W przypadku gdy np. jednorazowe wykonywanie dodatkowych czynności przez pracownika nie wynika z jego podstawowych obowiązków ani nie wchodzi w zakres ich okresowego zwiększenia, może być wykonywane na podstawie umowy cywilnoprawnej.
Każdy pracownik, w tym również pracownik samorządowy, powinien mieć jasno określony zakres swoich obowiązków. Oczywiście obowiązki pracownika mogą być przez pracodawcę modyfikowane okresowo bądź na stałe. W zależności od charakteru nowych obowiązków, pracownik samorządowy ma prawo do dodatkowych świadczeń, takich jak dodatki do wynagrodzenia. Mowa tu o dodatku funkcyjnym lub dodatku przyznawanym z tytułu okresowego zwiększenia obowiązków służbowych lub powierzenia dodatkowych zadań, czyli dodatku specjalnym.
Dodatek specjalny związany jest np. z powierzeniem pracownikowi dodatkowych funkcji czy zadań ponad te, które wynikają z zakresu jego podstawowych obowiązków. Takie świadczenie ma charakter dodatkowego wynagrodzenia za zwiększenie zakresu obowiązków służbowych pracownika. Należy również pamiętać, że w przypadku wybranych grup zawodowych, dodatki do wynagrodzenia mogą mieć charakter stały, czyli przysługują z tytułu zajmowania określonego stanowiska. Im wyższe stanowisko, tym większy zakres odpowiedzialności i obowiązki pracownika.
Dodatek specjalny przyznawany jest pracownikowi z tytułu okresowego zwiększenia zakresu obowiązków służbowych lub powierzenia dodatkowych zadań albo ze względu na charakter pracy lub warunki jej wykonywania (§ 5a rozporządzenia z 2 sierpnia 2005 r. w sprawie zasad wynagradzania pracowników samorządowych zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych jednostek samorządu terytorialnego).
Dodatek ten przyznaje się na czas określony, a w indywidualnych przypadkach także na czas nieokreślony. Regulacje te wskazują zatem na przyznanie pracownikowi takiego dodatku w przypadkach zwiększenia zakresu obowiązków, które może nastąpić np. na miesiąc, rok lub czas nieokreślony. Charakter tego dodatku związany jest z okresowym zwiększeniem zadań pracownika, a nie jednorazowym ich wykonaniem.
Obowiązujące przepisy nie przewidują możliwości przyznania pracownikowi samorządowemu dodatku specjalnego za jednorazowe wykonie określonego zadania.
W sytuacji opisanej w pytaniu mamy do czynienia z poleceniem przeprowadzenia zajęć na kursie dla pracowników. Zajęcia prowadził pracownik zatrudniony w księgowości na polecenie pracodawcy. Obowiązek szkolenia pracowników nie wynika jednak z zakresu podstawowych obowiązków tego pracownika, nie jest również dodatkowym obowiązkiem, który temu pracownikowi został przydzielony okresowo. Mamy zatem do czynienia z jednorazowym wykonaniem czynności przez pracownika, które wykraczają poza zakres jego obowiązków służbowych.
W takim przypadku dopuszczalne jest zawarcie z pracownikiem umowy cywilnoprawnej - umowy o dzieło, na wykonanie zleconego przez pracodawcę dodatkowego zadania. Obowiązujące przepisy nie zakazują bowiem wykonywania przez pracownika dodatkowych czynności na rzecz pracodawcy na podstawie umów cywilnoprawnych. Należy jedynie pamiętać, że przedmiotem dodatkowej umowy cywilnoprawnej pracownika z dotychczasowym pracodawcą nie mogą być jego podstawowe obowiązki służbowe.
Inaczej byłoby w przypadku, gdyby pracownikowi zwiększono zakres obowiązków służbowych o zadania związane z prowadzeniem zajęć na kursach pracowników. Wówczas jednak należałoby określić, czy dodatkowe obowiązki pracownik ma wykonywać okresowo, czy też na stałe. Jedynie za takie zwiększenie zadań pracownika przysługiwałby mu dodatek specjalny.
Zasady wypłacania nagrody jubileuszowej>>
Podstawy prawne
• Ustawa z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. Nr 223, poz. 1458)
• Rozporządzenie Rady Ministrów z 2 sierpnia 2005 r. w sprawie zasad wynagradzania pracowników samorządowych zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. Nr 146, poz. 1222; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 73, poz. 430)