9,8 mln euro (uruchomiony)
Projektodawcy (beneficjenci programów)
Generalnie, wnioskodawcami ubiegającymi się o dofinansowanie projektów ze środków Mechanizmów Finansowych mogą być wszystkie instytucje sektora publicznego i prywatnego oraz organizacje pozarządowe utworzone w prawny sposób w Polsce i działające w interesie publicznym. W szczególności wnioskodawcami mogą być: organy administracji rządowej i samorządowej wszystkich szczebli, instytucje naukowe i badawcze , instytucje branżowe i środowiskowe, organizacje społeczne oraz podmioty partnerstwa publiczno-prywatnego.
System instytucji
Nadzór i rolę koordynującą wdrażania Mechanizmów Finansowych w Polsce pełni Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, które zostało wyznaczone jako tzw. Krajowy Punkt Kontaktowy. Funkcje Instytucji Pośredniczących powierzono poszczególnym ministerstwom: Ministerstwu Środowiska, Ministerstwu Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Ministerstwu Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministerstwu Zdrowia, Ministerstwu Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Ministerstwu Rozwoju Regionalnego oraz Urzędowi Komitetu Integracji Europejskiej. Rolę Instytucji Płatniczej przyjęło Ministerstwo Finansów. W ramach struktur wdrażania powołano Komitety Sterujące, których zadaniem jest rekomendowanie projektów do dofinansowania oraz Komitet Monitorujący, który monitoruje wykorzystanie środków pomocowych.
Łukasz Trochimiuk
lukasz.trochimiuk@infor.pl
- opracowano na podstawie informacji prasowej Ministerstwa Rozwoju Regionalnego z dnia 22 sierpnia 2007 r. (www.mrr.gov.pl)