Gdy urlop macierzyński skończył się 20 grudnia 2008 r., a obecnie pracownica jest na urlopie wypoczynkowym, to czy za nią również nie naliczamy składek, czy też może przepis ten dotyczy tylko osób, którym urlop macierzyński lub wychowawczy kończy się już w 2009 r., np. 12 stycznia?
W przypadku gdy pracownica powróciła z urlopu macierzyńskiego 1 stycznia 2009 r., pracodawca licząc od lutego przez kolejne 36 miesięcy nie ma obowiązku opłacania składek na Fundusz Pracy za pracownicę [art. 104a ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (dalej: ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy), obowiązujący od 1 stycznia 2009 r.].
Pracownica, która z urlopu macierzyńskiego powróciła w grudniu 2008 r. ale od tego momentu wykorzystuje urlop wypoczynkowy i do pracy faktycznie wróci już w 2009 r., nie będzie jednak podlegała zwolnieniu od składek. Moment powrotu z urlopu macierzyńskiego przypadł jeszcze w 2008 r., pracodawca nie może zatem skorzystać ze zwolnienia z opłacania składek na Fundusz Pracy za taką pracownicę.
Od 1 stycznia 2009 r. obowiązuje nowy przepis ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Artykuł 104 a ustawy zwalnia okresowo pracodawców z obowiązku opłacania składek na Fundusz Pracy za wybranych pracowników.
Pracodawcy oraz inne jednostki organizacyjne nie opłacają składek na Fundusz Pracy za pracowników powracających z urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub urlopu wychowawczego w okresie 36 miesięcy, począwszy od pierwszego miesiąca po powrocie z jednego z tych urlopów.
Przepis ten dodano do ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, na mocy ustawy z 6 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw. Przepisy ustawy zmieniającej nie zawierają żadnych regulacji w ramach tzw. przepisów przejściowych, a odnoszących się do wprowadzanego przepisu zwalniającego pracodawców z obowiązku opłacania składek na Fundusz Pracy. Kwestie, jak traktować urlopy, które zakończyły się w roku ubiegłym, a następny miesiąc po ich zakończeniu przypada już w 2009 r., nie zostały odrębnie uregulowane. Jak zatem stosować nowe regulacje?
Z brzmienia nowego art. 104a ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy wynika, że pracodawca nie opłaca składek za pracowników powracających z urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub urlopu wychowawczego przez okres trzech lat. Okres liczony jest od miesiąca następującego po tym, w którym pracownik z takiego urlopu powrócił. Przepis ten jednocześnie wszedł w życie - czyli zaczął obowiązywać - od 1 stycznia 2009 r.
W związku z brakiem innych regulacji dotyczących stosowania tego przepisu należy uznać, że ma on zastosowanie tylko do sytuacji zaistniałych od 1 stycznia 2009 r. Tym samym powinien być stosowany do przypadków, gdy pracownik powraca z jednego z wymienionych urlopów już w 2009 r. Wówczas wszystkie elementy tego przepisu zostałyby zrealizowane. Chodzi o warunki stosowania omawianego zwolnienia od opłacania składek, a najważniejszym jest fakt powrotu pracownika z urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub urlopu wychowawczego. Przepis nie mówi bowiem o dniu zakończenia jednego z tych urlopów, a jedynie o momencie powrotu do pracy pracownika, który urlop taki zakończył.
W związku z tym, w sytuacjach gdy pracownik powrócił z urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub urlopu wychowawczego jeszcze w roku ubiegłym (czyli 2008 r.), pracodawca nie jest zwolniony z obowiązku opłacania składek na Fundusz Pracy za takiego pracownika. Tym samym art. 104a ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy nie ma zastosowania wobec takiego pracownika.
Inaczej sytuacja wyglądałaby w przypadku, gdyby pracownik powrócił z jednego z wymienionych urlopów 1 stycznia 2009 r. lub później. W takich przypadkach warunki określone w art. 104a ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy zostałyby spełnione. Za pracownika, który powrócił z urlopu np. macierzyńskiego 1 stycznia 2009 r., licząc od lutego (czyli od pierwszego miesiąca po miesiącu powrotu z urlopu), pracodawca nie opłaca składek na Fundusz Pracy przez kolejne 36 miesięcy.
Podstawy prawne
• Ustawa z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (j.t. Dz.U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 6, poz. 33)
• Ustawa z 6 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 237, poz. 1654)