Na Kaszubach jada się sernik z ziemniakami, w Małopolsce królewski sernik aż z pięciu warstw. Lepszy jest z rodzynkami czy bez?

Sernikowa świąteczna podróż po Polsce / Shutterstock

Sernik jest najbardziej popularnym polskim ciastem. Pieczemy go na co dzień i od święta, jest też częstym wyborem jako deser w restauracji. Trudno sobie wyobrazić święta bez sernika. 

Wartościowy twaróg

Przepisy na sernik trudno zliczyć, chyba w każdym domu smakuje inaczej (podobnie jest z bigosem i sałatką jarzynową). Każdy ma swój sposób na najlepsze serowe ciasto, a w każdym przepisie najważniejszy jest polski, wyjątkowy na skalę światową – twaróg.

Twaróg to wysokiej jakości, łatwo przyswajalne białko, wspierające procesy budulcowe organizmu. To także produkt z wysoką zawartością witaminy B12, która m.in. wspomaga zdrowie naszego układu nerwowego i funkcji psychologicznych, przyczynia się do utrzymania prawidłowego metabolizmu energetycznego, pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego, a także przyczynia się do zmniejszenia uczucia zmęczenia i znużenia.

Najstarszy przepis na sernik

Na wielu stołach podczas świąt Bożego Narodzenia zagości sernik. Tylko który przepis na to słynne, polskie ciasto jest najstarszy i który z nich możemy traktować jako przepis źródłowy?

Według przepisu na serownik z 1910 roku, zapisanego przez Antoniego Teslara, kucharza hrabiów Potockich z Krzeszowic k. Krakowa, potrzeba aż 3 kg sera, 1 ugotowaną w całości pomarańczę, którą należy przecierać przez gęste sito i wrzucić do dużej miski (zastosowane ilości wskazują na tradycję przyjmowania wielu gości). Oddzielnie w cieple ubija się 54 żółtka z 75 dag cukru, a do otrzymanej masy delikatnie należy dodać ubitą pianę z 54 białek. Taką masą rozprowadza się powoli ser i dosypuje 28 dag mąki oraz wlewa 42 dag klarowanego masła, do tego należy dodać dużo cykaty (kandyzowane skórki owocowe), rodzynki sułtańskie i korynckie. Wszystko to wykłada się na wcześniej upieczony spód z kruchego ciasta i piecze w wolnym piecu (w niskiej temperaturze) przez 1,5 godziny.

Tradycyjny przepis na sernik ma także Jura Krakowsko-Częstochowska. Tam można zjeść pyszny sernik jurajski. To prostokątne ciasto serowe przygotowywane z dwukrotnie mielonego twarogu, do którego dodajemy żółtka utarte z cukrem i masłem. Do tak przygotowanej masy dokładamy na sztywno ubitą pianę, delikatnie mieszając. Serową masę wykładamy na wcześniej upieczone kruche ciasto. Specjalne ramki z drewna wiśni, w których jest pieczony sernik jurajski, nadają mu wyjątkowego smaku. Wierzch ciasta pokrywa cienka warstwa galaretki i wiórki kokosowe lub biała czekolada.

W Ryczowie, w woj. małopolskim można spróbować sernika królewskiego udekorowanego upieczoną pianką o nieregularnym, falującym kształcie i oprószonym wiórkami kokosowymi. Po przekrojeniu sernika można znaleźć pięć warstw: ciasto półkruche, jasnokremową masę serową, czekoladową masę serową, piankę i rodzynki. Do tego sernika zamiast masła należy dodać olej. Przepis przewiduje też długie, godzinne pieczenie w temperaturze 180ºC.

W województwie łódzkim, na wsiach Polski środkowej, już od XIX w. na świątecznych stołach króluje sernik z Nagawek. To ciasto z masą serową, posypane kruszonką, jest wypiekane na cieście kruchym lub drożdżowym. Jak na sernik przystało jego głównym składnikiem jest dobrze odciśnięty, tłusty twaróg z dodatkiem jaj, cukru i masła, aromatyzowany skórką z cytryny. Występuje w wersji z lukrem albo kruszonką.

W województwie podkarpackim sernikiem tradycyjnym jest serownik handzlowski, do którego spód jest przygotowywany najczęściej z ciasta drożdżowego, a masa serowa z mielonego twarogu, żółtek, masła (nie wolno topić) i cukru. Do utartej masy dodaje się ubitą pianę z białek z cukrem oraz wzbogacamy wanilią i rodzynkami. Serownik dekoruje się przed pieczeniem paseczkami z ciasta, ułożonymi na krzyż i piecze godzinę w posmarowanej smalcem „patelni”.

 

Sernik z ziemniakami

Pojezierze Kaszubskie to już zupełnie inne sernikowe tradycje. Ten rejon charakteryzuje się tradycją pieczenia kaszubskiego sernika z ziemniakami. Ugotowane i przeciśnięte przez praskę ziemniaki należy mieszać ze zmielonym, co najmniej dwukrotnie, twarogiem i utartym masłem z cukrem, żółtkami i na końcu porcjami dodaj się ubite na sztywną pianę białka. Dodaje się też pomarańczową skórkę i rodzynki. Piecze 1,5 h w 175ºC i pokrywa białym lub kakaowym lukrem.

