Zasiłek celowy uregulowany został w art. 39 - 40 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. Omawiany w niniejszym artykule zasiłek należy do świadczeń pieniężnych. Należy pamiętać, że zasiłek celowy może być przyznany także w formie biletu kredytowanego.
Generalnie zasiłek celowy przyznawany jest na pokrycie części albo całości kosztów zakupu:
- leków,
- leczenia,
- żywności,
- opału,
- odzieży,
- niezbędnych przedmiotów użytku domowego,
- napraw i remontów w mieszkaniu.
Z zasiłku celowego można pokryć także koszty związane z pogrzebem. Ponadto z omawianego zasiłku można pokryć część lub całość kosztów leczenia. Dotyczy to osób bezdomnych oraz osób, które nie mają dochodu oraz możliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
Zasiłek celowy może być przyznany także w realizacji postanowień kontraktu socjalnego. Kontrakt socjalny to umowa pomiędzy pracownikiem socjalnym a rodziną lub osobą ubiegającą się o pomoc. Kontrakt, o którym mowa w zdaniu poprzednim zawierany jest w formie pisemnej. Należy pamiętać, że odmowa podpisania takiej umowy z pracownikiem socjalnym może skutkować odmową przyznania świadczenia z pomocy społecznej.
Bardzo istotne jest także to, że o zasiłek celowy mają prawo ubiegać się osoby lub rodziny, które w wyniku zdarzenia losowego poniosły straty. Podobnie jest w przypadku klęski żywiołowej lub ekologicznej. Zasiłek celowy przyznawany jest wówczas bez względu na dochód osób ubiegających się o niego. Podkreślenia wymaga to, że zasiłek w takich sytuacjach może nie podlegać zwrotowi.
Zgodnie z projektem rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej po 1 października 2018 r. będą obowiązywały następujące kryteria dochodowe:
a) dla osoby samotnie gospodarującej - w wysokości 701 zł,
b) dla osoby w rodzinie - w wysokości 528 zł.