Nieprzestrzeganie zasad obrotu napojami alkoholowymi określonych w art. 18 ust. 10 pkt 1 lit. a) ustawy z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. z 2002 r. nr 147, poz. 1231 ze zm.) odnosi się również do jednokrotnego zachowania, dlatego każdy przypadek sprzedaży alkoholu osobie nieletniej stanowi usprawiedliwioną podstawę do cofnięcia przedsiębiorcy pozwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych.
Wyrok NSA z 21 czerwca 2007 r.
SYGN. AKT II GSK 49/07
STAN FAKTYCZNY
Prezydent miasta cofnął przedsiębiorcy zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych zawierających powyżej 18 proc. alkoholu. Powodem cofnięcia zezwolenia była sprzedaż alkoholu - dwóch puszek piwa małoletnim.
Samorządowe kolegium odwoławcze utrzymało w mocy decyzję organu I instancji. Od jego decyzji przedsiębiorca wniósł skargę do WSA, którą sąd oddalił. WSA wskazał, że zgodnie z art. 18 ust. 10 pkt 1 lit. a) ustawy o wychowaniu w trzeźwości, organ administracji publicznej cofa zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych w przypadku nieprzestrzegania określonych w ustawie zasad sprzedaży napojów alkoholowych - w tym sprzedaży i podawania napojów alkoholowych osobom nieletnim, nietrzeźwym, na kredyt lub pod zastaw. Sąd podzielił stanowisko organów administracji orzekających w sprawie, zgodnie z którym decyzja taka nie ma charakteru uznaniowego. Według sądu wyraz nieprzestrzeganie zawarty w przepisie art. 18 ust. 10 pkt 1 lit. a) ustawy występuje wprawdzie w liczbie mnogiej, jednakże takie sformułowanie nie sugeruje powtarzalności zdarzeń (naruszeń) jako przesłanki do cofnięcia zezwolenia na sprzedaż alkoholu.
Od wyroku sądu I instancji skarżąca spółka wniosła skargę kasacyjną do NSA. Uzasadniając skargę kasacyjną spółka wskazała m.in., że jednorazowy przypadek sprzedaży alkoholu osobie, która nie ukończyła 18 lat, nie stanowi przesłanki uprawniającej organ do cofnięcia zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych. Według przedsiębiorcy, wykładnia logiczna, celowościowa i gramatyczna art. 18 ust. 10 pkt 1 lit. a) ustawy wskazuje, że ustawodawca nie miał na myśli jednostkowego i niezawinionego zachowania podmiotu gospodarczego, lecz zdarzenia powtarzające się w czasie. W ocenie spółki, odmienna interpretacja wskazanego przepisu, sprawia, że sankcja w postaci cofnięcia zezwolenia na sprzedaż alkoholu za jednorazowy przypadek sprzedaży alkoholu nieletniemu jest niewspółmiernie wysoka i nieadekwatna do czynu.
UZASADNIENIE
NSA nie podzielił argumentów skarżącej spółki i oddalił skargę kasacyjną.
Zdaniem NSA sąd I instancji słusznie stwierdził, że zastosowanie w przepisie liczby mnogiej w odniesieniu do nieprzestrzegania zasad sprzedaży napojów alkoholowych wskazuje na wielość zasad sprzedaży napojów alkoholowych, a nie wielokrotność naruszeń tych zasad. W ocenie NSA nie sposób zgodzić się z poglądem skarżącej, że podstawą cofnięcia zezwolenia jest sprzedaż (podanie) więcej niż jednej osobie do lat 18 napojów alkoholowych. Sąd wyjaśnił, że przepis art. 18 ust. 10 pkt 1 lit. a) ustawy używa liczby mnogiej w odniesieniu do kupującego (osoby nieletniej) i przedmiotu sprzedaży (napoje alkoholowe), a nie do ilości naruszeń zasad sprzedaży.
NSA stwierdził, że gdyby ustawodawca w art. 18 ust 10 pkt 1 lit. a) ustawy o wychowaniu w trzeźwości uwarunkował cofnięcie zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych od zaistnienia kilku zdarzeń, wówczas wprowadziłby regulację analogiczną do tej zawartej w art. 18 ust. 10 pkt 3 omawianej ustawy. W przepisie tym wskazano, że określone w nim działania uzasadniające cofnięcie zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych (zakłócanie porządku publicznego w miejscu sprzedaży alkoholu lub w najbliższej okolicy) muszą się powtarzać co najmniej dwukrotnie w ciągu sześciu miesięcy. Zdaniem sądu tylko w przypadku określonym w art. 18 ust. 10 pkt 3 jednorazowe zdarzenie nie jest wystarczającą podstawą do cofnięcia zezwolenia.
(MK)
OPINIA
Michał Kowalski, asystent sędziego NSA
Michał Kowalski
asystent sędziego NSA
NSA w przedstawionym orzeczeniu odniósł się do niezwykle ważnego, z punktu widzenia podmiotów prowadzących sprzedaż alkoholu, zagadnienia sankcji związanych z naruszeniem zakazu sprzedaży alkoholu osobom nieletnim. Zagadnienie stosowania przez organy administracji instrumentów sankcjonujących złamanie zasad ustanowionych w ustawie z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi wydaje się wciąż aktualne, głównie ze względu na powszechność tego problemu. NSA potwierdził stanowisko sądu administracyjnego pierwszej instancji, jak też organów orzekających w sprawie, zgodnie z którym nawet jednorazowy, ujawniony przypadek sprzedaży alkoholu osobie nieletniej obliguje organ do cofnięcia pozwolenia na sprzedaż produktów alkoholowych. NSA przypomniał również o wartościach nadrzędnych, których zagwarantowaniu służy wspomniana ustawa. Takie wartości, jak życie w trzeźwości i zdrowie obywateli, w tym przypadku podlegają szczególnej ochronie państwa.