Zwolnienie lekarskie – kto i kiedy może wystawić, zwolnienie na dziecko, zasiłek opiekuńczy

Zwolnienie lekarskie – kto i kiedy może wystawić, zwolnienie na dziecko, zasiłek opiekuńczy / Shutterstock

Kto może wystawić zwolnienie lekarskie? Czy lekarz może wystawiać zwolnienie lekarskie z datą wsteczną? Jak pracodawca dowie się, że lekarz wystawił pracownikowi zwolnienie lekarskie? Kto może wystawić zwolnienia lekarskie z tytułu opieki nad chorym dzieckiem lub innym członkiem rodziny?

rozwiń >

Kto może wystawić zwolnienie lekarskie?

Jak informuje Rzecznik Praw Pacjenta w poradniku Nawigator Pacjenta zwolnienie lekarskie może wystawić każdy lekarz, do którego pacjent (ubezpieczony) przychodzi z problemem zdrowotnym, który uniemożliwia mu pracę. Lekarz może orzec o niezdolności do pracy, a jeśli złożył właściwy wniosek do ZUS, może wystawić dokument e-ZLA, czyli zwolnienie lekarskie (dotyczy to również lekarza dentysty, lekarza w gabinecie prywatnym, na SOR czy w szpitalu). Lekarz nie może odesłać pacjenta do innego lekarza, by ten wystawił za niego zwolnienie.

Jeśli pacjent wychodzi ze szpitala i nie jest zdolny do pracy, lekarz wypisujący pacjenta z oddziału powinien wystawić mu zwolnienie. Podobnie, gdy dana wychodzi ze szpitala i potrzebuje opieki innej osoby, lekarz z oddziału wystawi zwolnienie na opiekę nad tym pacjentem (np. po porodzie).

Czy lekarz może wystawiać zwolnienie lekarskie z datą wsteczną?

W uzasadnionych przypadkach lekarz może wystawić zwolnienie potwierdzające Twoją niezdolność do pracy do trzech dni wstecz od dnia wizyty. Jednak pamiętaj, że wydanie zwolnienia jest decyzją, którą lekarz podejmuje na podstawie oceny stanu Twojego zdrowia, więc może się zdarzyć, że lekarz nie będzie mógł orzec o Twojej niezdolności do pracy w dniach poprzedzających wizytę i badanie lekarskie. Zatem jeśli jesteś chory i nie czujesz się na siłach, żeby pójść do pracy, niezwłocznie skontaktuj się z przychodnią.

Czy zwolnienie lekarskie jest dokumentem elektronicznym?

Tak. Zwolnienie lekarskie jest dokumentem elektronicznym (e-ZLA). Twoje dane oraz dane Twojego pracodawcy są dostępne w systemie ZUS. Pamiętaj, by poinformować lekarza o adresie, pod którym będziesz przebywał w trakcie trwania zwolnienia.

Jak pracodawca dowie się, że lekarz wystawił jego pracownikowi zwolnienie lekarskie?

Dzięki systemowi elektronicznemu nie musisz dostarczać do pracodawcy druku osobiście, pracodawca otrzyma go poprzez portal PUE ZUS, do którego ma dostęp. Jeśli Twój pracodawca nie ma profilu w PUE ZUS, lekarz może wydrukować zwolnienie, które dostarczysz do pracodawcy. Poinformuj pracodawcę jedynie o tym, że w pracy nie stawiłeś się z powodu choroby i posiadasz zwolnienie lekarskie. Nie musisz podawać przyczyny zwolnienia, gdyż stanowi to tajemnicę lekarską – informacja ta nie widnieje na zwolnieniu przekazywanym pracodawcy.

Kto może wystawić Ci zwolnienia lekarskie, jeśli musisz osobiście zaopiekować się chorym dzieckiem lub innym członkiem rodziny?

Jeżeli Twoje niepełnoletnie dziecko zachoruje, lekarz leczący dziecko podczas wizyty wystawi Ci druk e-ZLA na opiekę.

