W niedzielnych wyborach parlamentarnych wybierzemy 460 nowych posłów oraz 100 senatorów. Głosowanie odbędzie się w ponad dwudziestu pięciu tysiącach obwodów wyborczych położonych na terytorium Polski oraz 206 obwodach za granicą (od Afganistanu, przez Oman do Zimbabwe).
1 Kto jest uprawniony do głosowania
Czynne prawo wyborcze, czyli prawo oddania głosu na swojego kandydata w wyborach do Sejmu i Senatu, mają obywatele polscy, którzy najpóźniej w dniu głosowania ukończą osiemnaście lat (lub kobiety, które ukończyły 16 lat i zawarły związek małżeński). Prawa do brania czynnego udziału w wyborach nie mają osoby pozbawione praw publicznych lub ubezwłasnowolnione prawomocnym orzeczeniem sądu, jak również osoby pozbawione praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu.
Głosować może jedynie osoba, która stale zamieszkuje na terenie gminy i jest wpisana do gminnego rejestru wyborców. Do rejestru wpisywane są z urzędu osoby zameldowane na obszarze gminy na pobyt stały. Mogły się do niego wpisać także osoby zameldowane w innej gminie. Podstawą wpisu musi być jednak faktyczne zamieszkiwanie na obszarze gminy.
W dniu wyborów obwodowe komisje wyborcze dopisują do spisu wyborców jedynie tych wyborców, którzy przedłożą zaświadczenie o prawie do głosowania. Ponadto wyborca niewpisany do spisu wyborców musi udokumentować, że stale zamieszkuje na terenie danego obwodu głosowania. W tym celu należy okazać dowód osobisty lub inny ważny dokument.
WAŻNE
Gdyby okazało się, że dana osoba nie figuruje w miejscowym spisie ludności, to mimo posiadania ważnego dokumentu potwierdzającego jej miejsce zamieszkania nie zostanie dopuszczona do głosowania.
Podstawa prawna
• Art. 6 ustawy z 12 kwietnia 2001 r. Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. nr 46, poz. 499 z późn. zm.).
2 Czy można głosować poza miejscem zamieszknia
Wyborca, który zamierza zmienić miejsce swojego pobytu przed dniem wyborów, może otrzymać zaświadczenie o prawie do głosowania. Z zaświadczeniem takim można głosować w dowolnym obwodzie głosowania w kraju, za granicą lub na polskim statku morskim.
Wniosek o wydanie zaświadczenia o prawie do głosowania składa się w urzędzie gminy, w której wyborca będzie ujęty w spisie wyborców, najpóźniej dwa dni przed dniem wyborów, czyli do 19 października 2007 r. Wyborca, któremu wydano zaświadczenie o prawie do głosowania, zostanie z urzędu skreślony ze spisu wyborców w miejscu swego zamieszkania.
WAŻNE
Należy uważać, aby nie utracić zaświadczenia o prawie do głosowania. W przypadku jego utraty, niezależnie od przyczyny, nie będzie możliwe otrzymanie kolejnego zaświadczenia, jak również głosowanie w swoim miejscu głosowania.
Podstawa prawna
• Art. 23 ustawy z 12 kwietnia 2001 r. Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. nr 46, poz. 499 z późn. zm.).
206 obwodów głosowania za granicą
25 264 obwody głosowania w Polsce
30 mln 508 tys. osób uprawnionych jest do głosowania
3 Jak będziemy głosować w niedzielę
Głosować musimy osobiście. Niezależnie od powodów naszej nieobecności w lokalu wyborczym, nie możemy nikogo upoważnić do głosowania w naszym imieniu. W dniu wyborów lokale wyborcze otwierane są o godz. 6.00, a zamykane punktualnie o 20.00. Warunkiem otrzymania kart do głosowania jest okazanie komisji wyborczej dowodu tożsamości (np. dowód osobisty, paszport). Na jego podstawie wyborca otrzyma tylko jeden komplet kart do głosowania. Odbiór kart będziemy musieli potwierdzić własnoręcznym podpisem. Wyborca otrzyma dwie karty do głosowania: w kolorze białym do Sejmu oraz żółtym do Senatu. Warto pamiętać, że formaty tych kart mogą być różne. W przypadku wyborów do Senatu karty zawsze są w formie jednej kartki. Natomiast w przypadku wyborów do Sejmu w niektórych okręgach zdarza się, że karty są w formie broszury.
