Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (dalej: NFOŚiGW) rozpoczął realizację programu „System Zielonych Inwestycji – Zarządzanie energią w budynkach użyteczności publicznej” (dalej: program). Dotyczy on inwestycji polegających na termomodernizacji budynków użyteczności publicznej. Jednak pod pojęciem „termomodernizacja” kryje się znacznie więcej niż tylko ocieplanie budynków. W programie brane są pod uwagę także:
● wymiana okien i drzwi zewnętrznych,
● przebudowa systemów grzewczych (wraz z wymianą źródła ciepła),
● wymiana systemów wentylacji i klimatyzacji,
● systemy zarządzania energią w budynkach,
● wykorzystanie technologii odnawialnych źródeł energii oraz dodatkowo wymiana oświetlenia wewnętrznego na energooszczędne, jako zadanie realizowane równolegle z termomodernizacją.
– Mamy nadzieję, że tak rozszerzony program pozwoli nie tylko na zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do powietrza, na oszczędność energii, na obniżenie kosztów utrzymania ważnych placówek, lecz pozwoli również na podniesienie jakości świadczenia usług społecznych – powiedział Jan Rączka, Prezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Beneficjenci
Wnioski o dotację z programu mogą składać m.in. samorządy i ich związki, a także:
● szkoły wyższe i instytuty naukowo-badawcze,
● Ochotnicza Straż Pożarna,
● samodzielne publiczne i niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej,
● organizacje pozarządowe,
● kościoły i inne związki wyznaniowe.
Warunkiem uzyskania wsparcia jest to, że koszt przedsięwzięcia zgłaszanego do konkursu o dofinansowanie nie może być niższy niż 10 mln zł.
Witold Retke z NFOŚiGW zwraca uwagę, że na dotację nie ma raczej szans projekt obejmujący tylko 1 lub 2 budynki (chyba że są to bardzo duże obiekty), ale ich grupy – np. szkoły, przychodnie, domy opieki, internaty, budynki administracji samorządowej i państwowej itd.
Podczas rozpatrywania wniosków, co nastąpi w trybie konkursowym, liczyć się będzie jednak nie przeznaczenie budynków, ich funkcja czy to, co dzieje się w środku, lecz planowany efekt końcowy, czyli większe oszczędności energii przy porównywalnych kosztach.
Uwaga na ptaki
Przedstawiciele NFOŚiGW zwracają uwagę na jeszcze jeden aspekt oceny wniosków, bardzo istotny przy poważnym traktowaniu realizacji, mającej wpłynąć korzystnie na środowisko inwestycji. Chodzi o ptaki, przede wszystkim jerzyki, ale również inne gatunki zwierząt, takie jak nietoperze, gnieżdżące się w załomach ścian domów czy na poddaszach, którym nie wolno odciąć drogi do gniazd i uniemożliwić wychowania potomstwa.
Inwestor jest odpowiedzialny za zachowanie istniejących walorów przyrodniczych – w tym zapewnienie trwałego istnienia niepomniejszonej liczby schronień chronionych gatunków. Dlatego beneficjenci muszą być przygotowani na to, że podczas realizacji projektów dotowanych ze środków programu często trzeba będzie posłużyć się w zakresie ochrony ptaków opinią biegłego ornitologa i respektować jego zalecenia.
Czytaj także: Administracja a obywatel - ekologia, przepisy, praktyka (1) >>
Zasady finansowania projektów
Beneficjent będzie mógł przystąpić do realizacji inwestycji dotowanej z programu, zapewniając tylko 10% wkładu własnego. Resztę dołoży NFOŚiGW ze środków własnych oraz z wpływów uzyskanych ze sprzedaży naszych nadwyżek praw do emisji CO2, wynikających z Protokołu z Kioto.
Ze względu na wysoki koszt inwestycji termomodernizacyjnych, które mogą być zgłaszane, możliwe – i sugerowane przez NFOŚiGW – jest zrzeszanie się wnioskodawców w zespoły. Wspólnie mogą więc wystąpić np. gmina i powiat albo gmina i zakład opieki zdrowotnej itd.
W 2010 r. NFOŚiGW na wsparcie najlepszych wniosków termomodernizacyjnych przeznaczył: 260 mln zł na dotacje, stanowiące do 30% kosztów kwalifikowanych projektów, oraz 520 mln zł na długoterminowe pożyczki, rozłożone na 15 lat, których wysokość może stanowić do 60% kosztów kwalifikowanych. To spory zastrzyk finansowy dający wielu podmiotom możliwość przeprowadzenia pilnych i niezbędnych działań w tej dziedzinie.
Prezes NFOŚiGW, Jan Rączka liczy, że ze środków I naboru uda się wesprzeć ok. 50–60 inwestycji o łącznej kwocie nakładów inwestycyjnych niemal 900 mln zł, co pozwoli na odnowienie (zgodnie z założeniami programu) ok. 1000 budynków użyteczności publicznej.
– Mamy teraz bardzo dobry okres na tego typu prace – twierdzi Prezes Jan Rączka. – Ze względu na kryzys gospodarczy znacząco spadły ceny usług budowlano-montażowych i – jak mówią nam beneficjenci innych programów – za uzyskane pieniądze można po przetargach zrobić znacznie więcej. Wstępnie planowaliśmy przeprowadzenie działań termomodernizacyjnych w 3 tys. budynków użyteczności publicznej do 2014 r., ale sądzimy, że ich liczba będzie wyższa.
Czytaj także: Administracja a obywatel - ekologia, przepisy, praktyka (2) >>
Szczegóły dotyczące programu „System Zielonych Inwestycji – Zarządzanie energią w budynkach użyteczności publicznej” znajdują się na stronie NFOŚiGW.