Pracownicy cywilni skarżą się na niskie płace; wskazują że osoby przyjmowane do Policji mają wyższe wynagrodzenie niż te z wieloletnim stażem. Nie ma też szczegółowych regulacji ustawowych dotyczących ich statusu.
Rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek zwraca się w tej sprawie do ministra spraw wewnętrznych i administracji Mariusza Kamińskiego.
Przedstawiciele związków zawodowych pracowników Policji (ZZPP oraz NSZZ PP) zwrócili się o pomoc do RPO. W tej licznej (ok. 25 tys.) grupie pracowników są osoby zajmujące się sprawami kadrowymi, ochroną informacji niejawnych, budżetu, zamówień publicznych. Są to także osoby odpowiedzialne za pozyskiwanie funduszy unijnych, nadzór budowlany, zajmujące się obsługą policyjnych baz danych, logistyką oraz zagadnieniami z dziedziny prewencji czy ruchu drogowego, księgowi, urzędnicy prowadzący postępowania administracyjne, obsługujący kancelarie tajne i archiwa, radcowie prawni, piloci, biegli, eksperci i technicy, psycholodzy, specjaliści od sieci teleinformatycznych i systemów radiokomunikacyjnych czy telefonii IP, programiści, serwisanci, zaopatrzeniowcy, kierowcy czy mechanicy.
Pracownicy cywilni policji z wieloletnim stażem zarabiają mniej niż nowo przyjęci
Wnioskodawcy przedstawili dwa zasadnicze problemy, które od wielu lat nie mogą doczekać się rozwiązania.
Podstawowym problemem są płace. Pracownicy cywilni są najgorzej uposażoną grupą pracowników administracji państwowej. Według szacunków ZZPP w 2023 r. około 70% pracowników będzie otrzymywało wynagrodzenia na poziomie płacy minimalnej.
Od wielu lat pracownicy cywilni zabiegają o podniesienie ich wynagrodzenia stosownie do wartości pracy, którą wykonują i odpowiedzialności, która się z nią wiąże. Walczą o zapewnienie im godnych zarobków, stosownych do wiedzy, umiejętności oraz obowiązków wypełnianych w ramach zajmowanych stanowisk w Policji.
W trakcie wizytacji jednostek Policji reprezentanci pracowników cywilnych wskazywali przedstawicielom RPO, że osoby przyjmowane do pracy mają wyższe wynagrodzenie niż osoby z wieloletnim stażem. Może to wynikać po części z tego, że osoby do 26. roku życia są zwolnione z podatku. Faktyczne zrównanie zarobków wysoko wykwalifikowanych i doświadczonych pracowników z zarobkami osób dopiero rozpoczynających karierę działa demotywująco.
Brakuje też czytelnej ścieżki rozwoju zawodowego. Rozmówcy wskazywali, że w resorcie prowadzone są prace legislacyjne zmierzające do odwrócenia dotychczasowej tendencji mającej na celu obsadzenie pracownikami cywilnymi niektórych stanowisk policyjnych. W ocenie Związków sytuację taką spotęgował i przyspieszył Program modernizacji Policji na lata 2022-2025. Powiększył on liczbę etatów policyjnych o 5600, natomiast w ogóle nie przewidział zwiększenia etatów pracowniczych.
Mnożnikowy system wynagrodzeń
Wiąże się z tym drugi problem wskazywany przez Związek, tzn. brak szczegółowych i jednorodnych regulacji ustawowych dotyczących statusu tej grupy. Połowę zatrudnionych wszystkich szczebli stanowią pracownicy korpusu służby cywilnej, a pozostałą część pracownicy nieobjęci mnożnikowym systemem wynagradzania, zatrudnieni na podstawie Kodeksu pracy i ustawy o pracownikach urzędów państwowych. Dlatego pracownicy od wielu lat zabiegają również o ustawowe uregulowanie ich sytuacji zawodowej.
Rzecznik zwraca się do ministra o ustosunkowanie się do tych problemów.
WZF.7043.119.2022