Sprostowanie i odpowiedź prasowa

Łukasz Nysztal
Adwokat
rozwiń więcej
prawo, kodeks, książka, Fot. Fotolia
Pomimo tego, że art. 12 ustawy prawo prasowe nakłada na dziennikarzy obowiązek zachowania szczególnej staranność i rzetelność przy zbieraniu i wykorzystaniu materiałów prasowych, zwłaszcza w zakresie zgodności z prawdą uzyskanych wiadomości i ochrony dóbr osobistych – to nie można wykluczyć, że dana publikacja prasowa doprowadzi do opublikowania informacji nieprawdziwych, nieścisłych czy naruszających cudze dobra osobiste.

Dlatego też art. 51 Konstytucji przewiduje, że każdy ma prawo żądania sprostowania oraz usunięcia informacji nieprawdziwych, niepełnych lub zebranych w sposób sprzeczny z ustawą. Szczegółowo prawo to zostało określone w art. 30 prawa prasowego.

Na wniosek zainteresowanej osoby fizycznej, prawnej lub innej jednostki organizacyjnej redaktor naczelny redakcji właściwego dziennika lub czasopisma jest obowiązany opublikować bezpłatnie:

1) rzeczowe i odnoszące się do faktów sprostowanie wiadomości nieprawdziwej lub nieścisłej,

2) rzeczową odpowiedź na stwierdzenie zagrażające dobrom osobistym.

Zobacz: Reklama i ogłoszenie prasowe oraz powinności wydawcy tytułu prasowego

Pomimo tego, że ustawodawca w sposób niemal identyczny potraktował sprostowanie i odpowiedź prasową wydaje się, że pomiędzy tymi terminami zachodzi istotna różnica. Sprostowanie odnosi się bowiem do informacji nieprawdziwych lub nieścisłych. Odpowiedź natomiast odnosi się do takich publikacji prasowych, które ingerują w dobra osobiste innej osoby (nawet jeśli są prawdziwe). 

Z uwagi jednak, że granica ta jest często bardzo niewyraźna i wzajemnie przenikająca się – w literaturze prawniczej przyjmuje się możliwość sformułowania w odniesieniu do jednej i tej samej jednostki redakcyjnej materiału prasowego zarówno sprostowania, jak i odpowiedzi.

Prawo domagania się opublikowania sprostowania lub odpowiedzi przysługuje osobom fizycznym, prawnym lub podmiotom organizacyjnym, które mają interes prawny w opublikowaniu sprostowania/odpowiedzi. Obowiązek publikacji sprostowania/odpowiedzi spoczywa zaś na redaktorze naczelnym redakcji właściwego dziennika lub czasopisma. 

Prawo prasowe bardzo ogólnie podchodzi do wymogów jakie powinno spełniać pismo zawierające sprostowanie lub odpowiedź. Przyjmuje się, że powinno ono zawierać oznaczenie osoby od której pochodzi, adresata oraz wskazywać jakiej konkretnie publikacji sprostowanie/odpowiedź dotyczy. Zasadnicza treść sprostowania lub odpowiedzi musi natomiast zawierać rzeczowe i odnoszące się do faktów sprostowanie wiadomości nieprawdziwej lub nieścisłej albo rzeczową odpowiedź na stwierdzenie zagrażające dobrom osobistym.

Zobacz: Redaktor nie odpowiada za komentarze czytelników

Ustawa zawiera również szereg wykluczeń, których sprostowanie/odpowiedź zawierać nie może. Tekst sprostowania lub odpowiedzi nie może być dłuższy od dwukrotnej objętości fragmentu materiału prasowego, którego dotyczy. Redaktor naczelny nie może jednak wymagać, aby odpowiedź/sprostowanie było krótsze niż pół strony znormalizowanego maszynopisu.

Redaktor naczelny ma prawo odmówić publikacji sprostowania/odpowiedzi jeśli nadesłany tekst jest nierzeczowy, zawiera treść karalną lub naruszającą dobra osobiste innej osoby, treść lub forma nie jest zgodna z zasadami współżycia społecznego, podważa okoliczności stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądowym, treść sprostowania/odpowiedzi nie dotyczy tematu kwestionowanej publikacji, sprostowanie lub odpowiedź jest wystosowana przez osobę, której nie dotyczą fakty przytoczone w prostowanym materiale, chyba że sprostowania lub odpowiedzi, po śmierci osoby bezpośrednio zainteresowanej, dokonuje osoba zainteresowana w związku ze stosunkiem służbowym, wspólną pracą lub działalnością albo w związku z więzami pokrewieństwa lub powinowactwa, lub odnosi się do informacji już wcześniej sprostowanej.

Osoba dotknięta publikacją może domagać się opublikowania sprostowania/odpowiedzi w terminie miesiąca od dnia opublikowania materiału prasowego, chyba że zainteresowana osoba nie mogła zapoznać się wcześniej z treścią publikacji, nie później jednak niż w ciągu 3 miesięcy od dnia opublikowania materiału prasowego.

Sprostowanie lub odpowiedź należy opublikować w:

  • dzienniku - w ciągu 7 dni od dnia otrzymania sprostowania lub odpowiedzi,
  • czasopiśmie - w najbliższym lub jednym z dwóch następujących po nim przygotowywanych do druku numerów,
  •  innym niż dziennik przekazie za pomocą dźwięku oraz dźwięku i obrazu - w najbliższym analogicznym przekazie, nie później jednak niż w ciągu 14 dni od dnia otrzymania sprostowania lub odpowiedzi.

