Możliwość zamiany zniszczonych nieruchomości na lokale komunalne, obowiązek raportowania decyzji WZ, świadczenie lokalowe, premia powodziowa czy ułatwienia proceduralne w odbudowie zniszczonych domów i obiektów – to najważniejsze zmiany w specustawie powodziowej. Nowelizacja ustawy wzmacnia kompetencje JST, daje im nowe narzędzia, ale też nakłada dodatkowe obowiązki administracyjne i sprawozdawcze.
Nowelizacja specustawy powodziowej wprowadza szereg nowych rozwiązań. Celem wprowadzenia zmian jest wspomożenie mieszkańców i przedsiębiorców dotkniętych powodzią z 2024 roku. Zmienione przepisy nakładają przy tym ważne obowiązki i nowe zadania na jednostki samorządu terytorialnego. Nowelizacja ustawy jest reakcją na katastrofalną powódź, która we wrześniu 2024 r. dotknęła południowe i zachodnie województwa Polski – dolnośląskie, lubuskie, opolskie i śląskie. Skala zniszczeń oraz potrzeby zgłaszane przez mieszkańców i samorządy pokazały, że dotychczasowe przepisy są niewystarczające, by skutecznie odbudować zniszczoną infrastrukturę, zapewnić bezpieczeństwo ludności oraz odpowiednio wspierać gminy i powiaty, które ponoszą ciężar organizacyjny i finansowy działań naprawczych.
W szczególności okazało się, że konieczne jest:
• stworzenie realnych możliwości zamiany zniszczonych budynków na lokale komunalne, bez konieczności ich odbudowy w niebezpiecznych miejscach,
• zaoferowanie jednostkom samorządu, jako podmiotom tworzącym budynki użyteczności publicznej i szpitale, jasnych podstaw do aplikowania o środki,
• uproszczenie procedur budowlanych i planistycznych, by umożliwić szybką odbudowę i unikanie błędów z przeszłości, na które wskazywała Najwyższa Izba Kontroli (np. dopuszczanie zabudowy na terenach szczególnego zagrożenia powodzią).
Zamiana prywatnych nieruchomości na lokale komunalne – nowe narzędzie dla gmin
Wprowadzono mechanizm umożliwiający osobom fizycznym, które utraciły możliwość zamieszkania w swoich lokalach na skutek powodzi, dokonanie zamiany zniszczonej nieruchomości na lokal komunalny z zasobu JST. Możliwość zamiany nieruchomości z JST obowiązywać będzie przez 3 lata od dnia powodzi (art. 27c ust. 1–3 nowelizacji). Obowiązywać będzie zasada „metr za metr”, z możliwością uregulowania różnicy w powierzchni za pomocą dopłaty w wartości rynkowej (art. 27c ust. 4 nowelizacji).
Nowelizacja umożliwia także zawieranie umów zamiany nieruchomości z osobami poszkodowanymi w wyniku powodzi, które utraciły możliwość zamieszkiwania w swoich domach lub mieszkaniach. Jeżeli takie osoby nie mają możliwości nabycia nowego lokum, będą mogły przekazać zniszczony budynek gminie w zamian za lokal komunalny.
(...)
Fragment artykułu pochodzi z kompleksowej bazy wiedzy INFORLEX Administracja. Czytaj więcej w INFORLEX > > >
Autor: Sławomir Biliński
• ustawa z 9 maja 2025 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2025 r. poz. 680)
• ustawa z 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi (j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2025 r. poz. .680)