Liczba dni zwolnienia lekarskiego, które Ci przysługują może się różnić – wynosi 60 dni w przypadku dziecka do 14. roku życia, a w przypadku dziecka od 15. do 18. roku życia – 14 dni (lub 30 dni jeśli jest niepełnosprawne).

Zwolnienie na opiekę na chorego członka rodziny wyda Ci lekarz leczący członka Twojej rodziny. Pamiętaj, że podczas sprawowania tej opieki musisz przebywać w miejscu aktualnego pobytu osoby chorej.

Ważne

Pamiętaj! Niezależnie od powyższych, jeśli jesteś zatrudniony na umowę o pracę i wychowujesz przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat, to przysługuje Ci w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy z tytułu opieki nad dzieckiem w wymiarze 16 godzin albo 2 dni, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Co ważne, by skorzystać z tego uprawnienia, nie musisz wykazywać pracodawcy okoliczności, które miałby uzasadniać konieczność opieki w danym dniu.

Na jakiej podstawie zostaniewypłacony zasiłek za okres opieki na dzieckiem lub innym członkiem rodziny?

Zasiłek opiekuńczy zostanie wypłacony na podstawie zwolnienia lekarskiego na opiekę, które elektronicznie wyśle do PUE ZUS lekarz Twojego dziecka/członka rodziny. Po powrocie z opieki pracodawca poprosi Cię o wypełnienie jednego z druków:

– Z-15A informującego o warunkach i czasie trwania opieki nad dzieckiem chorym

lub

– Z-15B informującego o warunkach i czasie trwania opieki nad chorym członkiem rodziny

Jeśli jesteś osobą samozatrudnioną druk Z-15A lub Z-15B dostarcz bezpośrednio do ZUS.

Zasiłek opiekuńczy zostanie wypłacony na podstawie zwolnienia lekarskiego na opiekę, które elektronicznie wyśle do PUE ZUS lekarz dziecka/członka Twojej rodziny.

Pamiętaj! Jeśli Twoje dziecko lub inny członek twojej rodziny został wypisany ze szpitala i będzie wymagał twojej opieki w domu, nie zapomnij powiedzieć o tym lekarzowi, który wypisuje tę osobę ze szpitala. Powinien on wystawić Ci zwolnienie na opiekę nad tą osobą.

Czy można otrzymać zasiłek opiekuńczy na zdrowe dziecko?

Zasiłek opiekuńczy z tytułu innych okoliczności niż choroba dziecka, będzie Ci przysługiwał w określonych sytuacjach, a jego uzyskanie nie wymaga konsultacji lekarskiej.

Jeżeli musisz zaopiekować się swoim dzieckiem do lat 8. (lub dzieckiem z orzeczoną niepełnosprawnością do lat 18.) które jest zdrowe, możesz wystąpić o świadczenie opiekuńcze, jeśli:

● opieka jest sprawowana z powodu nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły – wtedy wypełniasz u pracodawcy oświadczenie o zaistniałej sytuacji oraz druk Z-15A i na tej podstawie wypłacany jest zasiłek opiekuńczy;

● jeśli zachoruje członek rodziny, który na stałe zajmuje się dzieckiem (np. matka dziecka) – wtedy na podstawie zaświadczenia o chorobie wydanego przez lekarza leczącego chorego członka rodziny, który stale opiekuje się dzieckiem, możesz wypełnić oświadczenia u swojego pracodawcy o sprawowaniu osobistej opieki nad dzieckiem zdrowym z powodu choroby stałego opiekuna (po dokonaniu tych formalności zostanie Ci wypłacone świadczenie opiekuńcze);

● opieka jest spowodowana chorobą opiekuna dziecka – wtedy na podstawie kopii wydanego dla opiekuna dziecka zwolnienia lekarskiego oraz po podpisaniu oświadczenia o sprawowaniu osobistej opieki nad dzieckiem zdrowym podczas choroby opiekunki zostanie Ci wypłacone świadczenie opiekuńcze.

