Czy program rewitalizacji jest prawem miejscowym? Co gmina powinna przedsięwziąć przed uchwaleniem programu? Czy do realizacji tego przedsięwzięcia niezbędny jest miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego?
ANDRZEJ GERYK
dyrektor departamentu polityki miejskiej i rewitalizacji Ministerstwa Budownictwa
Do chwili obecnej nie ukazał się akt prawny regulujący proces rewitalizacji zdegradowanych obszarów miejskich. Gminy radzą sobie z tym procesem same. Czynią to w formie programu rewitalizacji. Ale trzeba odróżnić projekt rewitalizacji od programu rewitalizacji.
Projektem rewitalizacji może być odnowa zabytkowej części miasta jako jedno z zadań programu rewitalizacji.
Jeżeli natomiast projekt rewitalizacji części zabytkowej miasta wpisuje się w całości w projekt budowlany, to dokumentowany i prowadzony jest jak każda inna tego rodzaju inwestycja budowlana. Nie mówimy wówczas o programie rewitalizacji.
Programem rewitalizacji jest proces odnowy miasta, nie tylko w sferze remontowej czy modernizacyjnej. Jest to także proces społeczno-gospodarczy, w różnym zakresie, w wyznaczonym obszarze miasta. Program rewitalizacji uchwalany jest uchwałą rady gminy.
Uchwały rady gminy w powyższych sprawach nie są prawem miejscowym.
Z chwilą uchwalenia przez radę gminy programu rewitalizacji gmina powinna uchwalić miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, który jest prawem miejscowym na danym terenie i na podstawie którego wydawane są decyzje o pozwoleniu na budowę.
Zgodnie z ustawą z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym dopuszcza się, w przypadku braku planu miejscowego, wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę na podstawie decyzji o warunkach zabudowy. Dotyczy to projektów prywatnych i decyzji o ustaleniu inwestycji celu publicznego.
Władze gminy w ramach prowadzonej polityki rozwoju, przed podjęciem uchwały określającej obszar rewitalizowany, przeprowadzają badania i studia mające na celu rozeznanie, między innymi:
- dotychczasowego zagospodarowania, stopnia trwałości i akceptacji struktur funkcjonalno-przestrzennych, konfliktów wynikających z zainwestowania, standardu tego zainwestowania,
- waloryzacji środowiska przyrodniczego i kulturowego, ich wykorzystywania na potrzeby związane ze zróżnicowanymi formami rozwoju obszaru,
- oceny stanu technicznego substancji mieszkaniowej,
- oceny stanu i funkcjonowania systemów komunikacyjnych i infrastrukturalnych w kontekście warunków ich przekształceń dla zaspokojenia potrzeb rozwojowych i wykorzystania układów nadrzędnych przez zapewnienia właściwych z nimi powiązań,
- oceny procesów uregulowania spraw własnościowych, geodezyjnych, uzyskania wpływu na obrót nieruchomościami,
- oceny warunków koncentracji różnorodnych form aktywności w celu określenia atrakcyjnych ofert lokalizacyjnych dla różnych grup potencjalnych inwestorów,
- oceny możliwości przygotowywania planów miejscowych,
- określenia spójnego poglądu zróżnicowanych sił politycznych, grup biznesowych i opiniotwórczych co do ogólnych kierunków działań w celu ustalenia wspólnej polityki, której efektem miałoby być podwyższenie poziomu życia mieszkańców.
Następnie przygotowują i podejmują uchwałę o wyznaczeniu obszaru rewitalizowanego i opracowują program rewitalizacji dla obszaru objętego uchwałą rady gminy.
Mając opracowany program rewitalizacji gmina powinna podjąć procedurę uchwalania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dla terenu rewitalizowanego. Może ona wymuszać procedurę zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, jeżeli nie możliwa byłaby spójność dokumentów planistycznych.
AO