Należy podkreślić, iż ustawa o koncesji zmienia następujące ustawy:
1. Ustawę z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych.
2. Ustawę z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym.
3. Ustawę z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej.
4. Ustawę z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych oraz
5. Ustawę z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych.
W art. 1. 1. Ustawa o koncesji określa zasady i tryb zawierania umowy koncesji na roboty budowlane lub usługi oraz środki ochrony prawnej.
Zasadniczo Koncesjonariusz (podmiot otrzymujący koncesję) na podstawie umowy koncesji zawieranej z koncesjodawcą (podmiot – organ wydający koncesję) zobowiązuje się do wykonania przedmiotu koncesji za wynagrodzeniem.
Wynagrodzenie to stanowi, w przypadku:
- po pierwsze, koncesji na roboty budowlane - wyłącznie (tylko) prawo do korzystania z obiektu budowlanego albo takie prawo wraz z płatnością koncesjodawcy.
- po drugie, koncesji na usługi – tylko i wyłącznie prawo do korzystania z usługi albo takie prawo wraz z płatnością koncesjodawcy.
Istotną kwestią jest fakt, iż płatność koncesjodawcy na rzecz koncesjonariusza nie może prowadzić do odzyskania całości związanych z wykonywaniem koncesji nakładów poniesionych przez koncesjonariusza.
Ryzyko ekonomiczne wykonywania koncesji zasadniczo jest po stronie Koncesjonariusza.
Warto zapamiętać, iż zgodnie z art. 3. Ustawy o koncesji zapisy w niej zawarte stosuje się do zawierania umowy koncesji przez:
1) organy władzy publicznej, w tym organy administracji rządowej;
2) jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki;
3) państwowe jednostki budżetowe, państwowe zakłady budżetowe i gospodarstwa pomocnicze państwowych jednostek budżetowych;
4) inne niż wymienione w punktach 1-3 podmioty, które ustanowione zostały w szczególnym celu zaspokajania potrzeb o charakterze powszechnym, które nie mają charakteru przemysłowego ani handlowego, posiadają osobowość prawną oraz
a) finansowane są w ponad 50 % przez podmioty, o których mowa w punktach 1 lub 2, lub
b) których zarząd podlega nadzorowi ze strony podmiotów, o których mowa w punktach 1 lub 2, lub
c) w których ponad połowa członków organu zarządzającego lub nadzorczego została wyznaczona przez podmioty, o których mowa w punktach 1 lub 2;
5) inne niż wymienione w ww. punktach 1-4 podmioty, które ustanowione zostały w szczególnym celu zaspokajania potrzeb o charakterze powszechnym, które nie mają charakteru przemysłowego ani handlowego, posiadają osobowość prawną oraz:
6) a) finansowane są w ponad 50 % przez podmioty, o których mowa w punkcie 4, lub
b) których zarząd podlega nadzorowi ze strony podmiotów, o których mowa w punkcie 4, lub
c) w których ponad połowa członków organu zarządzającego lub nadzorczego została wyznaczona przez podmioty, o których mowa w punkcie 4.
W jakich przypadkach Ustawa o koncesji nie ma zastosowania?
Kwestię braku zastosowanie przepisów przedmiotowej ustawy normuje art. 4 Ustawy o koncesji. Stanowi on m.in., iż:
Przepisów ustawy nie stosuje się w przypadku zawierania umowy objętej tajemnicą państwową zgodnie z przepisami o ochronie informacji niejawnych lub jeżeli jej wykonaniu muszą towarzyszyć szczególne środki bezpieczeństwa bądź też jeżeli wymaga tego ochrona podstawowych interesów państwa.
Ponadto, ustawy o koncesji nie mogą zastosować koncesjodawcy wykonujących przynajmniej jeden z następujących rodzajów działalności:
1) udostępnianie publicznej sieci telekomunikacyjnej,
2) eksploatacja publicznej sieci telekomunikacyjnej,
3) świadczenie publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych za pomocą publicznej sieci telekomunikacyjnej lub usług poczty elektronicznej za pomocą takiej sieci
- jeżeli umowa ma zostać zawarta wyłącznie w celu wykonywania takiego rodzaju działalności;
- na podstawie szczególnej procedury organizacji międzynarodowej odmiennej od określonej w ustawie;
4) na podstawie umowy międzynarodowej, której stroną jest Rzeczpospolita Polska, dotyczącej stacjonowania wojsk, jeżeli umowa ta przewiduje inne niż ustawa procedury zawierania umowy koncesji;
5) na podstawie umowy międzynarodowej zawartej między Rzeczpospolitą Polską a państwem niebędącym członkiem Unii Europejskiej lub wieloma takimi państwami, dotyczącej wdrożenia lub realizacji przedsięwzięcia przez strony tej umowy, jeżeli umowa ta przewiduje inne niż ustawa procedury zawierania umowy koncesji;
6) z zainteresowanym podmiotem, który z mocy prawa ma wyłączne prawo do wykonywania działalności będącej przedmiotem koncesji;
7) na usługi - jeżeli wymaga tego interes publiczny, który może być związany w szczególności z zagrożeniem ciągłości realizowania zadania będącego przedmiotem koncesji na usługi, a którego wystąpienia koncesjodawca dochowując należytej staranności nie mógł przewidzieć, z zastrzeżeniem ust. 2.
Warto pamiętać, iż zawierając umowę, o której mowa w ust. 1 punkt 7 (działalność usługowa), wszczyna się postępowanie o zawarcie umowy koncesji. Umowa zawarta w ww. trybie nie może obowiązywać dłużej niż do dnia zakończenia tego postępowania.
B.W.
Słowniczek:
1) zainteresowany podmiot - należy przez to rozumieć osobę fizyczną, osobę prawną albo jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej lub grupę takich podmiotów, zainteresowanych udziałem w postępowaniu o zawarcie umowy koncesji;
2) koncesjonariusz - należy przez to rozumieć zainteresowany podmiot,
z którym zawarto umowę koncesji;
3) kandydat - należy przez to rozumieć zainteresowany podmiot, który złożył wniosek o zawarcie umowy koncesji;
4) oferent - należy przez to rozumieć zainteresowany podmiot, który złożył ofertę;
5) roboty budowlane - należy przez to rozumieć roboty budowlane w rozumieniu przepisów o zamówieniach publicznych;
6) dostawy - należy przez to rozumieć dostawy w rozumieniu przepisów o zamówieniach publicznych;
7) usługi - należy przez to rozumieć usługi w rozumieniu przepisów o zamówieniach publicznych;
8) koncesjodawca - należy przez to rozumieć podmiot, o którym mowa w art. 3 Ustawy o koncesji, lub grupę takich podmiotów obowiązaną do stosowania ustawy;
9) postępowanie o zawarcie umowy koncesji - należy przez to rozumieć postępowanie wszczynane w drodze publicznego ogłoszenia o koncesji, którego celem jest dokonanie przez koncesjodawcę wyboru zainteresowanego podmiotu, z którym zostanie zawarta umowa koncesji na roboty budowlane lub usługi.