Właściciele, którzy chcą wyzbyć się swoich nieruchomości, będą mogli przekazać je na rzecz państwa. Do skuteczności zrzeczenia konieczna ma być zgoda starosty i sporządzenie aktu notarialnego.
Już na najbliższym posiedzeniu Senat zajmie się projektem nowelizacji ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.), która umożliwi przekazywanie na rzecz państwa niechcianych przez właścicieli budynków. Obecnie właściciele, których nie stać na utrzymanie swoich kamienic lub nie chcą już być ich właścicielami, nie mogą ich oddać gminie. W kwestii tej istnieje luka prawna, bowiem Trybunał Konstytucyjny (wyrok z dnia 15 marca 2005 r., sygn. akt K 9/04) uznał za sprzeczny z konstytucją art. 179 k.c., który umożliwiał notarialne przekazanie takich nieruchomości. Zgodnie z tym przepisem gmina nie mogła odmówić przyjęcia nieruchomości.
- Rozwiązanie to dążyło do maksymalnego uszanowania woli właścicieli nieruchomości, kosztem pominięcia podmiotowości i samodzielności gmin - mówił w ustnym uzasadnieniu sędzia TK Bohdan Zdziennicki, przewodniczący składu orzekającego.
Zgodnie z projektem ustawy właściciel nieruchomości będzie mógł się jej zrzec na rzecz Skarbu Państwa. Do zrzeczenia takiego będzie konieczne sporządzenie aktu notarialnego. Dodatkowo zrzeczenie ma być skuteczne jedynie wówczas, gdy zgodzi się na nie starosta.
- Zgodnie z sugestiami, jakie podał Trybunał Konstytucyjny, postanowiliśmy, że samorządy, przez oświadczenie starosty, będą mogły decydować o tym, czy przyjąć nieruchomość - wyjaśnia Władysław Mańkut, senator SLD i sprawozdawca projektu.
Dodaje, że w przeszłości gminy niejednokrotnie otrzymywały zdewastowane budynki, które wymagały ogromnych nakładów finansowych, a środki na ten cel nie były zapisane w budżecie.
- Koszty utrzymania i remontów takich budynków były dużym obciążeniem dla samorządów i stawały się swojego rodzaju koniem trojańskim - uzupełnia Władysław Mańkut.
Nieruchomość, której właściciel się zrzekł, stanie się własnością Skarbu Państwa. Będzie on jednocześnie ponosił odpowiedzialność za obciążenia nieruchomości. Jeżeli w chwili zrzeczenia się własności nieruchomości będzie przysługiwało państwu prawo pierwokupu, to odpowiedzialność ta zostanie ograniczona do sumy, która należałaby się zrzekającemu w razie wykonania prawa pierwokupu.
Arkadiusz Jaraszek
arkadiusz.jaraszek@infor.pl