Zasady stwierdzania zgonu, wystawiania karty zgonu oraz finansowania związanych z tym kosztów
Prezes NRL Maciej Hamankiewicz zwrócił się 6 sierpnia br. do Premiera Donalda Tuska, Ministra Zdrowia Bartosza Arłukowicza i posłów będących lekarzami z prośbą o podjęcie działań legislacyjnych mających na celu ustawowe określenie zasad stwierdzania zgonu i jego przyczyny, wystawiania karty zgonu oraz finansowania związanych z tym kosztów w sposób odpowiadający rzeczywistości społecznej, gospodarczej i administracyjnej:
"Podstawowe regulacje w zakresie stwierdzania zgonu i jego przyczyny oraz wystawiania karty zgonu zawiera art. 11 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz. U. z 2011 r. Nr 118, poz. 687, z późn. zm.) oraz rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 3 sierpnia 1961 r. w sprawie stwierdzenia zgonu i jego przyczyny (Dz. U. Nr 39, poz. 202). Przepisy te maja ponad 50 lat, a zmiany wprowadzone do tej pory w ustawie były jedynie „kosmetyczne”, natomiast rozporządzenie w ogóle nie było nowelizowane.
Zobacz również: Odpowiedzialność lekarza za nieudzielenie pomocy
Zgodnie z regulacją ustawową, zgon i jego przyczyna powinny być stwierdzone przez lekarza, leczącego osobę zmarłą w ostatniej chorobie. W razie niemożności dopełnienia powyższego, stwierdzenie zgonu i jego przyczyny powinno nastąpić w drodze oględzin dokonywanych przez lekarza lub w razie jego braku przez inną osobę, powołanych do tej czynności przez właściwego starostę.
Rozporządzenie doprecyzowuje przepis ustawowy mówiąc, że wystawienie karty zgonu jest obowiązkiem lekarza, który ostatni w okresie 30 dni przed dniem zgonu udzielał zmarłemu świadczeń lekarskich. Jeśli zachodzi podejrzenie, że śmierć nastąpiła w wyniku przestępstwa, kartę zgonu powinien wystawić lekarz, który na zlecenie sądu lub prokuratora, dokonał oględzin lub przeprowadził sekcję zwłok.
W przypadku, gdy nie ma lekarza zobowiązanego do wystawienia karty zgonu w myśl powyższych przepisów lub lekarz taki zamieszkuje w odległości większej niż 4 km od miejsca, w którym znajdują się zwłoki, albo z powodu choroby lub z innych uzasadnionych przyczyn nie może dokonać oględzin zwłok w ciągu 12 godzin od chwili wezwania, kartę zgonu wystawia (m.in.):
1) lekarz, który stwierdził zgon, będąc wezwanym do nieszczęśliwego wypadku lub nagłego zachorowania (np. lekarz pogotowia ratunkowego, ale tylko w sytuacji, gdy pacjent zmarł w jego obecności),
2) lekarz zatrudniony w przychodni bądź ośrodku zdrowia lub jego placówce terenowej i sprawujący opiekę zdrowotną nad rejonem, w którym znajdują się zwłoki.
W praktyce, gdy zachodzą wątpliwości jaki lekarz ma wystawić kartę zgonu (np. pacjent zmarł podczas interwencji zespołu ratownictwa medycznego, który nie miał w składzie lekarza, a nie ma lekarza leczącego chorego w ostatnim czasie), najczęściej robi to lekarz podstawowej opieki zdrowotnej. Jednakże lekarze podstawowej opieki zdrowotnej są zobowiązani do opieki medycznej nad zadeklarowanymi do nich pacjentami, natomiast stwierdzenie zgonu nie stanowi świadczenia zdrowotnego ani też świadczenia opieki zdrowotnej, co powoduje, że nie jest możliwe obciążanie kosztami stwierdzenia zgonu Narodowego Funduszu Zdrowia. Teoretycznie lekarz może więc wystawić kartę zgonu jedynie po godzinach pracy objętych umową z Narodowym Funduszem Zdrowia, ale w przypadku zatrudnienia w publicznych podmiotach leczniczych nie przysługuje mu za to wynagrodzenie.
Polecamy: Forum
Odnośnie do kosztów związanych z wystawieniem karty zgonu ustawa stanowi jednie, że koszty te nie mogą obciążać rodziny zmarłego. Według Ministerstwa Zdrowia jest to obecnie zadanie powiatu, stąd koszty te powinien finansować starosta. Nie ma jednak jednoznacznych przepisów ustalających zasady, sposób i tryb finansowania wystawienia karty zgonu, czy przeprowadzania badań pośmiertnych. Nie ma także przepisów według których mogłoby być ustalone wynagrodzenie lekarza (lub innej uprawnionej osoby) za stwierdzenie zgonu i wystawienie karty zgonu. Trudno bowiem za wystarczające uznać szczątkową regulację zawartą w § 9 rozporządzenia w sprawie stwierdzenia zgonu i jego przyczyny, który przewidując wynagrodzenie ryczałtowe i zwrot kosztów przejazdu powołuje się na rozporządzenia, które nie obowiązują od połowy 1966 r.
Tymczasem zapowiadana od kilku lat przez Ministrów Zdrowia nowelizacja przepisów w tym zakresie ciągle nie została przygotowana."
Źródło: Naczelna Izba Lekarska
Polecamy serwis: Zdrowie