Sposobów finansowania inwestycji termomodernizacyjnych jest kilka. Środki pozyskiwane na ten cel pochodzą zarówno z funduszy unijnych, jak i dotacji oraz pożyczek z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW). Do niedawna z powodzeniem stosowana była również formuła ESCO (Energy Saving Company), dzięki której prywatne firmy przeprowadzały prace termomodernizacyjne, a ich wynagrodzenie rozkładane było na raty i spłacane z uzyskiwanych oszczędności. Niestety, środki europejskie na lata 2007–2013 praktycznie już się wyczerpały, dotacje z NFOŚiGW wymagają znacznego wkładu własnego, a zobowiązania wynikające z umów typu ESCO powiększają obecnie dług publiczny samorządów. Tymczasem tysiące publicznych obiektów wymaga przeprowadzenia inwestycji, dzięki którym nie tylko poprawi się ich jakość i estetyka, lecz przede wszystkim zracjonalizowana zostanie gospodarka energetyczna, co pozwoli na wygenerowanie znacznych oszczędności. W tej sytuacji najlepszą alternatywę stanowi niewątpliwie partnerstwo publiczno-prywatne (PPP). Korzyści z zastosowania PPP w termomodernizacji dostrzegły już zarówno samorządy, jak i przedsiębiorcy działający w branży energetycznej.
Przykłady termomodernizacji w PPP
Do pionierów termomodernizacyjnego PPP należą dwie gminy – Radzionków (woj. śląskie) i Karczew (woj. mazowieckie).
Gmina Radzionków podpisała już w 2010 roku umowę PPP z partnerem prywatnym. Przedmiotem kontraktu była termomodernizacja budynków oświatowych wraz z realizacją wszelkich działań modernizacyjnych mających na celu zmniejszenie kosztów energii cieplnej (w tym również gazu) oraz energii elektrycznej. Rola partnera prywatnego polegała zarówno na projektowaniu, sfinansowaniu i wykonaniu inwestycji (w tym m.in. dociepleniu ścian, wymianie okien i drzwi, wymianie kotłowni, modernizacji oświetlenia, dociepleniu stropodachów), jak i na dostarczeniu systemu zarządzania energią i oświetleniem. Obecnie na etapie eksploatacji obiektów partner odpowiedzialny jest za zarządzanie energią cieplną i uzyskiwanie gwarantowanych oszczędności oraz za utrzymanie obiektów. Całkowity koszt inwestycji wyniósł niemal 8,2 mln zł. Procedura wyboru partnera trwała osiem miesięcy, zaś samą umowę o PPP zawarto na 10 lat. Z informacji przekazywanych przez obie strony kontraktu wynika, że model PPP umożliwia osiągnięcie założonych celów, zaś efekty umowy PPP są bardzo korzystne. Stanowi to dobry prognostyk dla kolejnych tego typu przedsięwzięć.
W ślady Radzionkowa poszła też niedawno podwarszawska gmina Karczew, która przygotowała i ogłosiła postępowanie o wybór partnera prywatnego do projektu polegającego na kompleksowej termomodernizacji budynków użyteczności publicznej. Do zadań partnera prywatnego będzie należało zaprojektowanie, sfinansowanie i wykonanie robót budowlanych, wdrożenie zintegrowanego systemu zarządzania gospodarką energetyczną oraz utrzymanie obiektów w zakresie objętym przeprowadzonymi pracami. Wartość projektu wynosi ok. 10 mln zł, a obecnie postępowanie znajduje się na etapie dialogu konkurencyjnego, do którego zgłosiły się dwie duże firmy. Warto dodać, że wkładem gminy we wspólne przedsięwzięcie może stać się także częściowe dofinansowanie inwestycji ze środków NFOŚiGW w ramach Systemu Zielonych Inwestycji (GIS). Zakończenie postępowania planowane jest już w sierpniu br.
Jak przeprowadzić termomodernizacyjne PPP
Jak każdy projekt PPP, przygotowanie przedsięwzięcia termomodernizacyjnego należy zacząć od zidentyfikowania potrzeby publicznej. W tym wypadku nie będzie to nadmiernie trudne. W niemal każdej gminie wieloletnie plany inwestycyjne przewidują przeprowadzenie działań termomodernizacyjnych w obiektach, takich jak szkoły, przedszkola, instytucje kultury, budynki administracji publicznej, placówki medyczne czy obiekty sportowe. Punktem wyjścia do określenia koniecznych nakładów inwestycyjnych i wstępnego oszacowania poziomu potencjalnych oszczędności są audyty energetyczne, których wykonanie gmina powinna zorganizować we własnym zakresie. Inwestycje mogą, lecz nie muszą, mieć przygotowaną dokumentację budowlaną i posiadać pozwolenia na budowę.
Więcej w Gazecie Samorządu i Administracji - Zamów prenumeratę >>