MIRELLA LECHNA
radca prawny, Zespół Prawa Ochrony Środowiska Wardyński i Wspólnicy
- Współpraca pomiędzy państwami członkowskimi w przypadku wystąpienia szkody w środowisku lub bezpośredniego zagrożenia szkodą w środowisku na obszarze Unii Europejskiej, które mają charakter transgraniczny, wymagana jest przez postanowienia Dyrektywy 2004/35/WE jednolitego systemu zapobiegania i naprawy szkód w środowisku naturalnym w poszczególnych państwach członkowskich Unii Europejskiej.
Ustawa z 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie reguluje jedynie postępowanie w przypadku szkód transgranicznych, które występują na terytorium innych niż Polska państw członkowskich Unii Europejskiej.
W sytuacji wystąpienia szkody w środowisku lub zagrożenia wystąpieniem szkody w środowisku o charakterze transgranicznym, której sprawcami są podmioty działające w Polsce, właściwy wojewoda będzie po pierwsze zobowiązany do podjęcia wobec niego działań nadzorczych lub nakazowych, tak jak w przypadku szkody mającej skutki wyłącznie na obszarze naszego państwa.
Ustawa w art. 24 określa szczegółowy tryb zgłoszenia o wystąpieniu szkody lub zagrożeniu wystąpienia szkodą, wymagany do wszczęcia przez wojewodę postępowania w sprawie podjęcia lub nakazania działań naprawczych lub zapobiegawczych. Tryb ten jednak odnosi się do osób fizycznych, prawnych i organizacji pozarządowych. Zatem nie będzie on stosowany przez organy państw członkowskich w razie skierowania do wojewody żądania podjęcia działań zapobiegawczych lub naprawczych w związku z wystąpieniem w Polsce szkody o charakterze transgranicznym.
Dla wojewodów oznacza to, iż brak jest podstawy prawnej do podjęcia lub nakazania działań naprawczych lub zapobiegawczych, w sytuacji gdy jedyne zgłoszenie i żądanie podjęcia takich działań pochodzi od organu innego państwa członkowskiego.
Podobnie problematycznie może być w razie zwrócenia się państwa członkowskiego o zwrot kosztów własnych działań naprawczych i zapobiegawczych poniesionych w związku z polską szkodą transgraniczną.
Procedura zwrotu kosztów od sprawców szkód działających w innym państwie członkowskim nie jest szczegółowo określona w dyrektywie unijnej, zatem powinna się odbywać w myśl przepisów prawa wewnętrznego.
Należy przyjąć, iż na skutek wniosku organu poszkodowanego państwa członkowskiego wojewoda powinien być zobowiązany do ustalenia sprawcy szkody i nałożenia na niego obowiązku zapłaty określonej kwoty kosztów na rzecz organu innego państwa.
Natomiast ustawa daje podstawę w art. 23 do wydania przez wojewodę decyzji nakładającej na sprawcę obowiązek zwrotu kosztów działań zapobiegawczych lub naprawczych, dokonanych wyłącznie przez wojewodę na podstawie art. 16 ustawy. Ustawa nie daje podstawy dla podjęcia przez wojewodę działania, jakie zostało przewidziane w dyrektywie unijnej.
WNIOSEK
Brak przepisów, określających obowiązki wojewodów i tryb postępowania w związku z wnioskami lub innymi działaniami organów państw członkowskich może powodować trudności z pełną realizacją w Polsce celów powołanej Dyrektywy 2004/35/WE jednolitego systemu zapobiegania i naprawy szkód w środowisku naturalnym w poszczególnych państwach członkowskich Unii Europejskiej.
ŁK
PODSTAWA PRAWNA
n Art. 16, 23 i 24 ustawy z 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz.U. nr 75, poz. 493).