Na zakończenie szkoły podstawowej przeprowadza się sprawdzian podsumowujący wiedzę, a po ukończeniu 3-letniego gimnazjum – egzamin umożliwiający dalsze kształcenie w szkołach ponadgimnazjalnych. W szkołach średnich egzaminem sprawdzającym zdobytą wiedzę jest matura. Egzaminy te przeprowadzają okręgowe komisje egzaminacyjne. W przeprowadzaniu egzaminów i sprawdzianu uczestniczą egzaminatorzy i nauczyciele. W części ustnej egzaminu maturalnego mogą brać udział również nauczyciele akademiccy.
Dyrektor okręgowej komisji zawiera z egzaminatorami umowy określające zakres ich obowiązków oraz wysokość wynagrodzenia. Umowa jest zawierana również z nauczycielami akademickimi biorącymi udział w przeprowadzaniu części ustnej egzaminu maturalnego (art. 9c ustawy oświatowej).
Najczęściej zawieranymi umowami były dotychczas umowy cywilnoprawne, w przeważającej części umowy zlecenia. Ten sposób ustalania wynagrodzeń za przeprowadzane egzaminy został zmieniony. 1 stycznia 2009 r. weszła w życie kolejna nowelizacja ustawy o systemie oświaty. Przepisy te zobowiązały ministra edukacji narodowej do określenia warunków wynagradzania egzaminatorów i nauczycieli akademickich z uwzględnieniem zasady, że wysokość wynagrodzenia określa się w relacji do minimalnej stawki wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela dyplomowanego posiadającego tytuł zawodowy magistra z przygotowaniem pedagogicznym. Dyrektor szkoły musi też potwierdzić udział nauczyciela akademickiego w części ustnej egzaminu maturalnego (art. 22 ust. 2 pkt. 13 ustawy oświatowej).
Rozporządzenie z 8 czerwca 2009 r. w sprawie warunków wynagradzania egzaminatorów za udział w przeprowadzaniu sprawdzianu i egzaminów oraz nauczycieli akademickich za udział w przeprowadzaniu części ustnej egzaminu maturalnego weszło w życie 18 czerwca br. Przepisy rozporządzenia nie mają jednak zastosowania do nauczycieli będących egzaminatorami biorącymi udział w przeprowadzaniu części ustnej egzaminu maturalnego.
Podstawą ustalenia wynagrodzenia jest minimalna stawka wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela dyplomowanego posiadającego tytuł zawodowy magistra z przygotowaniem pedagogicznym, które od 1 stycznia 2009 r. wynosi 2492 zł. Natomiast samo wynagrodzenie dla przeprowadzającego sprawdzian bądź egzamin zostało ustalone jako procent w stosunku do jego podstawy (zob. tabele).
Warunki wynagradzania egzaminatorów biorących udział w przeprowadzaniu sprawdzianu i egzaminów
Warunki wynagradzania nauczycieli akademickich biorących udział w przeprowadzaniu części ustnej egzaminu maturalnego
Wysokość wynagrodzenia za jednego egzaminowanego jest więc uzależniona od typu szkoły i rodzaju egzaminu.
Egzaminatorzy, którzy przeprowadzają praktyczny egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe, będą otrzymywać wynagrodzenie za udział w jednej zmianie egzaminu w wysokości 5,34% stawki podstawowej, czyli będzie to kwota wynosząca 133,07 zł. Została również określona zasada ustalania wynagrodzenia dla przewodniczących zespołów egzaminatorów. Wynagrodzenie dla tej grupy nauczycieli będzie ustalane jako procent (13%) łącznej kwoty wynagrodzeń przysługujących egzaminatorom wchodzącym w skład danego zespołu, jednak nie mniej niż 150 zł. Natomiast przewodniczący zespołu egzaminacyjnego przeprowadzającego etap praktyczny egzaminu będzie otrzymywał wynagrodzenie w wysokości 120% kwoty wynagrodzenia przysługującego jednemu egzaminatorowi wchodzącemu w skład tego zespołu.
Nowe zasady wynagradzania egzaminatorów obowiązują od 1 kwietnia 2009 r., z tym że w przypadku zakończenia egzaminów przed tym dniem dyrektorzy szkół, w których przeprowadzano egzaminy w części ustnej matury, mieli obowiązek do 25 czerwca br. przekazać dyrektorom okręgowych komisji egzaminacyjnych potwierdzenia udziału nauczycieli akademickich w przeprowadzeniu części ustnej egzaminu maturalnego.
• art. 22 ust. 2 pkt 13 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (DzU z 2004 r. nr 256, poz. 2572 ze zm.),
• rozporządzenie z 8 czerwca 2009 r. w sprawie warunków wynagradzania egzaminatorów za udział w przeprowadzaniu sprawdzianu i egzaminów oraz nauczycieli akademickich za udział w przeprowadzaniu części ustnej egzaminu maturalnego (DzU nr 94, poz. 773),
• załącznik do rozporządzenia z 31 stycznia 2005 r. w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagrodzenia za pracę w dniu wolnym od pracy (DzU nr 22, poz. 181 ze zm.).
Joanna Skrobisz
radca prawny