Źródło: Nawigator Pacjenta – poradnik przygotowany przez Rzecznika Praw Pacjenta i Polskie Towarzystwo Medycyny Rodzinnej – Warszawa 2023 (stan prawny na 6 października 2023 r.)

oprac. Paweł Huczko
rozwiń więcej
Sektor publiczny
Egzamin ósmoklasisty 2024: Co uczeń może zabrać na salę egzaminacyjną, czyli podstawowe zasady zachowania
11 maja 2024

Już we wtorek, 14 maja, rozpocznie się egzamin ósmoklasisty. Na sali egzaminacyjnej uczniów obowiązują ściśle określone zasady. Co należy zabrać na egzamin? Czego nie wolno wnieść? Na co uważać?

Od 12 lipca 2024 r. uczniowie i nauczyciele muszą wymienić legitymacje. Nowe wzory z nową szatą graficzną oraz szeregiem zabezpieczeń (m.in. tło giloszowe, druk reliefowy, mikrodruki, włókna zabezpieczające)
10 maja 2024

Już są nowe wzory legitymacji dla nauczycieli i uczniów, które uprawniają do ulgowych przejazdów komunikacją publiczną. Nowe wzory, które mają zacząć obowiązywać od 12 lipca, zaprezentowało Ministerstwo Infrastruktury.

Prognoza pogody na weekend 11 i 12 maja
10 maja 2024

Czy po wyjątkowo ciepłej majówce czeka nas kolejny weekend z wysokimi temperaturami? Czy jest szansa na grilla? Sprawdźmy.

Minister Zdrowia: będzie restrukturyzacja szpitali. Przykładowo: zamiast porodówki oddział długoterminowy lub zakład opiekuńczo-leczniczy
10 maja 2024

Ministra zdrowia Izabela Leszczyna pytana 10 maja 2024 r. w Programie Pierwszym Polskiego Radia o reformę szpitali zwróciła uwagę na Krajowy Plan Odbudowy i pieniądze na ochronę zdrowia. "Pula to prawie 19 mld zł, z czego 10 mld zł to szpitale" - zaznaczyła.

Od 228,8 zł do 822,25 zł dodatku osłonowego. Wypłata do końca czerwca 2024 r. Czy można jeszcze składać wniosek?
10 maja 2024

Co to jest dodatek osłonowy? Od czego zależy kwota dodatku i czy można jeszcze składać wnioski? 

Ochrona stosunku pracy radnego: Czy rada miasta rozstrzyga spory z zakresu prawa pracy?
10 maja 2024

Do kompetencji rady miasta należy ocena, czy przyczyny rozwiązania z radnym stosunku pracy nie są związane z wykonywaniem przez niego mandatu radnego. Czy rozstrzyganie sporów z zakresu prawa pracy należy do rady?

Wynagrodzenia pracowników samorządowych aktualnie wynoszą od 3300 zł do 5200 zł. Od 1 lipca szykuje się podwyżka. Czy zmianie ulegną kategorie zaszeregowania stanowisk?
09 maja 2024

Obecnie, minimalne wynagrodzenie zasadnicze pracowników samorządowych waha się od 3300 zł do 5200 zł. Wysokość ta jest uzależniona od kategorii zaszeregowania danego stanowiska. Od 1 lipca płace mają ulec zmianie.

Min. edukacji Barbara Nowacka wprowadzi naukę w grupach międzyklasowych
11 maja 2024

Dotyczy to lekcji religii. I jest odpowiedzią na coraz mniejszą liczbą uczniów chodzących na te lekcje.

Duża reforma edukacji. Co się zmieni w szkołach? Jak będzie wyglądała podstawa programowa?
09 maja 2024

Według dr Kingi Białek, koordynatorki zespołu eksperckiego ds. podstawy programowej z języka polskiego, obecność "Odprawy posłów greckich" Jana Kochanowskiego na liście lektur obowiązkowych nie jest jeszcze przesądzona. Wszystkie pozycje, zwłaszcza te, które wywołały najwięcej kontrowersji, zostaną ponownie przeanalizowane.

Jak wybierać bezpieczną żywność?
08 maja 2024

Czy kryje się pod hasłem bezpieczna żywność? Czy potrafimy ją wybierać? Jaki jest związek między nauką o bezpieczeństwie żywności a żywnością, którą spożywamy każdego dnia?

pokaż więcej
Proszę czekać...