Wśród tradycyjnych przepisów znaleźć można jeszcze sernik z kartoflami z Jaszczowa, serowiec sędziszowski i syrnik z krupami, a w cukierniach i na polskich stołach można spotkać więcej różnorakich nazw i smaków serników.

Organizatorem kampanii „Polskie produkty mleczne każdego dnia” jest Krajowy Związek Spółdzielni Mleczarskich Zw. Rew. w Warszawie wraz z partnerami: Niezależnym Samorządnym Związkiem Zawodowym Rolników Indywidualnych SOLIDARNOŚĆ, Polskim Związkiem Zawodowym Rolników i Związkiem Zawodowym Rolników OJCZYZNA. Patronat nad całością działań objęła Fundacja Instytut Matki i Dziecka.

Źródło informacji: Cpital24.tv.

Więcej ważnych informacji znajdziesz na stronie głównej Infor.pl

oprac. Kinga Olszacka
rozwiń więcej
Sektor publiczny
W wieku 119 lat zmarła najstarsza mieszkanka. Co było sekretem jej długowieczności?
17 maja 2024

Najstarsza dotychczas Greczynka Irini Baroulakis odeszła w wieku 119 lat. Nie brała leków i prawie nie chorowała. Co było sekretem jej długowieczności? 

Znamy kryteria podziału subwencji oświatowej w 2024 r.
17 maja 2024

Kryteria podziału subwencji oświatowej. Ministerstwo Edukacji Narodowej (MEN) opublikowało kryteria podziału rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej na 2024 rok. Pierwszy termin na składanie wniosków mija w dniu 7 czerwca.

Kardiolog: nadciśnienie to najczęstsza przyczyna bólów głowy. Ludzie latami biorą leki przeciwbólowe, a nie wpadną na to by zmierzyć ciśnienie krwi
17 maja 2024

Zażywamy tabletki od bólu głowy, a najczęstszą przyczyną bólu jest wysokie ciśnienie krwi (czyli nadciśnienie tętnicze) - powiedział dr Tadeusz Zębik, ordynator oddziału kardiologicznego Szpitala Miejskiego nr 4 w Gliwicach. "Nie tylko seniorzy, a wszyscy powinniśmy pilnować nadciśnienia i co jakiś czas zmierzyć sobie ciśnienie, zwłaszcza przy niepokojących objawach" - zaapelował dr Zębik.

MEN i Episkopat rozmawiają o zmniejszeniu godzin religii i liczby katechetów w szkołach
17 maja 2024

15 maja 2024 r. zespół roboczy Konferencji Episkopatu Polski ds. kontaktów z Rządem RP w sprawie lekcji religii spotkał się z przedstawicielami Ministerstwa Edukacji Narodowej.

Nie zostałeś obsłużony na poczcie? Oto powód
16 maja 2024

W czwartek pracownicy Poczty Polskiej zdecydowali się na strajk ostrzegawczy. W niektórych urzędach pocztowych nie obsługiwano klientów. Robert Czyż, przewodniczący Związku Zawodowego Pracowników Poczty, ocenił protest jako bardzo udany.

Więcej uczniów w klasie integracyjnej od roku szkolnego 2024/2025?
16 maja 2024

Czy w szczególnych przypadkach dyrektorzy szkół będą mogli zwiększyć liczbę uczniów w klasach integracyjnych ponad określony limit? Do Ministerstwa Edukacji Narodowej wpływa wiele takich postulatów.

Noc muzeów 2024 r. Sprawdź TOP 10 propozycji w największych miastach
16 maja 2024

Noc Muzeów już w najbliższy weekend! 18 maja 2024 r. odbędzie się XX już edycja tego kulturalnego wydarzenia. Sprawdzamy najciekawsze miejsca do odwiedzenia w największych miastach. Ranking jest subiektywny.

Spadkobiercy inkasenta podatkowego nie są uprawnieni do otrzymywania wynagrodzenia prowizyjnego po jego śmierci (stanowisko RIO)
16 maja 2024

Spadkobiercy inkasenta podatkowego nie są uprawnieni do otrzymywania wynagrodzenia prowizyjnego po jego śmierci. Takie stanowisko wydała Regionalna Izba Obrachunkowa (RIO) w Kielcach. Poniżej szczegóły dotyczące tej sprawy.

Dopłaty bezpośrednie 2024 - termin naboru wniosków wydłużony do 1 lipca [komunikat MRiRW]
16 maja 2024

Dopłaty bezpośrednie i obszarowe za 2024 r. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (MRiRW) w wydanym komunikacie informuje, że termin naboru wniosków został wydłużony do 1 lipca. Natomiast na wprowadzanie zmian w deklaracjach bez konsekwencji finansowych rolnicy mają czas do 16 lipca.

Nadchodzi reforma finansowania JST. Dochody samorządów będą wyższe i niezależne od zmian w podatkach
16 maja 2024

Rząd pracuje nad reformą finansowania samorządów. Dochody jednostek samorządu terytorialnego (JST) mają zyskać większą autonomię i niezależność budżetu od zmian w podatkach. Reforma ma polegać na naliczaniu dochodów samorządów z PIT i CIT jako procentu od dochodów podatników z terenu danej jednostki, a nie procentu należnego podatku z tego terenu.

pokaż więcej
Proszę czekać...