WAŻNE
Na karcie do głosowania umieszcza się oznaczenia list zarejestrowanych w okręgu wyborczym, zawierające numer listy oraz nazwę komitetu wyborczego, w kolejności wzrastającej numerów list. Na każdej karcie do głosowania zamieszcza się również zwięzłą informację o sposobie głosowania oraz drukuje się odcisk pieczęci właściwej okręgowej komisji wyborczej. Karta do głosowania może być zadrukowana tylko po jednej stronie. Wielkość i rodzaj czcionki powinny być jednakowe dla oznaczeń wszystkich list i nazwisk kandydatów.
Podstawa prawna
• Art. 155-157 ustawy z 12 kwietnia 2001 r. Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. nr 46, poz. 499 z późn. zm.).
JAK LICZONE SĄ GŁOSY W WYBORACH
Państwowa Komisja Wyborcza liczy głosy z całej Polski. W pierwszej kolejności ustala, które komitety zdobyły co najmniej 5 proc., a koalicje 7 proc. głosów w skali kraju. Tylko one są brane pod uwagę przy podziale mandatów w okręgowych komisjach wyborczych.
Ostateczny wynik wyborów zatwierdzony przez Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu protestów, znany będzie w ciągu miesiąca od dnia wyborów.
4 Ilu kandydatów na posłow i senatorów możemy wybrać
Aby oddać głos na listę poselską, stawiamy krzyżyk w kratce tuż obok nazwiska kandydata. Krzyżyk możemy postawić tylko na jednej liście wybranego komitetu wyborczego. Oddanie głosu na więcej niż jedną listę powoduje, że głos jest nieważny. Jeśli na liście jednego komitetu postawimy więcej niż jeden krzyżyk, wówczas ważny będzie głos oddany na kandydata, który jest wyżej na liście.
Podczas głosowania na kandydatów na senatorów możemy oddać głosy nawet na kilku kandydatów. Liczba głosów zależy od tego, w którym z 40 okręgów wyborczych głosujemy (możemy wybrać od dwóch do czterech senatorów). Możliwe jest postawienie mniejszej liczby znaków,,x” i głos będzie ważny. Informacje maksymalnej liczbie oddanych głosów w wyborach do Senatu znajdziemy w lokalach wyborczych. Oddany głos będzie nieważny, jeśli postawimy znak ,,x” obok nazwisk większej liczby kandydatów niż wynosi liczba wybieranych senatorów.
WAŻNE
Kartę do głosowania można otrzymać tylko raz. Nawet jeżeli się pomylimy przy oddawaniu głosów czy zniszczymy ją nieumyślnie, to nie będziemy mogli otrzymać następnego egzemplarza.
Podstawa prawna
• Art. 160 ust. 1 i art. 201 ust. 2 ustawy z 12 kwietnia 2001 r. Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. nr 46, poz. 499 z późn. zm.).
5 Kiedy głos będzie nieważny
W przypadku list kandydatów na posłów za nieważny uznaje się głos, jeżeli na karcie do głosowania postawiono znak „x” w kratce z lewej strony obok nazwisk dwóch lub większej liczby kandydatów z różnych list okręgowych albo nie postawiono tego znaku w kratce z lewej strony obok nazwiska żadnego kandydata z którejkolwiek z list. Natomiast jeżeli na karcie do głosowania znak „x” postawiono w kratce z lewej strony obok nazwisk dwóch lub większej liczby kandydatów z tej samej listy okręgowej, to głos taki uważa się za głos ważnie oddany na wskazaną listę okręgową z przyznaniem pierwszeństwa do uzyskania mandatu kandydatowi na posła, którego nazwisko na tej liście umieszczone jest w pierwszej kolejności. W przypadku kandydatów na senatorów nieważny będzie głos oddany na więcej niż dwóch, trzech lub czterech kandydatów, w zależności od okręgu głosowania. Nieważne będzie również nieoddanie głosu na któregokolwiek z kandydatów. Dopisanie na karcie do głosowania dodatkowych numerów list i nazw lub nazwisk albo poczynienie innych dopisków nie wpływa na ważność oddanego na niej głosu.
WAŻNE
Głosy nieważnie oddane nie mają wpływu na wyniki wyborów.
Podstawa prawna
• Art. 160-161 i art. 201-202 ustawy z 12 kwietnia 2001 r. Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. nr 46, poz. 499 z późn. zm.).
Kalendarz po wyborach
ŁUKASZ SOBIECH
lukasz.sobiech@infor.pl