MIROSŁAW DRZEWIECKI
minister sportu i turystyki
Regionalne izby obrachunkowe zaczęły kwestionować zasadność udzielania przedmiotowych dotacji, a tym samym zasadność udzielania dotacji klubom sportowym jako podmiotom realizującym zadania z zakresu sportu kwalifikowanego.
Wydaje się, iż stanowisko regionalnych izb obrachunkowych podyktowane jest orzeczeniami wojewódzkich sadów administracyjnych zapadłymi w sprawach związanych z finansowaniem sportu kwalifikowanego. Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 19 lipca 2006 r. (sygn. akt I SA/GI 927/06) art. 2 ust. 2 ustawy w sporcie kwalifikowanym nie może być samodzielną podstawą przyznania dotacji na rzecz klubów sportowych. Przepis ten ma charakter normy ogólnej i nie może być uznany za lex specialis stanowiący odrębną podstawę prawną przyznania dotacji na rzecz klubów sportowych i wyłączający zasady przyznawania dotacji przez jednostki samorządu terytorialnego, wynikające z ustawy o finansach publicznych i ustawy o samorządzie gminnym.
Uprawnienia jednostki samorządu terytorialnego w zakresie finansowego wspierania sportu kwalifikowanego zostały ograniczone do - wyraźnie wskazanej w art. 35 i art. 37 ustawy o sporcie kwalifikowanym - możliwości przyznawania stypendiów sportowych oraz nagród i wyróżnień zawodnikom, którzy osiągnęli wysokie wyniki sportowe.
Zgodnie art. 2 ust. 2 ustawy o sporcie kwalifikowanym jednostki samorządu terytorialnego mogą wspierać, w tym finansowo, rozwój sporu kwalifikowanego. Przepis ten ma charakter normy ogólnej i nie może być rozpatrywany w oderwaniu od innych ustaw odnoszących się do finansowego wspierania podmiotów przez jednostki samorządu terytorialnego, tj. ustawy o finansach publicznych, ustawy o samorządzie gminnym oraz ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.
Nie można utożsamiać pojęcia - sport profesjonalny - z pojęciem - sport kwalifikowany. Natomiast sądy, rozpatrując sprawę, powoływały się w uzasadnieniach wyroków na wyrok NSA z 6 grudnia 2000 r. sygn. akt I SA/Gd 1977/99, który dotyczył wyłącznie sportu profesjonalnego (nie można zgodzić się z argumentacją, że realizacja zadań z zakresu kultury fizycznej ukierunkowana na sport profesjonalny jest zadaniem o charakterze użyteczności publicznej i w związku z tym należy do zadań własnych gminy. Tylko zadanie publiczne można zaliczyć do kategorii zadań o charakterze użyteczności publicznej, to znaczy takich, które w odniesieniu do gminy polegają na zaspokajaniu zbiorowych potrzeb społeczności lokalnej).
Zgodnie bowiem z art. 176 ustawy o finansach publicznych podmioty niezaliczane do sektora finansów publicznych i niedziałające w celu osiągnięcia zysku mogą otrzymywać z budżetu jednostki samorządu terytorialnego dotacje na cele publiczne związane z realizacją zadań tej jednostki. Zlecenie zadania i udzielenie dotacji następuje zgodnie z przepisami ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (należy pamiętać, iż Działu II tej ustawy nie stosuje się do klubów sportowych będących spółkami). Uwzględniając zaś wyjaśnienia dotyczące ww. pojęć, uprawniona wydaje się teza, iż możliwe jest zaliczenie, w konkretnej sytuacji, przynajmniej niektórych zadań z zakresu sportu kwalifikowanego do zadań należących do sfery zadań własnych gminy, o których mowa w art. 7 ustawy o samorządzie gminnym, a tym samym udzielanie szerszego wsparcia nie tylko w zakresie nagród i stypendiów.
Istota zagadnienia sprowadza się do wykazania, iż dane zadania związane ze wsparciem sportu kwalifikowanego mieszczą się w ramach upowszechniania kultury fizycznej i sportu oraz że mieszczą się w zakresie spraw publicznych o zakresie lokalnym i stanowią zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, o których mowa w art. 6 i art. 7 ustawy o samorządzie gminnym. Rolą samorządu jest wykazanie, że dane zadanie zalicza się do spraw publicznych o zakresie lokalnym. Zwłaszcza zadania w zakresie sportu kwalifikowanego dzieci i młodzieży powinny być zaliczane do zadań własnych gminy.
Należy podkreślić, iż przepisy regulujące zasady udzielania dotacji, m.in. dla klubów sportowych na zadania z zakresu sportu kwalifikowanego, budzą zbyt wiele wątpliwości związanych z ich stosowaniem. Nieprecyzyjne przepisy powodują częstokroć takie sytuacje, iż wsparcie finansowe, mimo posiadania środków, nie jest udzielane przez jednostki samorządu terytorialnego. Dla rozwoju sportu jest natomiast niezbędne tworzenie jak największej liczby źródeł jego finansowania.
Dlatego też konieczne wydaje się podjęcie w jak najbliższym czasie prac legislacyjnych mających na celu wyczerpujące i niebudzące wątpliwości uregulowanie zasad udzielania dotacji podmiotom realizującym zadania z zakresu sportu kwalifikowanego.
Na podstawie pisma BG-1-070/I-133/08.
RL