W tekście nadesłanego sprostowania lub odpowiedzi nie wolno bez zgody wnioskodawcy dokonać skrótów ani innych zmian, które by osłabiały jego znaczenie lub zniekształcały intencję autora sprostowania. Tekst sprostowania nie może być komentowany w tym samym numerze lub audycji.

Jeśli redaktor naczelny odmawia opublikowania sprostowania lub odpowiedzi jest obowiązany przekazać niezwłocznie wnioskodawcy pisemne zawiadomienie o odmowie i jej przyczynach. Jeżeli odmowa nastąpiła z powodu tego, że nadesłany tekst nie spełnia wymogów do opublikowania go jako sprostowania/odpowiedzi – redaktor naczelny winien wskazać wnioskującemu jaka część jego wypowiedzi nadaje się do opublikowania. W przypadku przesłania poprawionej treści sprostowania lub ogłoszenia - Redakcja nie może odmówić zamieszczenia sprostowania lub odpowiedzi, jeżeli zastosowano się do jej wskazań.

Sektor publiczny
W lasach zwiększone ryzyko powstania pożaru. O czym pamiętać w majówkę?
30 kwi 2024

W majówkę w lesie powinniśmy zachować szczególną ostrożność. Gdzie ryzyko pożaru jest największe?

Czy bon energetyczny będzie opodatkowany? Pojawi się uzupełnienie przepisów ustawy
30 kwi 2024

Ustawa o bonie energetycznym została już przygotowana, a więc znane są warunki, na jakich będzie przyznawane to nowe świadczenie. Minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska deklaruje również, że nie ma planów opodatkowania beneficjentów bonu energetycznego, a odpowiednie uzupełnienie znajdzie się w ustawie.

Jest nowy prezes ZUS. Kim jest Zbigniew Derdziuk?
30 kwi 2024

Zbigniew Derdziuk rozpoczął pracę na stanowisku prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych - poinformował we wtorek ZUS. Akt powołania wręczyli Derdziukowi wiceminister rodziny Sebastian Gajewski oraz przewodniczący Rady Nadzorczej ZUS Liwiusz Laska.

Co robić w majówkę w Warszawie? Będzie dużo atrakcji
30 kwi 2024

Majówka w Warszawie. Jakie atrakcje czekają na warszawiaków i turystów w czasie długiego majowego weekendu? 

Eksperci ostrzegają: Ceny kakao będą dalej rosnąć. Konsekwencje dla rynku spożywczego i kosmetycznego
29 kwi 2024

Cena kakao na rynku jest w stanie stałego wzrostu, a prognozy nie napawają optymizmem. Według raportu UCE Research i WSB Merito, do końca roku cena kakao może przekroczyć 12-13 tysięcy dolarów za tonę, a nawet zbliżyć się do 15 tysięcy dolarów. Obecnie już przekracza 11 tysięcy dolarów za tonę. Co stoi za tym trendem i jakie konsekwencje to niesie?

Tak będzie wyglądała majówka w stolicy. Przegląd najważniejszych wydarzeń
29 kwi 2024

Zbliża się długi majowy weekend, a Warszawa szykuje się na wiele uroczystości i wydarzeń. Oto przegląd najważniejszych wydarzeń, które odbędą się w stolicy w najbliższych dniach.

Odpady budowlane i rozbiórkowe nie będą musiały być od razu segregowane. Jest projekt ustawy.
29 kwi 2024

Odpady budowlane i rozbiórkowe nie będą musiały być od razu segregowane. Zapobiegnie to wzrostowi kosztu ich odbioru oraz nielegalnemu porzucaniu śmieci. Samorządy będą też mogły otrzymać więcej środków z budżetu na likwidację nielegalnych wysypisk.

Bon energetyczny przyjęty przez rząd. Ma mieć wartość od 300 do 1200 zł, przy progach dochodowych 2500 lub 1700 zł na osobę w gospodarstwie
29 kwi 2024

Ustawa o bonie energetycznym została przyjęta przez Stały Komitet Rady Ministrów. Jak wynika z nowych regulacji bon energetyczny będzie świadczeniem dla gospodarstw domowych, których dochody nie przekraczają 2500 zł na osobę w gospodarstwie jednoosobowym, albo 1700 zł na osobę w gospodarstwie wieloosobowym. Wartość bonu energetycznego to przedział od 300 do 1200 zł. Wniosek o wypłatę bonu będzie można złożyć od 15 lipca do 30 września 2024 r.

Jak zapłacić 100 zł zamiast 460 zł za bilet z Warszawy do Wiednia? Rusza wielka akcja PKP Intercity
29 kwi 2024

Ministerstwo Infrastruktury informuje o kampanii "20 tysięcy biletów na 20 lat Polski w Unii Europejskiej", która inauguruje obchody rocznicy 20-lecia obecności Polski w UE w obszarze infrastruktury. W ramach promocyjnej oferty PKP Intercity będzie można nawet za 20 proc. ceny regularnej udać się pociągiem do Wiednia, Pragi, Berlina czy Budapesztu.

Majówka z mObywatelem. Zobacz, jak wykorzystać aplikację w hotelu, pociągu czy wypożyczalni sprzętu sportowego
29 kwi 2024

W okresie majówki, kiedy większość z nas planuje odpoczynek i wyrusza w podróż, warto pamiętać o wygodnych i bezpiecznych narzędziach. Aplikacja mObywatel to nie tylko cyfrowy portfel na dokumenty, ale także wszechstronny asystent, który ułatwia codzienne życie. Dlaczego warto spędzić majówkę z mObywatelem?

pokaż więcej
Proszę czekać...